• Buradasın

    James Webb teleskobu en eski kara deliği keşfetti

  • Bilim insanları, James Webb Uzay Teleskobu ile yaptığı gözlemler sayesinde, Büyük Patlama’dan yalnızca 500 milyon yıl sonra oluşmuş 13 milyar yıllık bir kara delik keşfetti. 
    1
    14 Ağustos
    Astrophysical Journal Letters adlı dergide yayınlanan bir yayına göre, kara delik ve ait olduğu galaksiye CAPERS-LRD-z9 ortak kod adı verildi. 
    2
    14 Ağustos
    Araştırmacılara göre bu kara delik, evrenin 13,8 milyar yıl önce ortaya çıktığı gizemli olay olan Büyük Patlama'dan sadece 500 milyon yıl sonra var oldu. 
    3
    14 Ağustos
    Naftemporiki gazetesinin aktardığına göre galaksinin ve kara deliğin özellikleri, bilim insanlarının evrenin o erken dönemde nasıl bir yer olduğunu anlamalarına yardımcı olabilir. 
    4
    14 Ağustos
    Teleskop, ilkel galaksileri sürekli olarak tespit ederek evrenin evrimine dair bilimsel paradigmaları değiştirmeye devam ediyor. 
    5
    14 Ağustos

    Diğer konular

    İçerik konuları

  • Yanıt bulun

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Büyük Patlama'dan (Big Bang) sonra evrenin şekillenmesi şu şekilde özetlenebilir:
    • İlk birkaç saniye: Kuarklar ortaya çıktı ve proton ve nötron üretmeye başladı 13.
    • Birkaç dakika içinde: Protonlar ve nötronlar birleşerek çekirdekler oluşturdu 13.
    • 380.000 yıl sonra: Elektronlar çekirdeklerin yörüngesine yerleşti ve ışık yayılabildi 34.
    • 200 milyon yıl sonra: Yıldızlar ve galaksiler oluştu 3.
    • Yaklaşık 5 milyar yıl: Galaksimiz ince bir disk olarak şekillendi 1.
    • 9.2 milyar yıl: Güneş sistemimiz oluştu 1.
    • 4 milyar yıl: Dünya'da yaşam ortaya çıktı 1.
    Evrenin genişlemesi, Büyük Patlama'dan sonra da devam etti 25. Günümüzde evrenin genişlemesini sağlayan enerji, karanlık enerji olarak adlandırılmaktadır 23.
    5 kaynak
    CAPERS-LRD-z9 galaksisinin bazı özellikleri:
    • Yaş: Yaklaşık 13,3 milyar yıl önce, Büyük Patlama'dan sadece 500 milyon yıl sonra oluşmuştur 24.
    • Konum: Evrenin erken dönemlerine dair benzersiz ipuçları barındıran bir galaksidir 13.
    • Tür: "Küçük Kırmızı Nokta" (Little Red Dot) olarak adlandırılan bir galaksi türüdür 134.
    • Parlaklık: Parlak yapısı, içinde çok sayıda yıldız olabileceğini düşündürse de, yaygın kozmolojik teoriye göre evrenin çok erken dönemlerinde oluşmuştur 13.
    • Merkezdeki Kara Delik: Güneş'ten 300 milyon kat daha büyük bir süper kütleli kara delik içerir 124.
    • Gözlem: James Webb Uzay Teleskobu ile spektroskopi yöntemiyle tespit edilmiştir 45.
    5 kaynak
    James Webb Uzay Teleskobu'nun bazı diğer keşifleri:
    • En uzak galaksi: Teleskop, kendi en uzak gözlem rekorunu kırarak şimdiye kadarki en uzak galaksiyi keşfetti 1.
    • Ötegezegen K2-18b: Bu ötegezegenin atmosferinde dimetil sülfür (DMS) ve/veya dimetil disülfür (DMDS) molekülleri tespit edildi 1.
    • Neptün'de aurora: Neptün'de ilk kez parlak kutup ışıması (aurora) görüntülendi 1.
    • Yengeç Bulutsusu: Bulutsunun kimyasal bileşimi ve kökeni hakkında ipuçları sunan görüntüler elde edildi 1.
    • Uranüs'ün halkaları ve uyduları: Uranüs'ün uydularının ve halkalarının en net görüntüleri çekildi 1.
    • İlkel gezegen: Bilinen en küçük kahverengi cüce keşfedilmiş olabilir 1.
    James Webb, ayrıca galaksilerin oluşum ve gelişim süreçlerini araştırıyor, karanlık maddenin kanıtını arıyor ve Güneş Sistemi'ndeki gezegenlerin fotoğraflarını çekiyor 24.
    5 kaynak
    Kara deliklerin evrendeki rollerinden bazıları şunlardır:
    • Kütle çekimi: Kara delikler, sahip oldukları yüksek çekim kuvvetleri sayesinde çevrelerindeki maddeleri kendilerine çeker 35.
    • Galaksi etkisi: Özellikle süper kütleli kara delikler, galaksilerin merkezlerinde bulunarak bu galaksilerin yapısını ve yıldız oluşum süreçlerini etkiler 25.
    • Enerji ve madde etkisi: Kara deliklerin çevresinde oluşan devasa enerji akımları, evrende radyo dalgaları, X-ışınları ve gama ışınları yayılmasına neden olur 2.
    • Evrenin yapısı: Kara delikler, evrenin dinamik dengelerinden biri olarak kabul edilir ve bu sayede evrenin büyük resmini kavramak açısından önemlidir 2.
    • Laboratuvar görevi: Kara delikler, fizik kurallarının sınırlarını ve uzayın, zamanın ve madde yapısının derinliklerini araştırmak için birer laboratuvar görevi görür 2.
    Ayrıca, bazı teorilere göre kara delikler, alternatif evrenlere açılan kapılar olabilir 14.
    5 kaynak
    James Webb Uzay Teleskobu'nun kozmolojiye bazı katkıları:
    • İlkel galaksilerin tespiti: Webb, evrenin erken dönemlerinde oluşmuş galaksileri gözlemleyerek kozmolojide devrim yarattı 235.
    • Büyük Patlama'dan sonraki ilk ışığın incelenmesi: 13,5 milyar yıl öncesine kadar geri bakarak, Büyük Patlama'dan kısa bir süre sonra oluşan ilk gök cisimlerini gözlemledi 14.
    • Kara deliklerin incelenmesi: En eski kara deliklerden birini keşfetti ve bu sayede evrenin erken dönemlerindeki kozmik dinamikler hakkında bilgi edinildi 25.
    • Kozmolojik teorilerin sorgulanması: Elde edilen veriler, mevcut kozmolojik teorileri sorgulamaya ve yeni teoriler geliştirmeye yol açtı 5.
    James Webb Teleskobu, bu keşifleriyle evrenin tarihi ve evrimi hakkında yeni bilgiler sunarak bilim insanlarını yeniden düşünmeye zorladı 235.
    5 kaynak