Çayönü Tepesi'nde Tarihi Kazılar

Buradasın
- Gündem
- Bilim
Diyarbakır'da 12 bin yıllık Çayönü Tepesi'nde dört yapı ve su kanalı bulundu
sondakika.com28 Temmuz
Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki 12 bin yıllık Çayönü Tepesi'nin doğusunda yürütülen kazılarda Neolitik Dönem'e (MÖ 10.200-6500) ait ızgara planlı dört yapı ve Tunç Çağı'na (3100-1100) tarihlendirilen su kanalına ulaşıldı.
1
28 Temmuz
Ergani Ovası'nda milattan önce 10 binden başlayan yerleşim evreleri bulunan ve 1963'te yüzey araştırmaları sırasında keşfedilen Çayönü Tepesi'nde ilk kazı Dr. Halet Çambel ve Prof. Dr. Robert J. Braidwood tarafından 1964'te başlatıldı.
2
28 Temmuz
Dünya uygarlık tarihine ışık tutan alanda 1991'de güvenlik nedeniyle ara verilen ve 10 yıl önce yeniden başlatılan arkeolojik kazılarla kesintisiz yaşamın tüm aşama ve detayları ortaya çıkarılıyor.
3
28 Temmuz
Dr. Savaş Sarıaltun, Çayönü Tepesi'nin Türkiye'deki sistematik bilimsel kazıların yürütüldüğü ilk Neolitik yerleşmelerden biri olduğunu belirterek, bu yerleşmenin doğu kesiminde hiç kazılmamış alanda kazı çalışmalarına başladıklarını söyledi.
4
28 Temmuz
Bulunan bakır aletler, nesneler ve boncuklarla malakit ve bakır ham maddelerinin burada ustalığın, işçiliğin ve üretimin olduğunu gösterdiğini anlatan Sarıaltun, bulunan yapılar ile üretim alanlarının o dönemin yaşamına dair bilgi vermesi açısından değerli olduğunu vurguladı.
5
28 Temmuz
sondakika.com1
haberler.com2
haberturk.com3
tigrishaber.com4
milliyet.com.tr5
Diğer konular
Diyarbakır'da 12 bin yıllık Çayönü Tepesi'nde dört yapı ve su kanalı bulundu
aa.com.tr28 Temmuz
Çayönü Tepesi'nde Tarihi Kazılar
sondakika.com28 Temmuz
İçerik konuları
Diyarbakır
Bergama
Yanıt bulun
Yazeka
Arama sonuçlarına göre oluşturuldu
Neolitik Dönem'de yaşam nasıldı?
Neolitik Dönem'de yaşam şu şekilde özetlenebilir:

Tarımın Keşfi: Neolitik Çağ, tarihte ilk tarımsal faaliyetlerin görüldüğü dönemdir 1 5. Buğday ve arpa gibi bitkilerin yetiştirilmesi, yerleşik hayata geçişi kolaylaştırmıştır 5.
Hayvanların Evcilleştirilmesi: Koyun, keçi ve sığır gibi hayvanlar evcilleştirilmiştir 1 5.
Yerleşik Hayat: İnsanlar, kalıcı yerleşimler kurmuş ve köyler oluşmuştur 1 2.
Yeni Teknikler ve Malzemeler: Sert taşlardan yassı balta ve keserler yapılmış, kilden çanak çömlek üretilmiştir 1 2.
Beslenme: Tahıla dayalı beslenme alışkanlığı başlamış, öğütücü aletler ve pişirme yöntemleri geliştirilmiştir 2.
Toplumsal Değişimler: İlk köy toplulukları oluşmuş, "artı ürün" değeri ve ticaret ortaya çıkmıştır 2 5.
Kültürel Gelişmeler: Duvarlara resim çizilmeye başlanmış ve tekerleğin temelleri atılmıştır 1 5.
5 kaynak
Tunç Çağı'nda su kanalları nasıl kullanılırdı?
Tunç Çağı'nda su kanallarının nasıl kullanıldığına dair bazı örnekler:

Çayönü Tepesi'ndeki su kanalı: Diyarbakır'daki Çayönü Tepesi'nde bulunan su kanalı, Tunç Çağı'na (MÖ 3100-1100) tarihlenmektedir 2 3. Bu kanalın, kirli veya temiz su hattı olup olmadığı henüz belirlenememiştir 2 3. Ancak, varlığı, Çayönü'nde özel ve büyük bir kompleks için yapılmış güçlü bir yapının olduğunu göstermektedir 2 3.
Genel kullanım: Tunç Çağı'nda su kanalları, atık yönetimi veya temiz su temini için kullanılmış olabilir 2.

Tunç Çağı'nda su kanallarının kullanımı hakkında daha fazla bilgi için devam eden arkeolojik kazıların sonuçlarını beklemek gerekmektedir.
5 kaynak
Çayönü'nde bulunan bakır aletler nasıl yapıldı?
Çayönü'nde bulunan bakır aletler, nabit bakır parçalarının işlenerek yapılmıştır 2 4.

Bu süreçte şu adımlar izlenmiştir:

Tavlama 3. Bakır, ısıtılıp tavlama işlemine tabi tutulmuştur 3.
Dövme 3 4. Dövme tekniğiyle işlenmiştir 3 4.
Şekillendirme 4. Taş örsler üzerinde, sapsız taş çekiçlerle dövülerek şekillendirilmiştir 4.

Bakırdan delgi, iğne ve tel parçaları yapılmıştır 3. Bu şekilde doğal bakırın kullanılmasının yanı sıra ısıl işlemle cevherinden arıtılmış madenin de kullanıldığı anlaşılmaktadır 3.

Çayönü'nde yapılan arkeolojik kazılar, Diyarbakır'ın bakır işlemeciliğinde öncü olduğunu işaret etmektedir 4.
5 kaynak
Çayönü Tepesi'nin tarihi önemi nedir?
Çayönü Tepesi'nin tarihi önemi şu şekilde özetlenebilir:

İlk yerleşik yaşam: Çayönü, göçebelikten yerleşik yaşama geçişin iyi yansıdığı bir yerleşimdir 2 4.
Tarım ve hayvancılık: Tarımın ve hayvancılığın kökenlerinin dayandığı yerlerden biridir 2 4.
Neolitik Devrim: "Neolitik Devrim" olarak bilinen, avcılık ve toplayıcılıktan üreticiliğe geçişin yaşandığı yer olarak kabul edilir 1 5.
Bakır işçiliği: Bakırın işlendiği en eski yerleşim yerlerinden biridir 1 3.
Kültürel miras: Dünya uygarlık tarihine ışık tutan bir merkezdir 2 4.

Çayönü Tepesi'ndeki ilk kazılar 1964 yılında Dr. Halet Çambel ve Prof. Dr. Robert J. Braidwood tarafından başlatılmıştır 2 4. Kazılar, 1991'de güvenlik nedeniyle ara verilmiş, 2015 yılında yeniden başlamış ve günümüzde de devam etmektedir 2 5.
5 kaynak
Izgara planlı yapılar hangi amaçla kullanıldı?
Izgara planlı yapılar, Çayönü Tepesi'nde çeşitli amaçlarla kullanılmıştır:

Konutlar: Bu yapılar, Neolitik Dönem'de yerleşim birimlerinin bir parçası olarak kullanılmış, bazı evrelerde yuvarlak kulübeler yerine geniş yapılarak gerek duyulunca ızgara planlı konutlar oluşturulmuştur 1 5.
Kült yapıları: Bazı ızgara planlı yapılar, kült yapıları olarak işlev görmüş, çevre duvarlarının içten payelerle donatılmış olması ve özenle işlenmiş geniş döşemelerle dikkat çekmiştir 1.
Üretim alanları: Bulunan yapılar ve üretim alanları, dönemin yaşam tarzına ve sosyal dokusuna dair bilgi vermektedir 2 3.

Ayrıca, bu yapıların doğu alanında yaygın bulunması, yerleşmenin stratejisi, alan kullanım özellikleri ve toplulukların yaşam modeli hakkında ipuçları sunmaktadır 2 3.
5 kaynak