'Nüfus kontrolü" iddiaları tartışma yaratmıştı... Bill Gates'in desteklediği proje durduruldu
Burkina Faso'nun askeri yönetimi, Bill ve Melinda Gates Vakfı tarafından finanse edilen ve sıtmayla mücadele amacıyla genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin doğaya salındığı Target Malaria projesini resmen durdurdu.
Burkina Faso'da sıtmanın artmasının birkaç nedeni olabilir:
Target Malaria projesinin başarısızlığı1. 2019 yılında başlatılan ve sivrisineklerin genetiğini değiştirerek sıtma bulaştırma oranını azaltmayı hedefleyen proje, beklenen sonucu vermedi 1. Sıtma vakaları proje uygulanan alanlarda azalmak yerine arttı 1.
Sıtmaya karşı aşının bulunmaması5. Sıtma için şu anda bir aşı mevcut değildir 5.
Böcek ilaçlarına dirençli sivrisinekler4. Böcek ilaçlarına dirençli hale gelen sivrisinekler için yeni yöntemler geliştirilmesi gerekmektedir 4.
Ayrıca, Burkina Faso'nun özellikle ABD ve Fransa gibi Batılı ülkelerin etkisini sınırlandırmaya yönelik politikası da bu kararın alınmasında etkili olmuş olabilir 1.
5 kaynak
Genetik modifikasyonun çevresel etkileri nelerdir?
Genetik modifikasyonun çevresel etkilerinden bazıları şunlardır:
Biyolojik çeşitlilik kaybı235. Genetiği değiştirilmiş (GD) bitkiler, doğal türlerle rekabet ederek ekosistemdeki tür dağılımını ve dengeyi bozabilir 235.
Gen kaçışı235. GD bitkilerden diğer türlere gen aktarımı, istenmeyen yeni türlerin ortaya çıkmasına neden olabilir 235.
Toprak ve su kirliliği3. Transgenik bitkilerin kalıntıları, toprağa ve suya zehirli maddeler salarak diğer organizmaların besin zincirine katılabilir 3.
Faunada değişim3. Yararlı akraba türlerin yok olmasına yol açabilir 3.
Mikroorganizmalarda değişim3. Virüslere dayanıklı bitkiler, daha virülent virüslerin ortaya çıkma riskini artırabilir 3.
Florada değişim3. Doğal türlerin genetik çeşitliliğinin kaybolmasına ve yabani türlerin yok olmasına neden olabilir 3.
Genetik modifikasyonun çevresel etkileri konusunda farklı görüşler ve tartışmalar bulunmaktadır.
Daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir:
Target Malaria projesi, sıtma taşıyan sivrisinek popülasyonunu azaltarak sıtma iletimini düşürmeyi amaçlayan, kâr amacı gütmeyen bir araştırma konsorsiyumudur 12. Proje, Afrika'da genetik teknolojiler geliştirmek ve bunları paylaşmak için üniversiteler ve araştırma enstitülerini bir araya getirmektedir 4.
Projenin çalışma şekli:
Hedef türler: Proje, sıtma iletiminin büyük kısmından sorumlu olan üç sivrisinek türünü (Anopheles gambiae, Anopheles coluzzii ve Anopheles arabiensis) hedef almaktadır 24.
Gen drive teknolojisi: Gen drive adı verilen genetik bir teknik kullanarak, sivrisineklerin üreme yeteneklerini hedef alan bir özellik geliştirmektedir 34. Bu teknoloji, belirli özelliklerin yavrularda %100'e yakın oranda miras kalmasını sağlar 3.
Topluluk katılımı: Araştırma yapılan bölgelerde, özellikle Burkina Faso, Mali ve Uganda'da, yerel topluluklarla kapsamlı bir etkileşim stratejisi uygulanmaktadır 3. Bu, etik ilkelere uygunluğu ve toplulukların rızasını sağlamayı amaçlar 3.
Proje, Bill & Melinda Gates Vakfı ve Open Philanthropy Project gibi kuruluşlardan fon almaktadır 45.
5 kaynak
Sıtma ile mücadelede alternatif yöntemler nelerdir?
Sıtma ile mücadelede alternatif yöntemler şunlardır:
Koruyucu giysiler ve cibinlik kullanımı13. Sivrisinek ısırıklarından korunmak için uzun kollu giysiler ve pantolonlar giyilmeli, cibinlik kullanılmalıdır 13.
Kimyasal ilaçlar23. Sıtmadan korunmak amacıyla doktor kontrolünde kimyasal ilaçlar kullanılabilir 23.
Aşı çalışmaları13. Dünya Sağlık Örgütü, özellikle sıtma vakalarının yoğun olduğu ülkelerde yaşayan çocuklara aşı yapılmasını önermektedir 3. Ancak, günümüzde etkili bir aşı henüz bulunamamıştır 3.
Sıtma ciddi bir hastalıktır ve tedavi için mutlaka bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır.
Genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin bazı avantajları:
Hastalıkların yayılmasını azaltma: Genetiği değiştirilmiş sivrisinekler, sıtma, dang humması, Zika ve chikungunya gibi hastalıkların taşıyıcısı olan sivrisineklerin popülasyonunu azaltarak bu hastalıkların yayılmasını önleyebilir 125.
Daha etkili aşılar: Genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin ısırıkları, insanlarda sıtmaya karşı daha güçlü bağışıklık sağlayabilir ve daha etkili aşıların geliştirilmesine katkıda bulunabilir 3.
Çevre dostu yöntem: Bazı genetiği değiştirilmiş sivrisinek türleri, diğer böcek ilaçlarına dirençli sivrisinek türleriyle çiftleştiğinde, bu ilaçların çevreye zarar vermesini önleyebilir 4.
Ancak, bu yöntemlerin kullanımı bazı etik ve çevresel riskleri de beraberinde getirebilir 1.
{"doui0":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/gundem/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"agenda","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem/","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping/","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance/","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap/","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/yaozet/","title":"YaÖzet","id":"summary"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel/","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel/","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"dialogProps":{"host":"yandex.com.tr","lang":"tr","project":"news","queryParams":{"exp_flags":"skin","preset":"oceania","utm_source":"portal-news"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fgundem%2Fscience%2Fburkina-faso-bill-gates-in-genetigi-degistirilmis-sivrisineklerini-bulup-yok-edecek-3512900%3Flr%3D213%26ncrnd%3D48896","tld":"com.tr","platform":"desktop"},"className":"PortalHeader-User"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Gündem içinde","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"news_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/gundem/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"9202513281759501607","lr":213,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1759501668332881-1571215617112085120-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-214-BAL","lr":"213","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"douiw01-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"portal","subtype":"header"}}}}},"type":"portal","subtype":"header"},"doui1":{"state":{"links":[{"id":"gundem","title":"Ana Sayfa","url":"https://yandex.com.tr/gundem","target":"_self"},{"id":"sports","title":"Spor","url":"https://yandex.com.tr/sports/","target":"_self"},{"id":"turkey","title":"Türkiye","url":"https://yandex.com.tr/gundem/turkey","target":"_self"},{"id":"world","title":"Dünya","url":"https://yandex.com.tr/gundem/world","target":"_self"},{"id":"politics","title":"Siyaset","url":"https://yandex.com.tr/gundem/politics","target":"_self"},{"id":"incidents","title":"Günün içinden","url":"https://yandex.com.tr/gundem/incidents","target":"_self"},{"id":"business","title":"İş","url":"https://yandex.com.tr/gundem/business","target":"_self"},{"id":"science","title":"Bilim","url":"https://yandex.com.tr/gundem/science","target":"_self"},{"id":"entertainment","title":"Eğlenceler","url":"https://yandex.com.tr/gundem/entertainment","target":"_self"}],"activeLinkId":"science","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"douiw02-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"newstr","subtype":"header-categories"},"doui2":{"state":{"title":"'Nüfus kontrolü\" iddiaları tartışma yaratmıştı... Bill Gates'in desteklediği proje durduruldu","breadcrumbs":[{"text":"Gündem","url":"/gundem/"},{"text":"Bilim","url":"/gundem/science"}],"isLoggedIn":false,"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"Gundem вертикаль: Сюжеты","title":"Sonuçlarda yanlış olan nedir?","checkBoxLabels":[{"value":"Faydasız, kalitesiz içerik"},{"value":"Medya içeriği hikaye ile uyuşmuyor"},{"value":"Faydasız medya içeriği"},{"value":"Kalitesiz, bilgilendirici özelliği eksik hikaye başlığı"},{"value":"Şok edici, rahatsız edici içerik"},{"value":"Hikayede birden fazla olay konu ediliyor"},{"value":"Siteye erişilemiyor"},{"value":"Hikayede 18+ içerik konu ediliyor"},{"value":"Diğer"}]}}],"useNativeShare":false,"hasShareButton":true,"badge":{"textParts":[{"datetime":"2025-08-26T15:06:37+03:00","text":"26 Ağustos 2025, 15:06 TSİ"}]},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"douiw03-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"page_header"}}}}},"type":"newstr","subtype":"page_header"},"doui3":{"state":{"storyId":"351290_0","isLoggedIn":false,"mainStory":{"id":"351290_0","otherSources":0,"totalSources":5,"header":{"url":"https://www.nefes.com.tr/nufus-kontrolu-iddialari-tartisma-yaratmisti-bill-gatesin-destekledigi-proje-durduruldu-57682","text":"'Nüfus kontrolü\" iddiaları tartışma yaratmıştı... Bill Gates'in desteklediği proje durduruldu","badge":{"url":"https://www.nefes.com.tr/nufus-kontrolu-iddialari-tartisma-yaratmisti-bill-gatesin-destekledigi-proje-durduruldu-57682","faviconSources":["https://www.nefes.com.tr"],"textParts":[{"text":"nefes.com.tr","bold":true},{"text":"26 Ağustos"}],"divider":false}},"logAttrs":{"id":"351290_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.nefes.com.tr/nufus-kontrolu-iddialari-tartisma-yaratmisti-bill-gatesin-destekledigi-proje-durduruldu-57682","https://www.nefes.com.tr/nufus-kontrolu-iddialari-tartisma-yaratmisti-bill-gatesin-destekledigi-proje-durduruldu-57682","https://shiftdelete.net/bill-gatesin-yapay-sinekleri-ortaligi-karistirdi","https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736","https://www.tgrthaber.com/otomobil/bill-gatesin-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-bulunup-yok-edilecek-3244323","https://dogruhaber.com.tr/bill-gatesin-gdolu-sivrisinek-projesi-durduruldu-nufus-kontrolu-amacliyor"],"summarizationTexts":["'Nüfus kontrolü\" iddiaları tartışma yaratmıştı... Bill Gates'in desteklediği proje durduruldu","Burkina Faso'nun askeri yönetimi, Bill ve Melinda Gates Vakfı tarafından finanse edilen ve sıtmayla mücadele amacıyla genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin doğaya salındığı Target Malaria projesini resmen durdurdu.","Devlet Başkanı Ibrahim Traoré, ülkedeki tüm genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin ve laboratuvar numunelerinin yok edilmesini istediğini açıkladı.","BAŞARISIZ BULUNDU 2019 yılında başlayan Target Malaria programı, sivrisineklerin genetiğini değiştirerek sıtma bulaştırma oranını azaltmayı hedefliyordu.","Yetkililer, programın uygulandığı bölgelerde sıtmanın azalmadığını, aksine daha da arttığını savunuyor.","Burkina Faso Sağlık Egemenliği Koalisyonu, projeyi daha önce “tehlikeli ve sorumsuz” olarak nitelemiş ve durdurulması çağrısında bulunmuştu."],"newsFreshness":[false,false,false,false,false]},"items":[{"type":"carousel","items":[{"id":"3890291969576305527_2","url":"https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a00000198e63c91a477dca59cad16417ab7//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://sozcu01.sozcucdn.com/sozcu/production/uploads/images/2025/8/216jpg-3K2iFy_jS0iy8NBmIjRyiw.jpg?w=1270&h=675&mode=crop&scale=both"},"badge":{"url":"https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736","faviconSources":["https://www.sozcu.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"3801457461137066227_2","url":"https://www.donanimhaber.com/burkina-faso-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-yok-edecek--195368","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a00000198e1842f5bc7e517582442d5a300//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://www.donanimhaber.com/images/images/haber/195368/src_340x1912xburkina-faso-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-yok-edecek.jpg"},"badge":{"url":"https://www.donanimhaber.com/burkina-faso-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-yok-edecek--195368","faviconSources":["https://www.donanimhaber.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"538561905518722504_2","url":"https://www.tgrthaber.com/dunya/bill-gatesin-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-bulunup-yok-edilecek-3244323","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a00000198eb2ca38a5cfa992943c608f938//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://i.tgrthaber.com/images/2025/8/26/bill-gatesin-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-bulunup-yok-edilecek-3244323.jpg"},"badge":{"url":"https://www.tgrthaber.com/dunya/bill-gatesin-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-bulunup-yok-edilecek-3244323","faviconSources":["https://www.tgrthaber.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"200503455556926171_2","url":"https://dogruhaber.com.tr/bill-gatesin-gdolu-sivrisinek-projesi-durduruldu-nufus-kontrolu-amacliyor","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a00000198e9a36e181e9c90398db460cca1//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://dogruhabercomtr.teimg.com/crop/1280x720/dogruhaber-com-tr/uploads/2025/08/849809-image1.jpg"},"badge":{"url":"https://dogruhaber.com.tr/bill-gatesin-gdolu-sivrisinek-projesi-durduruldu-nufus-kontrolu-amacliyor","faviconSources":["https://dogruhaber.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"17010475322792379367_2","url":"https://www.nefes.com.tr/nufus-kontrolu-iddialari-tartisma-yaratmisti-bill-gatesin-destekledigi-proje-durduruldu-57682","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a00000198e637a134d49350cf3ae8e205ef//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://img.nefes.com.tr/rcman/Cw1280h720q95gc/storage/files/images/2025/08/26/burkina-faso-ebz4.jpg"},"badge":{"url":"https://www.nefes.com.tr/nufus-kontrolu-iddialari-tartisma-yaratmisti-bill-gatesin-destekledigi-proje-durduruldu-57682","faviconSources":["https://www.nefes.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}}]},{"type":"text","url":"https://www.nefes.com.tr/nufus-kontrolu-iddialari-tartisma-yaratmisti-bill-gatesin-destekledigi-proje-durduruldu-57682","text":{"text":"Burkina Faso'nun askeri yönetimi, Bill ve Melinda Gates Vakfı tarafından finanse edilen ve sıtmayla mücadele amacıyla genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin doğaya salındığı Target Malaria projesini resmen durdurdu.","badge":{"url":"https://www.nefes.com.tr/nufus-kontrolu-iddialari-tartisma-yaratmisti-bill-gatesin-destekledigi-proje-durduruldu-57682","textParts":[{"text":"1","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"26 Ağustos"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Burkina Faso'nun askeri yönetimi, Bill ve Melinda Gates Vakfı tarafından finanse edilen ve sıtmayla mücadele amacıyla genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin doğaya salındığı Target Malaria projesini resmen durdurdu."}}},{"type":"text","id":"16325688952983947680","url":"https://shiftdelete.net/bill-gatesin-yapay-sinekleri-ortaligi-karistirdi","text":{"text":"Devlet Başkanı Ibrahim Traoré, ülkedeki tüm genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin ve laboratuvar numunelerinin yok edilmesini istediğini açıkladı.","badge":{"url":"https://shiftdelete.net/bill-gatesin-yapay-sinekleri-ortaligi-karistirdi","textParts":[{"text":"2","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"26 Ağustos"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Devlet Başkanı Ibrahim Traoré, ülkedeki tüm genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin ve laboratuvar numunelerinin yok edilmesini istediğini açıkladı."}}},{"type":"text","id":"10891305648381399466","url":"https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736","text":{"text":"BAŞARISIZ BULUNDU 2019 yılında başlayan Target Malaria programı, sivrisineklerin genetiğini değiştirerek sıtma bulaştırma oranını azaltmayı hedefliyordu.","badge":{"url":"https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736","textParts":[{"text":"3","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"26 Ağustos"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"BAŞARISIZ BULUNDU 2019 yılında başlayan Target Malaria programı, sivrisineklerin genetiğini değiştirerek sıtma bulaştırma oranını azaltmayı hedefliyordu."}}},{"type":"text","url":"https://www.tgrthaber.com/otomobil/bill-gatesin-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-bulunup-yok-edilecek-3244323","text":{"text":"Yetkililer, programın uygulandığı bölgelerde sıtmanın azalmadığını, aksine daha da arttığını savunuyor.","badge":{"url":"https://www.tgrthaber.com/otomobil/bill-gatesin-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-bulunup-yok-edilecek-3244323","textParts":[{"text":"4","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"26 Ağustos"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Yetkililer, programın uygulandığı bölgelerde sıtmanın azalmadığını, aksine daha da arttığını savunuyor."}}},{"type":"text","id":"2090052850955246724","url":"https://dogruhaber.com.tr/bill-gatesin-gdolu-sivrisinek-projesi-durduruldu-nufus-kontrolu-amacliyor","text":{"text":"Burkina Faso Sağlık Egemenliği Koalisyonu, projeyi daha önce “tehlikeli ve sorumsuz” olarak nitelemiş ve durdurulması çağrısında bulunmuştu.","badge":{"url":"https://dogruhaber.com.tr/bill-gatesin-gdolu-sivrisinek-projesi-durduruldu-nufus-kontrolu-amacliyor","textParts":[{"text":"5","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"27 Ağustos"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Burkina Faso Sağlık Egemenliği Koalisyonu, projeyi daha önce “tehlikeli ve sorumsuz” olarak nitelemiş ve durdurulması çağrısında bulunmuştu."}}}]},"sources":[{"url":"https://www.nefes.com.tr/nufus-kontrolu-iddialari-tartisma-yaratmisti-bill-gatesin-destekledigi-proje-durduruldu-57682","displayName":"nefes.com.tr"},{"url":"https://shiftdelete.net/bill-gatesin-yapay-sinekleri-ortaligi-karistirdi","displayName":"shiftdelete.net"},{"url":"https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736","displayName":"sozcu.com.tr"},{"url":"https://www.tgrthaber.com/otomobil/bill-gatesin-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-bulunup-yok-edilecek-3244323","displayName":"tgrthaber.com"},{"url":"https://dogruhaber.com.tr/bill-gatesin-gdolu-sivrisinek-projesi-durduruldu-nufus-kontrolu-amacliyor","displayName":"dogruhaber.com.tr"}],"otherNewsProps":{"layout":"multicolumn","title":"Diğer konular","items":[{"id":"10891305648381399466","url":"https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736","target":"_blank","title":{"text":"Bill Gates'in yapay sinekleri imha edilecek: Ülke karıştı, karar kesinleşti - Sözcü Gazetesi","textAs":"h3","lines":2},"logAttrs":{"id":"10891305648381399466","hasSummarization":false,"url":"https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736","isFresh":false},"badge":{"url":"https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736","faviconSources":["https://www.sozcu.com.tr"],"textParts":[{"text":"sozcu.com.tr","bold":true},{"text":"26 Ağustos"}],"divider":false},"forceOrientation":"vertical","rel":"nofollow"},{"id":"5586548692215724392","url":"https://www.donanimhaber.com/burkina-faso-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-yok-edecek--195368","target":"_blank","title":{"text":"Burkina Faso, Bill Gates'in genetiği değiştirilmiş sivrisineklerini bulup yok edecek","textAs":"h3","lines":2},"logAttrs":{"id":"5586548692215724392","hasSummarization":false,"url":"https://www.donanimhaber.com/burkina-faso-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-yok-edecek--195368","isFresh":false},"badge":{"url":"https://www.donanimhaber.com/burkina-faso-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-yok-edecek--195368","faviconSources":["https://www.donanimhaber.com"],"textParts":[{"text":"donanimhaber.com","bold":true},{"text":"25 Ağustos"}],"divider":false},"forceOrientation":"vertical","rel":"nofollow"}]},"nextId":"538561905518722504_2","snippetOptions":{"forceOrientation":"vertical","isRetina":false,"titleProps":{"lines":2}},"baseVisibleOtherSources":2,"relatedTopics":[{"id":"6751164112783513747_0","title":"Bill Gates","url":"/gundem/topic/bill-gates-67511641127835137470","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"6751164112783513747_0","url":"gundem/topic/bill-gates-67511641127835137470"}}}],"isHermione":false,"socialPosts":[],"disabledAjax":false,"logAttrs":{"isRoot":true,"isStory":true,"id":"351290_0","hasVideo":false,"hasSearchVideoLink":false,"hasSearchBroadcastLink":false,"hasSearchSeriesLink":false,"hasTwitterPosts":false,"hasSummarization":true,"hasRelatedTopics":true,"location":"gundem/science/burkina-faso-bill-gates-in-genetigi-degistirilmis-sivrisineklerini-bulup-yok-edecek-3512900","newsUrls":["https://www.nefes.com.tr/nufus-kontrolu-iddialari-tartisma-yaratmisti-bill-gatesin-destekledigi-proje-durduruldu-57682","https://shiftdelete.net/bill-gatesin-yapay-sinekleri-ortaligi-karistirdi","https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736","https://www.tgrthaber.com/otomobil/bill-gatesin-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-bulunup-yok-edilecek-3244323","https://dogruhaber.com.tr/bill-gatesin-gdolu-sivrisinek-projesi-durduruldu-nufus-kontrolu-amacliyor","https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736","https://www.donanimhaber.com/burkina-faso-genetigi-degistirilmis-sivrisinekleri-yok-edecek--195368"],"videoUrls":[],"topicUrls":["/gundem/topic/bill-gates-67511641127835137470"]},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"douiw04-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"story_summarization"}}}}},"type":"newstr","subtype":"story_summarization"},"doui4":{"state":{"answers":[{"id":0,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.unicef.org/turkiye/bas%C4%B1n-b%C3%BCltenleri/afrika-%C3%BClkelerinde-s%C4%B1tmayla-m%C3%BCcadelede-at%C4%B1lan-en-son-ad%C4%B1mlar-geni%C5%9F-%C3%A7apl%C4%B1-a%C5%9F%C4%B1?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.euronews.com/2021/04/24/yeni-s-tma-as-s-afrika-da-kucuk-cocuklarda-yuzde-77-etkili-oldu-dso-nun-2030-hedefi-as-ld?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-48471880?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://vaccinatiepunt.nl/tr/sitma-burkina-faso/?size=16&stub=1"],"title":"Burkina Faso'da sıtma neden artıyor?","markdown":"Burkina Faso'da sıtmanın artmasının birkaç nedeni olabilir:\n\n* **Target Malaria projesinin başarısızlığı** [```1```](https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736). 2019 yılında başlatılan ve sivrisineklerin genetiğini değiştirerek sıtma bulaştırma oranını azaltmayı hedefleyen proje, beklenen sonucu vermedi [```1```](https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736). Sıtma vakaları proje uygulanan alanlarda azalmak yerine arttı [```1```](https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736).\n* **Sıtmaya karşı aşının bulunmaması** [```5```](https://vaccinatiepunt.nl/tr/sitma-burkina-faso/). Sıtma için şu anda bir aşı mevcut değildir [```5```](https://vaccinatiepunt.nl/tr/sitma-burkina-faso/).\n* **Böcek ilaçlarına dirençli sivrisinekler** [```4```](https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-48471880). Böcek ilaçlarına dirençli hale gelen sivrisinekler için yeni yöntemler geliştirilmesi gerekmektedir [```4```](https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-48471880).\n\nAyrıca, Burkina Faso'nun özellikle ABD ve Fransa gibi Batılı ülkelerin etkisini sınırlandırmaya yönelik politikası da bu kararın alınmasında etkili olmuş olabilir [```1```](https://www.sozcu.com.tr/bill-gates-in-yapay-sinekleri-imha-edilecek-ulke-karisti-karar-kesinlesti-p216736)."},{"id":1,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://evrimagaci.org/modifikasyon-nedir-genler-uzerinde-etkileri-nelerdir-kalitimsal-ozelligi-var-midir-240?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/219842?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103065/mod_resource/content/1/12.Hafta.pdf?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.drozdogan.com/genetigi-degistirilmis-organizma-gdo-nedir-gidalari-neden-nasil-degistiriyorlar/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.researchgate.net/publication/332072561_Genetigi_Degistirilmis_Bitkilerin_Biyolojik_Cesitlilige_Potansiyel_Etkileri?size=16&stub=1"],"title":"Genetik modifikasyonun çevresel etkileri nelerdir?","markdown":"**Genetik modifikasyonun çevresel etkilerinden bazıları şunlardır:**\n\n* **Biyolojik çeşitlilik kaybı** [```2```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/219842)[```3```](https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103065/mod_resource/content/1/12.Hafta.pdf)[```5```](https://www.researchgate.net/publication/332072561_Genetigi_Degistirilmis_Bitkilerin_Biyolojik_Cesitlilige_Potansiyel_Etkileri). Genetiği değiştirilmiş (GD) bitkiler, doğal türlerle rekabet ederek ekosistemdeki tür dağılımını ve dengeyi bozabilir [```2```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/219842)[```3```](https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103065/mod_resource/content/1/12.Hafta.pdf)[```5```](https://www.researchgate.net/publication/332072561_Genetigi_Degistirilmis_Bitkilerin_Biyolojik_Cesitlilige_Potansiyel_Etkileri).\n* **Gen kaçışı** [```2```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/219842)[```3```](https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103065/mod_resource/content/1/12.Hafta.pdf)[```5```](https://www.researchgate.net/publication/332072561_Genetigi_Degistirilmis_Bitkilerin_Biyolojik_Cesitlilige_Potansiyel_Etkileri). GD bitkilerden diğer türlere gen aktarımı, istenmeyen yeni türlerin ortaya çıkmasına neden olabilir [```2```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/219842)[```3```](https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103065/mod_resource/content/1/12.Hafta.pdf)[```5```](https://www.researchgate.net/publication/332072561_Genetigi_Degistirilmis_Bitkilerin_Biyolojik_Cesitlilige_Potansiyel_Etkileri).\n* **Toprak ve su kirliliği** [```3```](https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103065/mod_resource/content/1/12.Hafta.pdf). Transgenik bitkilerin kalıntıları, toprağa ve suya zehirli maddeler salarak diğer organizmaların besin zincirine katılabilir [```3```](https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103065/mod_resource/content/1/12.Hafta.pdf).\n* **Faunada değişim** [```3```](https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103065/mod_resource/content/1/12.Hafta.pdf). Yararlı akraba türlerin yok olmasına yol açabilir [```3```](https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103065/mod_resource/content/1/12.Hafta.pdf).\n* **Mikroorganizmalarda değişim** [```3```](https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103065/mod_resource/content/1/12.Hafta.pdf). Virüslere dayanıklı bitkiler, daha virülent virüslerin ortaya çıkma riskini artırabilir [```3```](https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103065/mod_resource/content/1/12.Hafta.pdf).\n* **Florada değişim** [```3```](https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103065/mod_resource/content/1/12.Hafta.pdf). Doğal türlerin genetik çeşitliliğinin kaybolmasına ve yabani türlerin yok olmasına neden olabilir [```3```](https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103065/mod_resource/content/1/12.Hafta.pdf).\n\nGenetik modifikasyonun çevresel etkileri konusunda farklı görüşler ve tartışmalar bulunmaktadır.\n\nDaha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir:\n\n* evrimagaci.org [```1```](https://evrimagaci.org/modifikasyon-nedir-genler-uzerinde-etkileri-nelerdir-kalitimsal-ozelligi-var-midir-240);\n* dergipark.org.tr [```2```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/219842);\n* acikders.ankara.edu.tr [```3```](https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103065/mod_resource/content/1/12.Hafta.pdf)."},{"id":2,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://targetmalaria.org/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://targetmalaria.org/about-us/our-approach/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://malariajournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12936-022-04062-4?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://en.wikipedia.org/wiki/Target_Malaria?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.openphilanthropy.org/grants/target-malaria-gene-drives-for-malaria-control/?size=16&stub=1"],"title":"Target Malaria projesi nasıl işliyordu?","markdown":"**Target Malaria projesi**, sıtma taşıyan sivrisinek popülasyonunu azaltarak sıtma iletimini düşürmeyi amaçlayan, kâr amacı gütmeyen bir araştırma konsorsiyumudur [```1```](https://targetmalaria.org/)[```2```](https://targetmalaria.org/about-us/our-approach/). Proje, Afrika'da genetik teknolojiler geliştirmek ve bunları paylaşmak için üniversiteler ve araştırma enstitülerini bir araya getirmektedir [```4```](https://en.wikipedia.org/wiki/Target_Malaria).\n\n**Projenin çalışma şekli**:\n* **Hedef türler**: Proje, sıtma iletiminin büyük kısmından sorumlu olan üç sivrisinek türünü (Anopheles gambiae, Anopheles coluzzii ve Anopheles arabiensis) hedef almaktadır [```2```](https://targetmalaria.org/about-us/our-approach/)[```4```](https://en.wikipedia.org/wiki/Target_Malaria).\n* **Gen drive teknolojisi**: Gen drive adı verilen genetik bir teknik kullanarak, sivrisineklerin üreme yeteneklerini hedef alan bir özellik geliştirmektedir [```3```](https://malariajournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12936-022-04062-4)[```4```](https://en.wikipedia.org/wiki/Target_Malaria). Bu teknoloji, belirli özelliklerin yavrularda %100'e yakın oranda miras kalmasını sağlar [```3```](https://malariajournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12936-022-04062-4).\n* **Topluluk katılımı**: Araştırma yapılan bölgelerde, özellikle Burkina Faso, Mali ve Uganda'da, yerel topluluklarla kapsamlı bir etkileşim stratejisi uygulanmaktadır [```3```](https://malariajournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12936-022-04062-4). Bu, etik ilkelere uygunluğu ve toplulukların rızasını sağlamayı amaçlar [```3```](https://malariajournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12936-022-04062-4).\n\nProje, Bill & Melinda Gates Vakfı ve Open Philanthropy Project gibi kuruluşlardan fon almaktadır [```4```](https://en.wikipedia.org/wiki/Target_Malaria)[```5```](https://www.openphilanthropy.org/grants/target-malaria-gene-drives-for-malaria-control/)."},{"id":3,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/12276/sitma-nedir-belirtileri-tedavisi-nasil-gecebilecegi-hakkinda-bilgiler%3fv=1.0.23?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.buyukanadoluhastanesi.com/haber/1980/sitma-nedir-sitmaya-ne-iyi-gelir?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://hisarhospital.com/sitma-malaria-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/sitma-nedir?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.klimik.org.tr/wp-content/uploads/2015/10/S%C4%B1tmada-Rutin-ve-%C4%B0leri-Tan%C4%B1-Y%C3%B6ntemleri-Nogay-G%C4%B0RG%C4%B0NKARDE%C5%9ELER.pdf?size=16&stub=1"],"title":"Sıtma ile mücadelede alternatif yöntemler nelerdir?","markdown":"Sıtma ile mücadelede alternatif yöntemler şunlardır:\n\n* **Koruyucu giysiler ve cibinlik kullanımı** [```1```](https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/12276/sitma-nedir-belirtileri-tedavisi-nasil-gecebilecegi-hakkinda-bilgiler?v=1.0.23)[```3```](https://hisarhospital.com/sitma-malaria-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/). Sivrisinek ısırıklarından korunmak için uzun kollu giysiler ve pantolonlar giyilmeli, cibinlik kullanılmalıdır [```1```](https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/12276/sitma-nedir-belirtileri-tedavisi-nasil-gecebilecegi-hakkinda-bilgiler?v=1.0.23)[```3```](https://hisarhospital.com/sitma-malaria-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/).\n* **Sinek kovucu ürünler** [```2```](https://www.buyukanadoluhastanesi.com/haber/1980/sitma-nedir-sitmaya-ne-iyi-gelir)[```3```](https://hisarhospital.com/sitma-malaria-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/). DEET, picaridin gibi böcek kovucu ilaçlar cilde uygulanabilir [```2```](https://www.buyukanadoluhastanesi.com/haber/1980/sitma-nedir-sitmaya-ne-iyi-gelir)[```3```](https://hisarhospital.com/sitma-malaria-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/).\n* **Kimyasal ilaçlar** [```2```](https://www.buyukanadoluhastanesi.com/haber/1980/sitma-nedir-sitmaya-ne-iyi-gelir)[```3```](https://hisarhospital.com/sitma-malaria-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/). Sıtmadan korunmak amacıyla doktor kontrolünde kimyasal ilaçlar kullanılabilir [```2```](https://www.buyukanadoluhastanesi.com/haber/1980/sitma-nedir-sitmaya-ne-iyi-gelir)[```3```](https://hisarhospital.com/sitma-malaria-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/).\n* **Aşı çalışmaları** [```1```](https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/12276/sitma-nedir-belirtileri-tedavisi-nasil-gecebilecegi-hakkinda-bilgiler?v=1.0.23)[```3```](https://hisarhospital.com/sitma-malaria-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/). Dünya Sağlık Örgütü, özellikle sıtma vakalarının yoğun olduğu ülkelerde yaşayan çocuklara aşı yapılmasını önermektedir [```3```](https://hisarhospital.com/sitma-malaria-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/). Ancak, günümüzde etkili bir aşı henüz bulunamamıştır [```3```](https://hisarhospital.com/sitma-malaria-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/).\n\nSıtma ciddi bir hastalıktır ve tedavi için mutlaka bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır."},{"id":4,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.euronews.com/2021/05/03/genetigi-degistirilmis-sivrisineklerle-ne-amaclan-yor-kars-c-kanlar-ne-diyor?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.klimik.org.tr/2025/05/08/salgin-hastaliklarla-mucadeleye-alti-ayakli-yontem-genetigi-degistirilmis-sivrisinekler/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.aa.com.tr/tr/arastirma/arastirma-genetigi-degistirilmis-sivrisineklerin-isirigi-daha-etkili-sitma-asilarinda-kullanilabilir/3399968?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/hastalikla-mucadele-icin-dnalari-degistirilen-sivrisinekler?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://gazeteoksijen.com/bilim-ve-teknoloji/sitmayla-mucadeleye-alti-ayakli-yontem-genetigi-degistirilmis-sivrisinekler-241266?size=16&stub=1"],"title":"Genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin avantajları nelerdir?","markdown":"**Genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin bazı avantajları**:\n\n* **Hastalıkların yayılmasını azaltma**: Genetiği değiştirilmiş sivrisinekler, sıtma, dang humması, Zika ve chikungunya gibi hastalıkların taşıyıcısı olan sivrisineklerin popülasyonunu azaltarak bu hastalıkların yayılmasını önleyebilir [```1```](https://tr.euronews.com/2021/05/03/genetigi-degistirilmis-sivrisineklerle-ne-amaclan-yor-kars-c-kanlar-ne-diyor)[```2```](https://www.klimik.org.tr/2025/05/08/salgin-hastaliklarla-mucadeleye-alti-ayakli-yontem-genetigi-degistirilmis-sivrisinekler/)[```5```](https://gazeteoksijen.com/bilim-ve-teknoloji/sitmayla-mucadeleye-alti-ayakli-yontem-genetigi-degistirilmis-sivrisinekler-241266).\n* **Daha etkili aşılar**: Genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin ısırıkları, insanlarda sıtmaya karşı daha güçlü bağışıklık sağlayabilir ve daha etkili aşıların geliştirilmesine katkıda bulunabilir [```3```](https://www.aa.com.tr/tr/arastirma/arastirma-genetigi-degistirilmis-sivrisineklerin-isirigi-daha-etkili-sitma-asilarinda-kullanilabilir/3399968).\n* **Çevre dostu yöntem**: Bazı genetiği değiştirilmiş sivrisinek türleri, diğer böcek ilaçlarına dirençli sivrisinek türleriyle çiftleştiğinde, bu ilaçların çevreye zarar vermesini önleyebilir [```4```](https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/hastalikla-mucadele-icin-dnalari-degistirilen-sivrisinekler).\n\nAncak, bu yöntemlerin kullanımı bazı etik ve çevresel riskleri de beraberinde getirebilir [```1```](https://tr.euronews.com/2021/05/03/genetigi-degistirilmis-sivrisineklerle-ne-amaclan-yor-kars-c-kanlar-ne-diyor)."}],"isYazekaApp":false,"dialogStoreProps":{"baseUrl":"","baseUrlWs":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isHermione":false,"isMacOS":false,"tld":"com.tr","isEmbeddedFuturis":false,"isLoggedIn":false,"brand":"yazeka","reqId":"1759501668332881-1571215617112085120-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-214-BAL","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"logNode":{"name":"news-yazeka","attrs":{"isRoot":true,"isRelatedQueries":true}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"douiw05-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"related_queries"}}}}},"type":"newstr","subtype":"related_queries"},"doui5":{"state":{"snippets":[{"id":"392024_0","totalSources":45,"url":"/gundem/science/binlerce-yillik-sir-gun-yuzune-cikarildi-cayonu-nde-neolitik-ve-tunc-cagina-uzanan-yeni-kesif-3920240","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a00000199a8a6ce3d1ecbef5bd787ad1033//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://cdn.karar.com/news/1856111.jpg"}},"logAttrs":{"id":"392024_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.karar.com/kultur-sanat-haberleri/cayonu-tepesinde-yeni-arkeolojik-kesif-neolitik-ve-tunc-cagi-1996198","https://www.karar.com/kultur-sanat-haberleri/cayonu-tepesinde-yeni-arkeolojik-kesif-neolitik-ve-tunc-cagi-1996198","https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","https://haberton.com/cayonu-tepesinde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi/"],"summarizationTexts":["Çayönü Tepesi’nde yeni arkeolojik keşif: Neolitik ve Tunç Çağı döneme ait 8 mezar bulundu","Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Müzecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığında yürütülen Çayönü Tepesi kazılarında, 8 yeni mezar gün yüzüne çıkarıldı.","Söz konusu mezarların, dönemin inanç sistemi, ölü gömme gelenekleri ve toplumsal yapısına ilişkin önemli bilimsel veriler sunduğu belirtildi.","Ergani’de 12 bin yıllık olduğu bilinen, ilk tarımsal faaliyetlerin başladığı yerlerden biri olarak kabul edilen ve neolitik devrin izlerini taşıyan Çayönü Tepesi’nde 2025 yılı kazı çalışmaları devam ediyor."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Çayönü Tepesi’nde yeni arkeolojik keşif: Neolitik ve Tunç Çağı döneme ait 8 mezar bulundu","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.karar.com/kultur-sanat-haberleri/cayonu-tepesinde-yeni-arkeolojik-kesif-neolitik-ve-tunc-cagi-1996198","faviconSources":["https://www.karar.com","https://www.milliyet.com.tr","https://haberton.com"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"393884_0","totalSources":23,"url":"/gundem/science/yedi-renkli-gol-olarak-bilinirdi-3938840","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a00000199a8fa037d9b18406065d80252ce//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://www.sivasmemleket.com.tr/cropImages/1280x720/uploads/haberler/2025/10/buzul-cagindan-bu-yana-egirdir-golu-ilk-kez-ikiye-bolundu-0.jpg"}},"logAttrs":{"id":"393884_0","hasSummarization":true,"hasVideo":true,"urls":["https://www.kamu3.com/buzul-cagindan-bu-yana-egirdir-golu-ilk-kez-ikiye-bolundu/1156962/","https://www.sivasmemleket.com.tr/video/genel/dron-goruntuleri-sok-etti-gol-ikiye-ayrildi/207824","https://www.yenimesaj.com.tr/buzul-cagindan-bu-yana-egirdir-golu-ilk-kez-ikiye-bolundu-H1585643.htm","https://www.kamu3.com/buzul-cagindan-bu-yana-egirdir-golu-ilk-kez-ikiye-bolundu/1156962/"],"summarizationTexts":["Buzul çağından bu yana Eğirdir Gölü ilk kez ikiye bölündü","Isparta’nın Eğirdir ilçesinde bulunan Türkiye’nin dördüncü büyük gölü ve önemli içme suyu rezervi Eğirdir Gölü, kuraklık ve yoğun tarımsal sulama nedeniyle geçtiğimiz günlerde ikiye ayrıldı.","Geçtiğimiz haftalarda gölün kuzey ve güney havzaları arasındaki bağlantı koptu ve göl ikiye bölündü.","Dronla kaydedilen görüntülerde, gölün orta kesimlerinde suyun tamamen çekildiği, yer yer adacıkların oluştuğu ve vatandaşların gölün ayrılan kısmından yürüyerek karşıya geçtiği görüldü."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Buzul çağından bu yana Eğirdir Gölü ilk kez ikiye bölündü","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.sivasmemleket.com.tr/video/genel/dron-goruntuleri-sok-etti-gol-ikiye-ayrildi/207824","faviconSources":["https://www.sivasmemleket.com.tr","https://www.yenimesaj.com.tr","https://www.kamu3.com"],"textParts":[{"text":"6 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":true},{"id":"391574_0","totalSources":26,"url":"/gundem/science/antalya-bilim-merkezi-nde-atolye-calismalari-gerceklestirilecek-antalya-haberleri-3915740","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a000001999f0d63bfec9fd404dcfd36a875//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://www.haberlerdunya.com.tr/wp-content/uploads/2025/10/kepez-haberleri-c89a51da5653e6585af727ab7f52d06c.webp"}},"logAttrs":{"id":"391574_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.haberturk.com/antalya-haberleri/39276351-antalya-bilim-merkezinde-atolye-calismalari-gerceklestirilecek","https://www.haberlerdunya.com.tr/antalya-bilim-merkezinde-atolye-calismalarinda-yeni-donem/","https://www.haberturk.com/antalya-haberleri/39276351-antalya-bilim-merkezinde-atolye-calismalari-gerceklestirilecek","https://gunebakisgazetesi.com/haber/26472142/antalya-bilim-merkezinde-atolye-calismalarinda-yeni-donem"],"summarizationTexts":["Antalya Bilim Merkezi'nde atölye çalışmaları gerçekleştirilecek - Antalya Haberleri","Kepez Belediyesi bünyesinde faaliyet gösteren Antalya Bilim Merkezi, bu yıl 7 ana tema başlığı altında atölye çalışmaları düzenleyecek.","Belediyeden yapılan açıklamaya göre, 7 ana tema başlığı altında gerçekleştirilecek çalışmalarla, öğrencilere çevre ve teknolojiyle bütünleşme fırsatı sunulacak.","7 ana temada atölye çalışması Yeni dönem temaları Zihin ve Makineler, Mavi Gelecek, Döngüsel Şehir, Gökyüzü Laboratuvarı, Yaşamı Tasarlamak, Dijital Evrenler, Enerjinin İzinde başlıkları altında 7 ana temadan oluşuyor."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Antalya Bilim Merkezi'nde atölye çalışmaları gerçekleştirilecek - Antalya Haberleri","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haberlerdunya.com.tr/antalya-bilim-merkezinde-atolye-calismalarinda-yeni-donem/","faviconSources":["https://www.haberlerdunya.com.tr","https://www.haberturk.com","https://gunebakisgazetesi.com"],"textParts":[{"text":"1 Ekim"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"391132_0","totalSources":30,"url":"/gundem/science/insan-derisindeki-hucreler-yumurtaya-donusturuldu-kromozom-sorunu-var-3911320","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a000001999e892634fc69a9c4ef62a0d1b1//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://i.gazeteoksijen.com/2/1280/720/storage/files/images/2025/10/01/deri-hucresinden-insan-yumurtasi-uretildi-deri-hucresinden-insan-yumurtasi-uretildi-g4ql.jpg"}},"logAttrs":{"id":"391132_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.gzt.com/jurnalist/deri-hucresinden-yumurta-hucresi-uretildi-kisirlik-tedavisinde-devrim-niteliginde-gelisme-3806444","https://gazeteoksijen.com/bilim-ve-teknoloji/deri-hucresinden-insan-yumurtasi-uretildi-252895","https://www.nefes.com.tr/deri-hucresinden-yumurta-hucresi-yaptilar-67106","https://tr.euronews.com/saglik/2025/09/30/insan-derisindeki-hucreler-yumurtaya-donusturuldu-kromozom-sorunu-var"],"summarizationTexts":["Deri hücresinden yumurta hücresi üretildi: Kısırlık tedavisinde devrim niteliğinde gelişme","Bilim insanları, klonlama teknolojisini uyarlayarak cilt hücrelerinden ve bağışlanmış yumurtalardan insan yumurtası üretmeyi başardı.","Nature Communications'ta yayınlanan araştırmada deri hücresinin çekirdeği izole edilip çekirdeği olmayan bir donör yumurtasına yerleştirilerek bir insan yumurta hücresi oluşturuldu.","Yaklaşık yüzde 9’u laboratuvar kaplarında altı gün boyunca hayatta kaldı ve erken embriyo gelişiminin blastosist aşamasına ulaştı; ardından deney durduruldu."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Deri hücresinden yumurta hücresi üretildi: Kısırlık tedavisinde devrim niteliğinde gelişme","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://gazeteoksijen.com/bilim-ve-teknoloji/deri-hucresinden-insan-yumurtasi-uretildi-252895","faviconSources":["https://gazeteoksijen.com","https://www.nefes.com.tr","https://tr.euronews.com"],"textParts":[{"text":"1 Ekim"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"390024_0","totalSources":30,"url":"/gundem/science/almanya-da-100-yas-ustu-kisi-sayisi-artiyor-3900240","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a000001999f6fbb5e9002f6e443ffda3401//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://icdn.ensonhaber.com/resimler/diger/kok/2025/10/01/68dd08561495b154.jpg"}},"logAttrs":{"id":"390024_0","hasSummarization":false,"urls":["https://www.ensonhaber.com/dunya/dunyada-yasli-nufusun-2050de-21-milyari-bulmasi-bekleniyor","https://www.dunya.com/dunya/2050de-60-yas-ustu-nufus-21-milyara-ulasacak-haberi-796431","https://www.aa.com.tr/tr/yasam/dunya-capinda-yasli-nufusun-2050de-2-1-milyari-bulmasi-bekleniyor/3703972","https://www.yeniakit.com.tr/haber/2050-ve-2080-icin-ilginc-beklenti-iste-dunya-nufus-dagilimi-tahmini-1956749.html"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true,true]},"title":{"text":"Dünyada yaşlı nüfusun 2050'de 2,1 milyarı bulması bekleniyor","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.ensonhaber.com/dunya/dunyada-yasli-nufusun-2050de-21-milyari-bulmasi-bekleniyor","faviconSources":["https://www.ensonhaber.com","https://www.dunya.com","https://www.aa.com.tr"],"textParts":[{"text":"30 Eylül"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"389828_0","totalSources":41,"url":"/gundem/science/akkuyu-kalinin-den-daha-modern-3898280","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a000001999fb6e5f4578ad1904420e24ef3//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://iasbh.tmgrup.com.tr/62a8ec/1200/675/0/0/864/486?u=https://isbh.tmgrup.com.tr/sbh/2025/10/01/akkuyu-ngs-projesi-uluslararasi-atom-enerjisi-forumunda-tanitildi-1759320981907.jpg"}},"logAttrs":{"id":"389828_0","hasSummarization":false,"urls":["https://www.sabah.com.tr/ekonomi/akkuyu-ngs-projesi-uluslararasi-atom-enerjisi-forumunda-tanitildi-7435420","https://www.yenisafak.com/ekonomi/turkiye-enerjide-kaderini-yaziyor-4754600","https://www.hurriyet.com.tr/dunya/ukrayna-savasinda-nukleer-alarm-zaporojye-santralinin-elektrigi-kesildi-42967579","https://haber.aero/yazarlar/guntay-simsek/nukleer-teknolojiye-geciste-abd-etkisi-nasil-olacak/"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true,true]},"title":{"text":"Akkuyu NGS Projesi, Uluslararası Atom Enerjisi Forumunda tanıtıldı","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.sabah.com.tr/ekonomi/akkuyu-ngs-projesi-uluslararasi-atom-enerjisi-forumunda-tanitildi-7435420","faviconSources":["https://www.sabah.com.tr","https://www.yenisafak.com","https://www.hurriyet.com.tr"],"textParts":[{"text":"30 Eylül"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"392919_0","totalSources":25,"url":"/gundem/science/yaklasik-16-metrelik-balinanin-iskeleti-gun-yuzune-cikarilmaya-basladi-3929190","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a00000199a487fe3651625f621b88d4b53a//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://images.bursadabugun.com/haber/2025/10/02/1849299-yaklasik-16-metrelik-balinanin-iskeleti-gun-yuzune-cikarilmaya-basladi-68de574111727.jpg"}},"logAttrs":{"id":"392919_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.bursadabugun.com/haber/yaklasik-16-metrelik-balinanin-iskeleti-gun-yuzune-cikarilmaya-basladi-1849299.html","https://www.bursadabugun.com/haber/yaklasik-16-metrelik-balinanin-iskeleti-gun-yuzune-cikarilmaya-basladi-1849299.html","https://www.etikhaber.com/yaklasik-16-metrelik-balinanin-iskeleti-gun-yuzune-cikarilmaya-basladi","https://www.yenimesaj.com.tr/16-metrelik-balinanin-iskeleti-gun-yuzune-cikariliyor-H1585517.htm"],"summarizationTexts":["Yaklaşık 16 metrelik balinanın iskeleti gün yüzüne çıkarılmaya başladı","Yaklaşık 16 metrelik balinanın iskeleti gün yüzüne çıkarılmaya başladı Mersin Körfezinde 4 yıl önce ölen ve müze bahçesine gömülen yaklaşık 16 metre uzunluğundaki Fin balinasının çıkarılması için Mersin Üniversitesi öğrencileriyle kazı çalışmaları başladı.","‘Balinanın Sessizliği Bilime Dönüşüyor’ projesi kapsamında yürütülen kazıda, balinanın çene ve kafatası kemiklerine ilk günlerde kısmen ulaşıldı.","Önümüzdeki günlerde göğüs bölgesi, omurga ve kuyruk kemiklerinin çıkarılması planlanıyor."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Yaklaşık 16 metrelik balinanın iskeleti gün yüzüne çıkarılmaya başladı","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.bursadabugun.com/haber/yaklasik-16-metrelik-balinanin-iskeleti-gun-yuzune-cikarilmaya-basladi-1849299.html","faviconSources":["https://www.bursadabugun.com","https://www.etikhaber.com","https://www.yenimesaj.com.tr"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"393949_0","totalSources":19,"url":"/gundem/science/basibos-gezegenden-rekor-saniyeler-icinde-gerceklesti-3939490","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a00000199a53160885679f4a4a850f6b020//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://i12.haber7.net//haber/haber7/og_image/2025/40/basibos_gezegenden_rekor_saniyeler_icinde_gerceklesti_1759412817_4374.jpg"}},"logAttrs":{"id":"393949_0","hasSummarization":false,"urls":["https://www.haber7.com/teknoloji/haber/3568252-basibos-gezegenden-rekor-saniyeler-icinde-gerceklesti","https://www.ntv.com.tr/teknoloji/basibos-gezegen-rekor-kirdi-saniyeler-icinde-rekor-buyume,GCgDbsjtwEm8xhVhSjUEGQ","https://www.yeniakit.com.tr/foto-galeri/bu-gezegen-basibos-dolasiyor-rekor-kirdi-127569","https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/arastirma-olusum-evresindeki-cha-1107-7626-gezegeni-saniyede-6-milyar-ton-buyuyor/3706612","https://www.posta.com.tr/bilim-teknoloji/bilim-insanlari-arastirdi-cha-1107-7626-her-saniye-6-milyar-ton-buyuyor-2916678","https://rayhaber.com/2025/10/basibos-gezegenden-rekor-saniyeler-icinde-gerceklesti-web-icin-benzersiz-baslik/"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true,true,true,true]},"title":{"text":"Başıboş gezegenden rekor: Saniyeler içinde gerçekleşti!","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haber7.com/teknoloji/haber/3568252-basibos-gezegenden-rekor-saniyeler-icinde-gerceklesti","faviconSources":["https://www.haber7.com","https://www.ntv.com.tr","https://www.yeniakit.com.tr"],"textParts":[{"text":"5 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"391145_0","totalSources":36,"url":"/gundem/science/izmir-prof-3911450","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a000001999e9f1f76bade21310ea0c0c06d//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://i20.haber7.net/resize/1280x720/fotogaleri/haber7/album/2025/40/QzX07_1759302421_6806_w750_h500.jpg"}},"logAttrs":{"id":"391145_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.sonmuhur.com/prof-sozbilir-uyardi-yasanan-depremlerin-etkisiyle-olu-faylar-aktif-hale-geldi","https://www.haber7.com/foto-galeri/94166-deprem-firtinasi-birkac-ay-surecek-diyerek-uyardi-olu-faylar-aktif-oldu","https://www.milliyet.com.tr/gundem/prof-dr-sozbilirden-200-kmlik-fayda-7-2lik-deprem-uyarisi-olu-faylar-aktif-oldu-7455938","https://www.yeniakit.com.tr/foto-galeri/olu-faylar-aktif-oldu-deprem-firtinasi-birkac-ay-surecek-127362"],"summarizationTexts":["Prof. Sözbilir uyardı: \"Yaşanan depremlerin etkisiyle ölü faylar aktif hale geldi\"","İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, yıkıma neden olup, 1 kişinin yaşamını yitirdiği 6.1'lik Balıkesir Sındırgı ile 28 Eylül'de Kütahya Simav'da gerçekleşen 5.4 büyüklüğündeki deprem bölgelerinde inceleme gerçekleştirdi.","Fayın doğu kısmında 1970 yılında, Gediz depremi oldu. 7.2 büyüklüğündeki bu depremden sonra can ve mal kayıpları oldu.","Sözbilir ayrıca deprem fırtınasının birkaç ay daha süreceğini belirtirken büyük deprem üretme potansiyellerinin olmadığını açıkladı."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Prof. Sözbilir uyardı: \"Yaşanan depremlerin etkisiyle ölü faylar aktif hale geldi\"","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haber7.com/foto-galeri/94166-deprem-firtinasi-birkac-ay-surecek-diyerek-uyardi-olu-faylar-aktif-oldu","faviconSources":["https://www.haber7.com","https://www.milliyet.com.tr","https://www.yeniakit.com.tr"],"textParts":[{"text":"1 Ekim"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"394401_0","totalSources":17,"url":"/gundem/science/kahverengi-kokarca-bocegi-sakarya-yi-iskani-altina-aldi-3944010","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a00000199aa28eacb020124d2db382b9b64//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://pusulagazetesicomtr.teimg.com/crop/1280x720/pusulagazetesi-com-tr/uploads/2025/10/agency/iha/kahverengi-kokarca-bocegi-istilasi.jpg"}},"logAttrs":{"id":"394401_0","hasSummarization":false,"urls":["https://www.pusulagazetesi.com.tr/kahverengi-kokarca-bocegi-istilasi","https://www.dunya.com/foto-galeri/yasam/kabus-dondu-evleri-istila-etmeye-basladi-galeri-796808","https://www.kamu3.com/kahverengi-kokarca-bocegi-istilasi/1157301/","https://www.koroglugazetesi.com/kahverengi-kokarca-bocegi-istilasi","https://www.sakaryayenihaber.com/haber/26492123/ferizli-ve-kaynarcada-kahverengi-kokarca-istilasi"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true,true,true]},"title":{"text":"Kahverengi kokarca böceği istilası","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.pusulagazetesi.com.tr/kahverengi-kokarca-bocegi-istilasi","faviconSources":["https://www.pusulagazetesi.com.tr","https://www.dunya.com","https://www.kamu3.com"],"textParts":[{"text":"56 dakika önce"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"393763_0","totalSources":13,"url":"/gundem/science/bursa-da-gokyuzunu-kaplayan-ilginc-bulut-dikkat-cekti-3937630","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a00000199a8df65a08b295899a14b6b7332//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://www.kamu3.com/images/haberler/2025/10/bursa39da-sabah-gokyuzunu-kaplayan-ilginc-bulut-dikkat-cekti.jpg"}},"logAttrs":{"id":"393763_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.kamu3.com/bursa-da-sabah-gokyuzunu-kaplayan-ilginc-bulut-dikkat-cekti/1156871/","https://www.kamu3.com/bursa-da-sabah-gokyuzunu-kaplayan-ilginc-bulut-dikkat-cekti/1156871/","https://www.tv100.com/bursada-gun-dogumu-unutulmaz-bir-manzara-olusturdu-kartpostallik-goruntuler-kayda-alindi-galeri-830885","https://www.tunagazete.com/haber/26486040/gokyuzundeki-ilginc-manzara-hayranlik-birakti"],"summarizationTexts":["Bursa'da sabah gökyüzünü kaplayan ilginç bulut dikkat çekti","Bursa'da sabah saatlerinde gökyüzünde beliren sıra dışı bulut oluşumu şehrin farklı noktalarından görüntülendi.","Turuncu ve kırmızı tonlarına bürünen gökyüzü, kartpostallık görüntüler oluşturdu.","Bursa'da mercek bulutunu andıran ve katmanlı yapısıyla dikkat çeken bulutu gören vatandaşlar cep telefonlarıyla ilginç manzarayı görüntüleyerek paylaştı."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Bursa'da sabah gökyüzünü kaplayan ilginç bulut dikkat çekti","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.kamu3.com/bursa-da-sabah-gokyuzunu-kaplayan-ilginc-bulut-dikkat-cekti/1156871/","faviconSources":["https://www.kamu3.com","https://www.tv100.com","https://www.tunagazete.com"],"textParts":[{"text":"7 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"394312_0","totalSources":10,"url":"/gundem/science/konya-yaylasinda-gorulmemis-manzara-3943120","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a00000199a9ea87cb20b25a80acc3636db3//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://icdn.ensonhaber.com/resimler/diger/kok/2025/10/03/68dfb5e49f246821.jpg"}},"logAttrs":{"id":"394312_0","hasSummarization":false,"urls":["https://www.ensonhaber.com/ic-haber/konyada-19-kiloluk-dev-mantar-saskinligi","https://www.yenimesaj.com.tr/konyada-19-kiloluk-dev-mantar-bulundu-H1585680.htm","https://www.ahaber.com.tr/yasam/2025/10/03/konyada-19-kiloluk-dev-mantar-bulundu","https://www.haberler.com/yerel/konya-da-19-kiloluk-dev-mantar-bulundu-19111972-haberi/","https://haberdairesi.com/konya/konya-yaylasinda-gorulmemis-manzara-169375h"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true,true,true]},"title":{"text":"Konya'da 19 kiloluk dev mantar şaşkınlığı","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.ensonhaber.com/ic-haber/konyada-19-kiloluk-dev-mantar-saskinligi","faviconSources":["https://www.ensonhaber.com","https://www.yenimesaj.com.tr","https://www.ahaber.com.tr"],"textParts":[{"text":"2 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"389846_0","totalSources":31,"url":"/gundem/science/antalya-da-deniz-kaplumbagalarinin-korunmasi-27-yilda-232-bin-yavru-denize-ulasti-3898460","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a000001999df022f9fcf6894ae0dd2319d8//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://image.hurimg.com/i/hurriyet/90/0x0/68dc5eb64525e3f33ca4d743.jpg"}},"logAttrs":{"id":"389846_0","hasSummarization":false,"hasVideo":true,"urls":["https://www.hurriyet.com.tr/gundem/232-bin-yavru-caretta-denize-ulasti-ama-sadece-500u-yasayacak-42967581","https://www.sabah.com.tr/yasam/caretta-caretta-tuba-7-bin-km-yol-kat-etti-7435695","https://www.aa.com.tr/tr/yesilhat/bilim/caretta-caretta-tuba-ikinci-dunya-turunda-7-bin-kilometre-katetti/1827409"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"232 bin yavru caretta denize ulaştı ama sadece 500’ü yaşayacak","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.hurriyet.com.tr/gundem/232-bin-yavru-caretta-denize-ulasti-ama-sadece-500u-yasayacak-42967581","faviconSources":["https://www.hurriyet.com.tr","https://www.sabah.com.tr","https://www.aa.com.tr"],"textParts":[{"text":"30 Eylül"}],"divider":false},"hasVideo":true},{"id":"392749_0","totalSources":13,"url":"/gundem/science/cope-gidiyordu-hayat-kurtaracak-3927490","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a00000199a443eb22d1dd2adcfff2967e9b//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://i.turkiyegazetesi.com.tr/images/25-10/02/cope-gidiyordu-hayat-kurtaracak-sadece-turkiyede-var-atik-sacla-tipta-cigir-acacak-17593974942051.jpg"}},"logAttrs":{"id":"392749_0","hasSummarization":true,"hasVideo":true,"urls":["https://www.dikgazete.com/haber/turk-akademisyen-kuaforlerdeki-atik-saclardan-enjekte-edilebilir-doku-yapistirici-malzeme-uretti-968440.html","https://www.haberler.com/guncel/insan-sacindan-doku-yapistirici-urun-gelistirildi-19108750-haberi/","https://www.yeniakit.com.tr/haber/cope-gidiyordu-simdi-hayat-kurtaracak-1956942.html","https://www.turkiyegazetesi.com.tr/saglik/cope-gidiyordu-hayat-kurtaracak-sadece-turkiyede-var-atik-sacla-tipta-cigir-acacak-1149961"],"summarizationTexts":["Türk akademisyen kuaförlerdeki atık saçlardan enjekte edilebilir doku yapıştırıcı malzeme üretti","İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi Kimya Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Rumeysa Tutar, kuaförlerden topladığı atık insan saçındaki yoğun keratinin biyoteknolojik potansiyelini değerlendirerek, vücutta dikiş ve yara bandı yerine kullanılabilecek, enjekte edilebilir doku yapıştırıcı malzeme üretti.","Araştırma ve laboratuvar sürecinin ardından berberlerin ve kadın kuaförlerinin kapısını çalan Tutar, buralardan boyasız ve kimyasal işlem görmemiş atık saçları topladı.","Tutar, saçları üzerlerindeki kirden ve bakım dolayısıyla oluşmuş maddelerinden ayrıştırdıktan sonra cam bir behere alıp kimyasal çözelti ekledi ve saçların tamamen çözünmesi için laboratuvardaki manyetik ısıtıcıda bıraktı."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Türk akademisyen kuaförlerdeki atık saçlardan enjekte edilebilir doku yapıştırıcı malzeme üretti","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haberler.com/guncel/insan-sacindan-doku-yapistirici-urun-gelistirildi-19108750-haberi/","faviconSources":["https://www.haberler.com","https://www.yeniakit.com.tr","https://www.turkiyegazetesi.com.tr"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":true},{"id":"393959_0","totalSources":6,"url":"/gundem/science/eski-enerji-verimliligi-ile-buyuk-tasarruf-sagladi-3939590","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a00000199a9364deb7fbbdc8f8550513601//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://www.haberaktuel.com/wp-content/uploads/Haber-Aktuel-Son-Dakika.jpg"}},"logAttrs":{"id":"393959_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.haberaktuel.com/erzurum-eski-enerji-verimliliginde-onemli-basarilar-elde-etti-3341212","https://www.haberaktuel.com/erzurum-eski-enerji-verimliliginde-onemli-basarilar-elde-etti-3341212","https://www.kamu3.com/eski-den-enerji-tasarrufunda-buyuk-basari/1157004/","https://www.haberler.com/yerel/eski-enerji-verimliligi-ile-buyuk-tasarruf-sagladi-19111029-haberi/"],"summarizationTexts":["Erzurum ESKİ Enerji Verimliliğinde Önemli Başarılar Elde Etti","Erzurum Su ve Kanalizasyon İdaresi ESKİ Genel Müdürlüğü, Temiz İçme Suyu Arıtma ve Biyolojik Atık Su Arıtma Tesislerinde son 3 yılda gerçekleştirdiği enerji verimliliği çalışmaları ile dikkat çekici bir başarı elde etti.","Özellikle Biyolojik Atık Su Arıtma Tesislerinde, 2022 yılında 2.072 TEP olan enerji tüketimi 2024 yılında 719 TEP'e kadar düşürüldü.","Aynı şekilde içme suyu arıtma tesislerinde de 2023'e göre yüzde 60'a yakın bir enerji tasarrufu sağlandı."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Erzurum ESKİ Enerji Verimliliğinde Önemli Başarılar Elde Etti","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haberaktuel.com/erzurum-eski-enerji-verimliliginde-onemli-basarilar-elde-etti-3341212","faviconSources":["https://www.haberaktuel.com","https://www.kamu3.com","https://www.haberler.com"],"textParts":[{"text":"5 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false}],"snippetParams":{"isRetina":false,"posterSizes":{"width":156,"height":100},"titleProps":{"size":"s"}},"title":"Bilim sicak gelişmeler","maxPageNumber":2,"ajaxUrl":"/hikaye/result/get_category_stories?story_category=science","layout":"column","extendFirstItem":false,"disabledAjax":false,"logNode":{"name":"news-top-stories-right","attrs":{"isRoot":true,"isRightColumnStories":true,"category":"science","location":"gundem/science/burkina-faso-bill-gates-in-genetigi-degistirilmis-sivrisineklerini-bulup-yok-edecek-3512900","storiesUrls":["/gundem/science/binlerce-yillik-sir-gun-yuzune-cikarildi-cayonu-nde-neolitik-ve-tunc-cagina-uzanan-yeni-kesif-3920240","/gundem/science/yedi-renkli-gol-olarak-bilinirdi-3938840","/gundem/science/antalya-bilim-merkezi-nde-atolye-calismalari-gerceklestirilecek-antalya-haberleri-3915740","/gundem/science/insan-derisindeki-hucreler-yumurtaya-donusturuldu-kromozom-sorunu-var-3911320","/gundem/science/almanya-da-100-yas-ustu-kisi-sayisi-artiyor-3900240","/gundem/science/akkuyu-kalinin-den-daha-modern-3898280","/gundem/science/yaklasik-16-metrelik-balinanin-iskeleti-gun-yuzune-cikarilmaya-basladi-3929190","/gundem/science/basibos-gezegenden-rekor-saniyeler-icinde-gerceklesti-3939490","/gundem/science/izmir-prof-3911450","/gundem/science/kahverengi-kokarca-bocegi-sakarya-yi-iskani-altina-aldi-3944010","/gundem/science/bursa-da-gokyuzunu-kaplayan-ilginc-bulut-dikkat-cekti-3937630","/gundem/science/konya-yaylasinda-gorulmemis-manzara-3943120","/gundem/science/antalya-da-deniz-kaplumbagalarinin-korunmasi-27-yilda-232-bin-yavru-denize-ulasti-3898460","/gundem/science/cope-gidiyordu-hayat-kurtaracak-3927490","/gundem/science/eski-enerji-verimliligi-ile-buyuk-tasarruf-sagladi-3939590"]}},"nextId":"391374_0","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"douiw06-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"additional_news"}}}}},"type":"newstr","subtype":"additional_news"},"doui6":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"douiw07-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"portal","subtype":"footer"}}}}},"type":"portal","subtype":"footer"}}