• SON DAKİKA HABERİ: Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), İran’ın nükleer taahhütlerine bağlılığını teyit eden ve ülkeye yönelik BM yaptırımlarının kalıcı olarak kaldırılmasını öngören karar tasarısını reddetti. 
    1
    19 Eylül
    Diplomatik kaynaklar, karar tasarısının yaptırımların kaldırılmış halde kalması için gerekli olan 9 oyu alamayacağını ediyor. 
    2
    18 Eylül
    İran’ın BM Daimi Temsilcisi Emir Said İrevani ise karara tepki gösterdi. 
    3
    19 Eylül
    İranlı Temsilci, BMGK’nin diyalog ve uzlaşma fırsatını kaybettiğini söyleyerek, başlayan her türlü gerilimden ve doğacak krizden üç Avrupa ülkesinin sorumlu olacağını ifade etti. 
    4
    20 Eylül
    İran, 2015 yılında İngiltere, Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve ABD ile Ortak Kapsamlı Eylem Planı'nı (JCPOA) imzalamıştı. 
    5
    18 Eylül

    Diğer konular

  • Yanıt bulun

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    BMGK'nın İran'a yönelik yaptırımları, 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşma çerçevesinde, İran'ın anlaşmaya uymaması durumunda diğer tarafların uluslararası yaptırımları yeniden uygulamasına olanak tanıyan "snapback" (tetik) mekanizması aracılığıyla uygulanmaktadır 123.
    Bu yaptırımlar arasında:
    • konvansiyonel silah ambargosu 5;
    • balistik füze geliştirme kısıtlamaları 5;
    • mal varlıklarının dondurulması 5;
    • seyahat yasakları 5;
    • nükleer ile ilgili teknoloji üretme yasağı 5 bulunmaktadır.
    BMGK, 19 Eylül 2025'te İran'a yönelik yaptırımların kalıcı olarak kaldırılmasını öngören karar tasarısını reddetmiştir 125.
    5 kaynak
    İran'ın nükleer taahhütleri, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması (NPT) kapsamında bomba üretmeyeceğini taahhüt etmesini içerir 13.
    2015 yılında, İran ve altı dünya gücü arasında imzalanan nükleer anlaşma çerçevesinde İran'ın:
    • uranyum zenginleştirme seviyesini %20'den %3,67'ye düşürmesi 13;
    • uranyum stoklarını önemli ölçüde azaltması 3;
    • santrifüjlerini aşamalı olarak kaldırması 3 gibi önlemler alması gerekiyordu.
    Ancak, 2018 yılında ABD'nin anlaşmadan çekilmesinin ardından İran, yaptırımlara misilleme olarak bu taahhütlerini ihlal etti ve uranyum zenginleştirme faaliyetlerini artırdı 12.
    5 kaynak
    Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararları, genellikle üye devletler tarafından gönüllü olarak sağlanan ve BM ana bütçesinden bağımsız olarak finanse edilen askerî güçlerden oluşan Birleşmiş Milletler Barış Gücü tarafından uygulanır 4.
    BMGK kararlarının uygulanmasında ayrıca şu mekanizmalar da devreye girebilir:
    • Denetim ve raporlama: Kararda, BM Genel Sekreteri'nin belirli bir süre içinde somut önerilerini sunması ve raporlama yapması istenebilir 1.
    • Yaptırımlar: BMGK, kararlara uymayan ülkeler için yaptırımlar önerebilir 2.
    • Veto yetkisi: Daimi üyeler, BMGK kararlarını veto edebilir, bu da karar sürecini etkileyebilir 24.
    BMGK kararlarının uygulanması, üye devletlerin işbirliği ve uluslararası hukuka uyumuna bağlıdır.
    5 kaynak
    E3 ülkeleri (İngiltere, Fransa ve Almanya), İran'a yönelik BM yaptırımlarının yeniden uygulanması için şu adımları attı:
    • BM Güvenlik Konseyi'ne Başvuru: 28 Ağustos 2025'te, 2015 nükleer anlaşması kapsamında "snapback" mekanizmasını devreye sokmak için BM Güvenlik Konseyi'ne resmi başvuruda bulundular 124.
    • 30 Günlük Süreç: Bu başvuru, yaptırımların 30 gün içinde yeniden yürürlüğe girmesini başlattı 24. Bu süre zarfında BMGK'nin yaptırımların kaldırılmasına yönelik yeni bir karar alması gerekiyordu 4.
    • ABD'nin Desteği: ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, E3 ülkelerinin adımlarını memnuniyetle karşıladıklarını belirtti 24.
    İran, bu adımları hukuka aykırı ve provokatif olarak kınadı 13.
    5 kaynak
    Nükleer anlaşma kapsamındaki geri adım mekanizması (snapback), 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmayı destekleyen 2231 sayılı BM kararında yer alır 4. Bu mekanizma, BM Güvenlik Konseyi'nin aksi yönde bir karar almaması durumunda, daha önce kaldırılan BM yaptırımlarının otomatik olarak yeniden yürürlüğe girmesini öngörür 14.
    Mekanizmanın işleyişi şu şekildedir:
    • E3 ülkeleri, İran'ın nükleer taahhütlerini ihlal ettiğini tespit ettiğinde, BM Güvenlik Konseyi'ne başvurarak mekanizmayı harekete geçirir 24.
    • Konsey, 30 gün içinde farklı bir karar almazsa, yaptırımlar yeniden uygulanır 14.
    Bu mekanizma, İran'ın nükleer anlaşmaya uymaması halinde diğer ülkelerin uluslararası yaptırımları yeniden uygulamasına olanak tanır 3.
    5 kaynak