Zehirlilik

Evet, katil yılanlar insana zarar verebilir. Katil yılanların ısırıkları, ciddi yaralanmalara ve hatta ölüme neden olabilir. Türkiye'de kara mamba yılanı doğal olarak bulunmamaktadır. Yılan ısırıklarında derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Çayır mantarı (Agaricus campestris) zehirli değildir ve yenen mantar çeşitleri arasında yer alır. Ancak, doğada yetişen mantarları tüketmekten kaçınılmalı ve yalnızca kültür mantarları tercih edilmelidir.

Çok zehirli pestisitler, ambalajlarında beyaz zemin üzerine kırmızı bir dikdörtgen çerçeve içinde kırmızı renkte kuru kafa ve birbirine çapraz iki kemik işareti ile belirtilir. Ayrıca, bu pestisitlerin etiketinde siyah harflerle "Çok zehirli" ibaresi bulunur.

Kırmızı gözlü ağaç kurbağası (Agalychnis callidryas) zehirli değildir. Bu tür, parlak renkleri sayesinde savunma mekanizması kullanır; rahatsız edildiğinde gözlerini açıp büyük turuncu ayaklarını göstererek avcıyı şaşırtır ve kaçması için zaman kazanır.

Türkiye'deki yeşil kurbağalar genellikle zehirsizdir. Ancak, özellikle Orta ve Güney Amerika'da yaşayan zehirli ok kurbağaları (Dendrobatidae familyası) son derece güçlü toksinlere sahiptir ve bu kurbağaların zehiri bir insanı öldürebilecek kadar güçlü olabilir. Kurbağa derisine dokunmak genellikle zararlı değildir, ancak bazı türlerin cilt salgıları tahrişe neden olabilir.

Şemsiye mantarı (Macrolepiota procera) zehirli değildir. Ancak, şemsiye mantarı zehirli bir tür olan Chlorophyllum molybdites ile benzer bir görünüme sahiptir. Zehirli mantar tüketimi, ölüme yol açabilir.

Altın dantel kaktüsü (Mammillaria elongata) zehirli değildir. Kaktüs dikenleri genellikle zehirli değildir, ancak cilde nüfuz ettiklerinde enfeksiyonlara yol açabilecek bakteriler ve mantarlar taşıyabilirler.

Engerek balığının ısırığı zehirli değildir. Engerek balıkları, zehirli yüzgeç dikenlerine sahip olan trakonya balığı gibi diğer balık türleriyle karıştırılmamalıdır. Trakonya balığının yüzgeçlerindeki dikenler zehir taşır ve bu zehir, üzerine basıldığında veya elle tutulduğunda cilde geçer. Engerek yılanları ise zehirli canlılardır ve ısırıkları ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Kanlıca (çam) mantarı zehirli değildir. Ancak, bazı kanlıca mantarlarında turuncu renkte bir sıvı çıkabilir. Ayrıca, etrafında kimyasal atıklar ve çöp bulunan mantarlar zehirleme riski taşıyabilir. Bu nedenle, kanlıca mantarını toplarken bir uzmandan yardım almak ve temiz ve güvenilir arazilerden, ormanlardan toplanan mantarları tüketmek önerilir. Doğada bulunan herhangi bir mantarın tüketilmeden önce bir uzman tarafından incelenmesi gerekir.

Doz doz böceği zehirli değildir. Doz doz böcekleri genellikle insanlara doğrudan zarar vermezler. Ayrıca, bazı doz doz böceği türlerinin bitkilere zarar vermenin yanı sıra, hastalık taşıyıcısı olarak da işlev görebileceği belirtilmiştir.

Solunum yolu ile vücuda giren kimyasallardan bazıları şunlardır: toz, duman, buhar, gaz, sis, lif şeklinde havaya karışmış kimyasal maddeler; işyerinde havada dağılmış şekilde bulunan kimyasallar; karbonmonoksit (tüp kaçakları, şofben, bütan gaz sobaları); lağım çukuru veya kayalarda biriken karbondioksit; havuz hijyeninde kullanılan klor; yapıştırıcılar, boyalar, ev temizleyicileri gibi maddeler. Solunum yoluyla vücuda giren kimyasalların insan vücudundaki etkileri arasında zehirlenmeler, çeşitli akciğer hastalıkları ve kanser bulunur.

Türkiye'nin en zehirli örümceği olarak Akdeniz karadul örümceği (Latrodectus tredecimguttatus) kabul edilmektedir. Bu örümcek türü, dünyanın en zehirli örümceklerinden biridir. Türkiye'de yaşayan diğer zehirli örümcek türleri arasında Akdeniz münzevi örümceği ve kese örümceği de bulunmaktadır.

Turuncu renkli örümcekler arasında zehirli olanlar bulunmaktadır. Örneğin, kese örümceği olarak da bilinen sarı turuncu renkli örümcek, Türkiye'de yaygın olarak görülen ve zehirli bir türdür. Ayrıca, Akdeniz münzevi örümceği de turuncu ve kahverengi tonlarında olup, ısırıkları ciltte açık yaralara neden olabilen zehirli bir örümcek türüdür. Zehirli örümceklerle karşılaşıldığında, ısırma durumunda tıbbi yardım alınması önerilir.

En zehirli boşaltım maddesi amonyaktır (NH3). Amonyak, protein ve nükleik asitlerin hücre içerisinde yıkımı ile veya amino asitlerin karbonhidratlara dönüşmesi sırasında oluşur.

Fenol, toksik, aşındırıcı ve sağlığa zararlı bir kimyasaldır. Fenolün tehlikeli olmasının bazı nedenleri: Cilt, solunum veya yutma yoluyla vücuda alındığında toksik etkiler gösterir. Uzun süreli maruziyet, kanser riskini artırabilir. Sinir sistemi üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Hormonal bozukluklara yol açabilir. Merkezi sinir sisteminin yağ asitleri üzerinde çözücü etkileri vardır; bu da sarhoşluğa benzer belirtilere, görme ve duyma bozukluklarına ve sersemliğe yol açabilir. Büyük miktarda fenol ile resorptif zehirlenme, sadece küçük bir cilt alanında bile meydana gelebilir; bu durum, hızla merkezi sinir sisteminin felç olmasına ve vücut sıcaklığında ciddi bir düşüşe yol açabilir. Fenol ile çalışırken mutlaka kişisel koruyucu donanım (KKD) kullanılmalı ve cilt ile göz temasından kaçınılmalıdır.

Belladonna (Atropa belladonna) bitkisinin bazı kullanım alanları: Tıbbi kullanım: Bitkinin yaprakları ve kök kısımları, tıbbi amaçlarla kullanılır. Homeopati: Homeopatik remidelerde kullanılır. Belladonna, çok zehirli bir bitki olduğu için tıbbi kullanımı uzman kontrolünde olmalıdır.

Ağaçlarda yetişen mantarlar zehirli olabilir. Zehirli ve yenen mantarlar yan yana yetişebilir ve çoğu zaman bunları birbirinden ayırt etmek zordur. Zehirli mantarların bazı türleri, doğru şekilde tanımlanmadığı takdirde insan sağlığı için büyük tehlikeler oluşturabilir. Mantar yiyen bir kişide zehirlenme belirtilerinin görülmesi halinde en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Evet, arı zehri (apitoksin) zehirlidir. Ancak, kontrollü ve doğru dozlarda kullanıldığında sağlık açısından önemli faydalar sağlayabilir.

Kadmiyumlu ürünlerden bazıları şunlardır: Piller: Nikel-kadmiyum (Ni-Cd) piller, kadmiyumun anot olarak kullanıldığı şarj edilebilir pillerdir. Boya ve pigmentler: Kadmiyum bileşikleri, boyalarda sarı ve kırmızı pigment olarak kullanılır. Plastikler: Kadmiyum bazlı bileşikler, plastiklerin stabilizasyonu için kullanılır. Metal kaplamalar: Çelik, demir, bakır ve çinko üzerine kadmiyum kaplanarak korozyona karşı dayanıklılık sağlanır. Nükleer reaktörler: Kadmiyum, nükleer reaktörlerde kontrol çubukları olarak kullanılır. Seramik ve cam: Kadmiyum sülfür, seramiklere sarı renk veren pigmentlerde kullanılır. Kadmiyum, insan sağlığı açısından zararlı bir elementtir ve çevreye yayılmaması için dikkatli kullanılması ve atıklarının doğru şekilde yönetilmesi gerekir.

Çivici mantarı olarak bilinen bir mantar türü bulunmamaktadır. Ancak, genel olarak mantarların zehirli olup olmadığını belirlemek için kesin bir kriter yoktur ve bu, uzmanlık gerektiren bir konudur. Zehirli mantarlar, yenildikleri zaman hafif veya ciddi sağlık sorunlarına hatta ölüme neden olabilirler. Zehirli mantarların bazı yanlış inanışlar ile ayırt edilmeye çalışılması da zehirlenmelere neden olabilir. Zehirli mantarlardan şüphelenildiğinde, en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.