Tarikatlar

Beyaz takke, genellikle Nakşibendi tarikatı mensuplarına özgü bir başlık türüdür.

"Haşhaşiler" filmi, Selçuklu İmparatorluğu'nun en görkemli dönemlerini anlatmaktadır. Yapımda yer alan bazı karakterler şunlardır: Alparslan, Hassan Sabbah, Nizam-ül Mülk ve Ömer Hayyam. Ayrıca, dizide Haşhaşi tarikatı ve bu tarikatın Selçuklular'a yönelik faaliyetleri, Alamut Kalesi'nin ele geçirilmesi gibi konular da işlenmektedir.

Şah İsmail, Safevi Devleti'nin kurucusu olarak Safevi tarikatına mensup olması nedeniyle bu ismi almıştır.

"Tumbal Kanjeng Iblis" filmi, Kanjeng İblis figürünü ibadet eden bir grup sapkın tarikatı konu almaktadır.

Abdülhalik Gücdevani'nin 11 esası, Nakşibendi tarikatının temel prensipleri olarak kabul edilir. Bu esaslar şunlardır: 1. Hûş der-dem: Alıp verilen her nefeste uyanık olmak. 2. Nazar ber-kadem: Gözün ayak ucuna bakarak yürümesi. 3. Sefer der-vatan: Her adımda halktan Hakka yürümek. 4. Halvet der-encümen: Halk içinde Hak ile yalnız kalmak. 5. Yâd kerd: Dilin ve kalbin tevhid zikrini birleştirmek. 6. Bâz geşt: Nefy u isbat zikri. 7. Nigâh-dâşt: Kalbi havatırdan korumak. 8. Yâd-dâşt: Her nefeste Allah ile olmak. 9. Vukûf-ı zamanî: Yaşadığı anın değerini bilmek. 10. Vukûf-ı adedî: Zikirde sayıya riayet etmek. 11. Vukûf-ı kalbî: Kalbi Allah zikri ve fikri ile meşgul etmek.

Mürşit kavramı, farklı inanç sistemlerine ve tarikatlara göre çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir. İşte bazı yaygın mürşit türleri: 1. Gerçek Mürit: Şeyhine sorgusuz sualsiz itaat eden, onun söylediklerine karşı delil bulmayan mürittir. 2. Mecazi Mürit: Dışta şeyhine itaat eden, içte ise kendi nefsine uyan mürittir. 3. Mürted Mürit: Şeyhinde değişik bir hal gördüğünde onu terk eden mürittir. 4. Tasavvufta Mürşit: Kur'an ve Sünnet ölçülerini hayata geçirerek bağlılarını terbiye eden, manevi baba olarak kabul edilen öğretmendir.

Ali Şir Nevai, Nakşibendiyye tarikatına mensuptur.

Fayn'ın "Menzil: Bir Tarikatın Anatomisi" dosyası, Menzil tarikatını konu alan bir belgeseldir. Bu belgeselde, tarikatın yapısı, siyasi ilişkileri ve ekonomik gücü araştırılmış, 1970'lerden bugüne kadar olan kayıtlar incelenmiştir. Belgesel, Youtube kanalında yayınlanmıştır.

Elifi taç, tarikat mensuplarının giydiği dört dilimli bir külahın adıdır.

Ali Şir Nevai, Nakşibendiyye tarikatına mensuptur.

Elif tacı, tarikat mensuplarının giydiği dört dilimli bir külahtır.

Türk pirleri, farklı bağlamlarda çeşitli anlamlar taşıyabilir. İşte bazı örnekler: 1. Tasavvufta Pirler: Türk tasavvufunda pir, tarikatın kurucusu ve en yüksek aşamada bulunan kişi olarak kabul edilir. 2. Hayvanların Koruyucu Ruhları: İslamiyet'ten sonra Yesevilik düşüncesinin etkisiyle evrilen koruyucu ruhlar arasında Çoban Ata, Zengi Baba, Oysıl Kara, Şekşek Ata ve Kamber Ata gibi figürler yer alır. 3. Fütüvvet ve Esnaf Teşkilatında Pirler: Fütüvvetnamelerde, Hızır'ın Mûsâ'nın, Cebrâil'in de Hz. Peygamber'in pîri olduğu belirtilir.

Arka Sokaklar dizisinin 692. bölümü, RTÜK tarafından verilen yayın durdurma cezası nedeniyle yayınlanmadı. Dizinin bir bölümünde tarikatlar konusu işlenmiş ve bu sahneler dini değerleri eleştirdiği iddiasıyla şikayet almıştı.

Elazığ'a gelen bazı şeyhler şunlardır: 1. Şeyh Sunisi: 1920 yılında Trablusgarp Emiri olarak Elazığ'ı ziyaret etmiştir. 2. Şeyh Haydar Baba: Kadiri ve Nakşibendi tarikatlarının şeyhi olarak Elazığ'da faaliyet göstermiştir. 3. Şeyh Said: 1925 yılında Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde girişilen Kürt milliyetçisi ve hilâfet taraftarı ayaklanmada Elazığ ve çevresinde etkili olmuştur.

Merkez Efendi, Halvetiyye Tarikatı'na mensuptur.

Kırkgöz Ocağı'nın piri, Anacık Sultan'dır.

En eski Türk dedeleri olarak kabul edilebilecek bazı isimler şunlardır: 1. Dede Korkut: Türklerin en eski destanlarından biri olan "Dede Korkut Kitabı"ndaki hikâyelerin anlatıcısı, yarı efsanevi Türk bilgesi. 2. Dede Ömer Rûşenî: Halvetiyye tarikatından bir şeyh. 3. Dede Ömer Sikkînî: Bayramiyye tarikatından bir şeyh. 4. Börklüce Mustafa: Şeyh Bedreddin'in müridlerinden, "Dede Sultan" unvanıyla tanınırdı. Ayrıca, Türklerin kendilerine "Türk" demeye başlamaları M.Ö. 2.000'li yıllara dayandığından, bu dönemden önceki Ön Türk topluluklarının liderleri de ilk Türk dedeleri arasında sayılabilir.

Halvetiye tarikatının en büyük piri, tarikatın kurucusu olan Ömer el-Halvetî (ö. 1397) kabul edilir.

Kadiriler'in lideri, tarikatın kurucusu olan Abdülkâdir-i Geylânî'dir.

Sivasi Tarikatı, Halvetiyye tarikatının Şemsiyye kolu olarak III. Murad döneminde kurulmuştur.