KişilikBozuklukları

Çocuksu kişilik bozukluğu ifadesi, belirli bir kişilik bozukluğu türünü doğrudan tanımlamaz. Ancak, kişilik bozuklukları genel olarak, esnek olmayan ve atipik düşünme, hissetme ve davranış kalıpları ile karakterize edilen zihinsel sağlık durumları olarak tanımlanır. Bazı kişilik bozukluğu türleri şunlardır: - Küme A: Paranoid, şizoid ve şizotipal kişilik bozuklukları. - Küme B: Antisosyal, sınırda (borderline), histrionik ve narsistik kişilik bozuklukları. - Küme C: Çekingen, bağımlı ve obsesif-kompulsif kişilik bozuklukları. Kişilik bozuklukları genellikle ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkar ve tedavi, psikoterapi ve ilaç kombinasyonunu içerebilir. Kesin tanı ve tedavi için bir ruh sağlığı uzmanına başvurulması önerilir.

Karşıt tepki geliştirme, karşıt olma karşı gelme bozukluğu olarak adlandırılan davranış bozukluğunda görülür.

Aşkta görülen nörolojik bozukluklar arasında sınırda kişilik bozukluğu ve antisosyal kişilik bozukluğu gibi durumlar yer alabilir. Ayrıca, aşkın kendisi de nörolojik olarak bazı değişikliklere yol açabilir: - Oksitosin ve vazopressin hormonlarının fazla salgılanması, karşıdaki kişiye olan bağlılığı artırır. - Dopamin ve norepinefrin seviyelerinin yükselmesi, motivasyon artışı, mutluluk, heyecan, uykusuzluk ve kalp çarpıntısına neden olabilir. - Beynin muhakeme ve yargılama yapan bölümlerinin etkisiz hale gelmesi, aşık olan kişinin sevdiklerine karşı rasyonel düşünememesine yol açar.

Disinhibition (dürtüsellik) antisosyal kişilik bozukluğunda görülür.

Paranoyak ve paran terimleri tıpta farklı anlamlar taşır: 1. Paranoyak: Bu terim, paranoid kişilik bozukluğu olan bireyleri tanımlamak için kullanılır. 2. Paran: Tıpta "paran" terimi yaygın olarak kullanılmaz ve doğrudan bir tıbbi anlamı yoktur.

Histeri terimi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Histrionik Kişilik Bozukluğu: Bu, aşırı duygusallık, dikkat arama davranışı ve onay ihtiyacı ile karakterize edilen bir zihinsel sağlık durumudur. 2. Tarihi Anlam: Eski zamanlarda histeri, kadınlarda görülen ve rahmin yarattığı bir buhran olarak düşünülen bir hastalık olarak kabul edilirdi.

Kişilik bölünmesi ve kişilik yarılması terimleri, farklı bağlamlarda kullanılsa da, genellikle aynı durumu ifade ederler: çoklu kişilik bozukluğu. Çoklu kişilik bozukluğu, kişinin birden fazla kişiliğe sahip olması ve bu kişilikler arasında bilinç değişimleri yaşaması durumudur.

Ortorektik kişilik bozukluğu, "ortoreksiya nervoza" olarak da bilinir, sağlıklı beslenme takıntısı ile karakterize edilen bir kişilik ve davranış bozukluğudur. Bu bozuklukta, kişi diyetini veya yeme alışkanlıklarını, genel sağlığını iyileştirmek amacıyla kısıtlar ve bu durum zamanla saplantı haline gelir. Belirtileri arasında, yemek hakkında aşırı endişe duyma, sosyal izolasyon, depresyon ve kaygı duyguları yer alır. Tedavisi, hekim, diyetisyen, fizyoterapist ve psikoterapistten oluşan multidisipliner bir ekip eşliğinde bilişsel davranış terapisi ile yapılır.

Evet, anksiyöz kişilik bozukluğu huzursuzluk yapabilir. Anksiyete bozukluklarında, huzursuzluk ve köşeye sıkışmışlık hissi yaygın bir belirtidir. Anksiyete bozukluğu olan kişiler, sürekli endişe duyar ve bu endişe genellikle gerçekçi değildir veya durumla orantısızdır. Anksiyete bozukluklarının diğer belirtileri arasında aşırı heyecan, gerginlik, yorgunluk, konsantrasyon güçlüğü ve fiziksel belirtiler (örneğin, nefes darlığı, terleme, çarpıntı) bulunur. Anksiyete bozukluğu şüphesi durumunda, bir psikiyatri uzmanına başvurulması önerilir.

Sınırda (Borderline) Kişilik Bozukluğu olan kişiler genellikle şu şekilde davranırlar: 1. Duygu İniş Çıkışları: Ani ve yoğun duygusal dalgalanmalar yaşarlar, bu da öfke patlamalarına ve duygusal dengesizliğe yol açar. 2. Terk Edilme Korkusu: Terk edilmeye karşı aşırı hassasiyet gösterirler ve bu durum, ilişkilerinde sürekli bir kaygı ve güvensizlik yaratır. 3. Manipülatif Davranışlar: Çevrelerindekileri manipüle edebilmek için kendine zarar verme veya intihar girişiminde bulunabilirler. 4. Yakınlık ve Mesafe: Yakınlığa karşı toleransları düşüktür, çok yakın davrandıklarında boğulma hissi yaşarlar, uzak kaldıklarında ise aşırı yapışma ve bağımlılık geliştirebilirler. 5. Dürtüsel Davranışlar: Uzun vadeli sonuçları düşünmeden hızlı tepki verirler, bu da riskli davranışlara yol açabilir. Bu tür davranışlarla başa çıkmak için profesyonel bir psikolog veya psikiyatristten destek almak önemlidir.

Uyuşukluk, şizoid kişilik bozukluğunda görülen belirtilerden biridir.

Çekingen kişilik bozukluğu, beyindeki amigdala bölgesiyle ilişkilidir.

Narsist kişilik bozukluğu belirtileri şunlardır: 1. Aşırı Kendini Beğenme: Kişi, kendisini özel, benzersiz ve diğerlerinden üstün görür. 2. Empati Eksikliği: Başkalarının duygularını anlamakta ve onlara empati göstermekte zorluk yaşar. 3. Sürekli Takdir ve Hayranlık Arayışı: Sürekli olarak başkalarından onay ve hayranlık bekler. 4. Eleştiriyi Kaldıramama: Eleştirilere karşı aşırı hassasiyet gösterir, eleştirildiğinde öfke ya da aşağılanma hisseder. 5. Büyüklük Fantezileri: Sınırsız başarı, güç, güzellik veya ideal bir aşk üzerine sıkça hayal kurar. 6. İlişkilerde Manipülatif Davranışlar: Başkalarını kendi amaçları doğrultusunda kullanma eğilimindedir. 7. Haklılık Duygusu: Kendisinin özel ilgi ve ayrıcalık görmesi gerektiğine inanır. 8. Kıskançlık: Başkalarının başarılarını veya özelliklerini kıskanabilir ya da başkalarının kendisini kıskandığına inanabilir. 9. Duygusal Dalgalanmalar: Özellikle eleştiriye veya başarısızlığa karşı yoğun öfke, aşağılanma veya utanç hissi yaşayabilir.

Örtük kişilik bozukluğu ifadesi, doğrudan bir tanı terimi değildir. Ancak, kişilik bozuklukları genel terimi altında yer alan çeşitli bozukluklar, örtük veya dolaylı olarak bu tanıma uyabilir. Kişilik bozuklukları, esnek olmayan ve atipik düşünme, hissetme ve davranış kalıpları ile karakterize edilen bir grup zihinsel sağlık durumudur. Bazı kişilik bozukluğu türleri şunlardır: - Küme A: Paranoid, şizoid ve şizotipal kişilik bozuklukları. - Küme B: Antisosyal, sınırda (borderline), histrionik ve narsistik kişilik bozuklukları. - Küme C: Çekingen, bağımlı ve obsesif-kompulsif kişilik bozuklukları. Kişilik bozukluklarının teşhisi ve tedavisi için bir uzmana başvurulması önerilir.

Saplantılı (obsesif-kompulsif) kişilik bozukluğu, saplantılı bağlanma ile ilişkilidir.

Medcezir dizisinde Faruk Beylice'nin hastalığı, Borderline Kişilik Bozukluğu olarak belirtilmiştir.

Mitoman veya patolojik yalancı, sürekli ve zorlayıcı bir şekilde yalan söyleme alışkanlığı olan kişiye verilen isimdir. Mitomani, kişinin yalanlarının doğruluğuna inanması ve bu yalanların sosyal, iş ve kişisel ilişkilerini olumsuz etkilemesiyle karakterizedir. Bu durumun nedenleri kesin olarak belirlenmemiş olup, çocukluk travmaları, düşük öz saygı, dürtü kontrol sorunları ve bazı kişilik bozuklukları gibi faktörlerle bağlantılı olabileceği düşünülmektedir. Mitomani tedavisi, psikoterapi ve gerektiğinde ilaç tedavisi gibi yöntemleri içerebilir.

Çocuklarda aşırı istek ve doyumsuzluk, histriyonik kişilik bozukluğunun bir belirtisi olabilir.

Joe Goldberg'in "You" dizisindeki hastalığı olarak kesin bir teşhis konulmamış olsa da, çeşitli kişilik bozukluklarına sahip olduğu düşünülmektedir. Psikoloji uzmanlarına göre, Joe Goldberg'in sergilediği bazı temel bozukluklar şunlardır: - Antisosyal Kişilik Bozukluğu: Empati eksikliği, manipulativeness, deceitfulness ve suç işleme gibi özelliklerle kendini gösterir. - Narsistik Kişilik Bozukluğu: Kendini beğenmişlik, başkalarına karşı empati eksikliği ve kontrol ihtiyacı gibi belirtiler içerir. - Obsesif Aşk Bozukluğu: Romantik partnerlere karşı aşırı bağlılık ve onları idealize etme eğilimi vardır. - Borderline Kişilik Bozukluğu: Yoğun korkuları terk etme, istikrarsız ve yoğun ilişkiler ve siyah-beyaz düşünme gibi unsurlar da gözlemlenmektedir.

Psikopat ve sosyopat terimleri, genellikle antisosyal kişilik bozukluğu kapsamında değerlendirilir ve aralarındaki temel farklar şunlardır: 1. Doğuştanlık ve Çevresel Etkiler: Psikopati, kalıtımsal bir bozukluk olup, bireyin beynindeki biyolojik farklılıklar nedeniyle ortaya çıkar. 2. Davranış Özellikleri: Psikopatlar, manipülatif, planlı ve soğukkanlı davranışlar sergilerler; empati eksikliği gösterirler. 3. Suç İşleme Biçimleri: Psikopatlar, suçlarını detaylı bir şekilde planlar ve genellikle küçük ipuçları bırakarak yakalanırlar. Her iki terim de genel anlamda uyumsuz kişilik özellikleri gösteren bireyleri tanımlamak için kullanılsa da, kesin bir teşhis ve tedavi için bir uzmana danışmak önemlidir.