Borçlanma

Hazine'nin borçlanmasının bazı nedenleri: Bütçe açığı: Bütçedeki açık, Hazine'nin sürekli yeni borçlanmalara gitmesine yol açıyor. Faiz ödemeleri: Bütçeden yapılan faiz ödemeleri, Hazineyi yeni borç almaya zorluyor. Ekonomik kısır döngü: Hazine'nin aldığı borçlar, ödediği anaparayı karşılamıyor; aksine, borç yükü her geçen yıl artıyor. Hazine, hem TL hem de döviz cinsinden borçlanabiliyor.

3 çocuğa kadar doğum borçlanmasının ne zaman yürürlüğe gireceğine dair güncel bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, 2022 yılında Habertürk'te yer alan habere göre, sigorta öncesi doğum borçlanması konusunda AK Parti'li milletvekillerinin talebi üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin tarafından yasal düzenleme yapılacağı ifade edilmiştir. Doğum borçlanması, sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğan çocuklar için yapılabilmektedir. En doğru ve güncel bilgi için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile iletişime geçilmesi önerilir.

Mali disipline ihtiyaç duyulmasının bazı nedenleri: Makroekonomik istikrar: Mali disiplin, ekonominin sağlıklı bir ekosistemi için gereklidir ve makroekonomik istikrarın sağlanmasına yardımcı olur. Etkin para politikası: Etkin para politikalarının uygulanması ve para ile maliye politikalarının eşgüdümü için mali disiplin önemlidir. Öngörülebilir mali baskılar: Bütçe uygulamaları sırasında öngörülebilir veya öngörülemez mali baskılarla başa çıkmak için mali disiplin gereklidir. Küresel uyum: Uluslararası ekonomik entegrasyonlara uyum sağlamak ve küresel işleyişe dahil olmak için mali disiplin büyük önem taşır. Kaynakların etkin kullanımı: Mali disiplin, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasını sağlar. Borç sürdürülebilirliği: Yüksek borç stokunun yarattığı yüksek faiz giderlerini azaltmak ve borçların sürdürülebilir hale gelmesini sağlamak için mali disiplin gereklidir.

Finansman kaynakları genel olarak iki ana kategoriye ayrılır: öz kaynaklar ve yabancı kaynaklar. Yabancı kaynaklar, üçüncü kurumlar tarafından sağlanan finansmanlardır ve şu şekilde sınıflandırılabilir: Uzun vadeli yabancı kaynaklar: Banka kredileri, tahvil ihracı, kâr-zarar ortaklığı belgesi satışı, finansal kiralama (leasing), forfaiting. Kısa vadeli yabancı kaynaklar: Kısa vadeli ticari krediler (satıcı kredileri), kısa vadeli banka kredileri, para piyasasında satışa sunulan kısa vadeli finansman bonoları, dış ticaret finansman olanakları, faktoring, alınan depozito, teminat ve avanslar, ana kurum ya da bağlı kuruluşlardan sağlanan kısa vadeli fonlar. Öz kaynaklar ise doğrudan şirkete ait olan finansmanlardır. Finansman kaynakları ayrıca kısa vadeli, orta vadeli ve uzun vadeli olarak da sınıflandırılabilir. Finansman kaynağı seçerken finansman maliyeti, geri ödeme koşulları, kaynağın esnekliği ve kredi itibarı gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Konu hakkında kişiselleştirilmiş tavsiyeler için bir uzmana danışılması önerilir.

Kredi kartı harcamalarının artmasının birkaç nedeni vardır: Yaz ayları ve bayram dönemi: Yaz aylarının yaklaşması ve bayram dönemi, vatandaşların harcama isteğini artırır. Nakit kullanımının azalması: Fiziksel para taşımanın zorlaştığı bir ortamda, kartla alışveriş daha tercih edilir hale gelir. Dijitalleşme ve temassız ödeme sistemlerinin yaygınlaşması: Dijital ödeme yöntemleri ve temassız işlemler, kartlı harcamaları kolaylaştırır ve artırır. Kayıt dışı ekonomiyi azaltma: Kartlı ödemeler, kayıt dışı ekonominin denetlenmesini kolaylaştırır.

Bazı borçlanma aracı fonları: İş Portföy Borçlanma Araçları Fonları: TI6 - İş Portföy Borçlanma Araçları (TL) Fonu; TIV - İş Portföy Kısa Vadeli Borçlanma Araçları (TL) Fonu; TBV - İş Portföy Özel Sektör Borçlanma Araçları (TL) Fonu; IKV - İş Portföy İkinci Kısa Vadeli Borçlanma Araçları (TL) Fonu; IBK - İş Portföy Maximum Kart Kısa Vadeli Borçlanma Araçları (TL) Fonu. Garanti Portföy Borçlanma Araçları Fonları: TGT - Garanti Portföy Kısa Vadeli Borçlanma Araçları Fonu; GPA - Garanti Portföy Eurobond Borçlanma Araçları (Döviz) Fonu; GUB - Garanti Portföy Özel Sektör Borçlanma Araçları Fonu; GUV - Garanti Portföy Uzun Vadeli Borçlanma Araçları Fonu. Ak Portföy Borçlanma Araçları Fonları: AK2 - Ak Portföy Uzun Vadeli Borçlanma Araçları Fonu; AKE - Ak Portföy Eurobond (Amerikan Doları) Borçlanma Araçları Fonu; APT - Ak Portföy Orta Vadeli Borçlanma Araçları Fonu; AVT - Ak Portföy Kısa Vadeli Borçlanma Araçları (TL) Fonu; AYR - Ak Portföy Özel Sektör Borçlanma Araçları (TL) Fonu. Bu fonlar, portföylerinin en az %80’ini devamlı olarak yerli ve/veya yabancı kamu ve/veya özel sektör borçlanma araçlarına yatırır.

Sigorta giriş tarihini öne çekmek için aşağıdaki yöntemler değerlendirilebilir: Askerlik borçlanması: Çalışmaya başlamadan önce askere gidilmişse, askerlik borçlanması yaparak sigorta giriş tarihi geri çekilebilir. Hizmet tespit davası: Sigortasız çalışılan süreler için hizmet tespit davası açılarak, bu sürelerin sigortalı olarak sayılması sağlanabilir. Yıpranma payı: Yıpranmaya tabi işlerde çalışılıyorsa, bu süreler sigorta başlangıç tarihini öne çekebilir. Bu süreçlerde bir uzmana danışılması önerilir. Güncel bilgiler için Sosyal Güvenlik Kurumu'nun resmi kanallarından da bilgi alınabilir.

Emekli Sandığı kapsamında askerlik borçlanmasında er veya erbaş olarak silah altında ya da yedek subay okulunda geçen tüm askerlik günleri dikkate alınır. Borçlanılacak gün sayısı, kişinin gerçekleştirdiği askerlik süresine eşittir. 2025 yılı için askerlik borçlanması tutarları, güncel asgari ücret ve prime esas kazanç sınırları üzerinden hesaplanmaktadır.

Askerlik borçlanmasını kimler yapabilir? 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 41. maddesinin (b) bendine göre askerlik borçlanması, aşağıdaki kişiler tarafından yapılabilir: 4/A (SSK), 4/B (BAĞ-KUR) ve 4/C (Emekli Sandığı) kapsamında çalışanlar. Sigortalılık başlangıcından önce veya sonra askerlik yapanlar. Muvazzaf askerlik görevini tamamlayanlar. Askerlik hizmetini er veya erbaş olarak tamamlayanlar. Yedek subay okulunda geçen süreler dahil olmak üzere askerlik hizmetini yapmış olanlar. Askerlik borçlanması yapabilmek için kişinin sigortalı olması gereklidir. Askerlik borçlanması, askerlik hizmetini yapmamış olanlar veya askerlikten muaf tutulanlar için mümkün değildir.

Ricardocu Denklik Teoremi, İngiliz ekonomist David Ricardo tarafından ortaya atılmıştır. Bu teorem iki ana konuda odaklanır: 1. Uluslararası ticaret: Bir ülkenin, diğer bir ülkede daha iyi olmadığı bir durumda bile ticaret yapabilmesinin mümkün olduğunu savunur. 2. Kamu harcamaları: Kamu harcamalarının finansman biçiminin (vergi veya borçlanma) bireylerin tüketim kararları ve ekonominin sermaye birikimi üzerinde bir etkisi olmadığını, bu iki finansman biçiminin etkilerinin denk olacağını öne sürer.

Eurobond'lar hakkında temel bilgiler: Tanım: Eurobond, şirketlerin veya devletin kendi ülkesi dışında kaynak sağlamak amacıyla uluslararası piyasada yabancı para birimleriyle satışa çıkardığı borçlanma aracıdır. Özellikler: Genellikle ABD doları, euro, İngiliz sterlini, İsviçre frangı veya Japon yen gibi döviz cinsleriyle satılır. Vadeleri 5 ila 30 yıl arasında değişir. Sabit veya değişken faiz oranı olabilir. Kupon ödemeleri bulunur. Yüksek likidite ve vergi avantajı sağlar. Avantajlar: Farklı ülkelerin ekonomilerine yatırım yapma imkanı sunar. Uzun vadeli pasif gelir akışı sağlar. Dezavantajlar: Kur dalgalanmaları ve faiz oranlarındaki değişimler risk oluşturabilir. Minimum yatırım tutarı yüksek olabilir. Alım-satım: Aracı kurumlar veya bankalar aracılığıyla gerçekleştirilir.

GSS borçlanması hesaplaması hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, GSS borç sorgulama ve ödeme işlemleri hakkında bilgi verilebilir. GSS borç sorgulama için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: e-Devlet: turkiye.gov.tr üzerinden "Genel Sağlık Sigortası Tescil ve Prim Borcu Sorgulama" hizmeti ile borç durumu öğrenilebilir. SGK Müdürlükleri: Kimlik ile bireysel başvuru yaparak borç bilgisi öğrenilebilir. GSS borç ödeme işlemleri için ise şu yöntemler kullanılabilir: e-Devlet: "Sosyal Güvenlik Kurumu" hizmetleri üzerinden ödeme yapılabilir. Bankalar: Anlaşmalı bankaların internet bankacılığı, mobil uygulamaları veya şubeleri aracılığıyla ödeme yapılabilir. SGK İl Müdürlükleri: Kişisel bilgiler kontrol edilerek borç ödeme işlemi gerçekleştirilebilir. PTT: SGK'nın belirlediği prim tutarı PTT şubelerine ödenebilir. İnteraktif Vergi Dairesi: Ödeme yaparken işlem ücreti alınabilir, ancak işlemler hızlı ve güvenlidir.

Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) çeşitleri: Vade süresine göre: Devlet tahvili: Vadesi 1 yıl ve daha uzun olan DİBS'ler. Hazine bonosu: Vadesi 1 yıldan kısa olan DİBS'ler. Kupon durumuna göre: Kuponlu DİBS: Yatırımcıya vade süresince periyodik gelir sağlar. Kuponsuz (iskontolu) DİBS: Nominal değerin belirli bir faiz oranı (iskonto) ile indirgenmiş fiyatından satışa sunulur. Faiz tipine göre: Sabit faizli DİBS: Vade sonuna kadar elde tutulduğunda belirli bir nominal getiri sağlar. Değişken faizli DİBS: Kupon ödemeleri belirli bir referans faiz veya endekse göre değişir. İhraç edildikleri para birimine göre: TL cinsinden. USD, EUR gibi yabancı bir para birimi üzerinden veya yabancı bir para birimine endeksli olarak.

SGK'ya yapılan asgari borçlanma ödemesinin ne zaman görüneceğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, borçlanma tutarının Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından başvuru sonrası hesaplandığı ve başvuru sahibine bildirildiği bilinmektedir. Borçlanma işlemlerinin takibi için SGK İl Müdürlüklerine veya Hizmet Merkezlerine fiziksel başvuru yapılabilir ya da e-Devlet sistemi üzerinden "SGK Borçlanma Başvurusu" sayfası üzerinden online başvuru gerçekleştirilebilir. Daha fazla bilgi için SGK ile iletişime geçilmesi önerilir.

Devletlerin kendi para birimleri üzerinden yaptıkları borçlanmalarda kredi riski bulunmamaktadır ifadesi doğru değildir. Devletlerin kendi para birimleri üzerinden yaptıkları borçlanmalarda da kredi riski vardır. Kredi riski, borçların ödenmemesi durumunda ülkenin güvenilirliğini kaybetmesi ve dış piyasalardan borçlanma olanağının ortadan kalkması gibi riskleri içerir. Ayrıca, yabancı para cinsinden yapılan iç borçlanmalar da kur riski gibi ek riskler taşır.

SGK borçlanmasının hesaba geçme süresi, borçlanma başvurusunun yapıldığı tarihten itibaren bir ay olarak belirtilmiştir. Borçlanma tutarının, tebligat tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekmektedir; aksi takdirde borçlanma geçersiz sayılır ve yeni bir başvuru yapılması gerekir. Borçlanmanın hesaba tam olarak geçtiğinden emin olmak için, başvuru sonrası SGK ile iletişime geçilmesi önerilir.

Öğrenci primi, yani isteğe bağlı sigorta primi, 12 ay veya daha fazla süre ödenmediğinde sigortalılık süresi olarak sayılmaz ve borç kendiliğinden silinir. Ancak, prim ödeme süresi üzerinden 12 aydan fazla süre geçmiş aylara ait primleri kişi toplu olarak ödemek isterse, en fazla 13 aya ait primini ödeyebilir. Primlerin ödenmemesi durumunda gecikme cezası, gecikme zammı ve faiz gibi ek mali yükümlülükler de ortaya çıkabilir.

Türkiye'de sosyal güvenlik sisteminde, herkesin istediği zaman geriye dönük olarak prim ödemesi yapması mümkün değildir. Geriye dönük sigorta ödemesi yapılabilecek durumlar: Doğum borçlanması. Askerlik borçlanması. Yurt dışı borçlanması. Bağ-Kur tescili ve ihya işlemleri. Hizmet tespit davası.

Geriye dönük borçlanma ile emekli olmak mümkündür, ancak belirli koşulları sağlamak gereklidir. Borçlanma hakkı tanınan durumlar: Kadınlar için doğum borçlanması. Askerlik borçlanması. Doktora ve tıpta uzmanlık süreleri. Avukatlık stajı. Ücretsiz izin süreleri. Grev ve lokavt süreleri. Tutukluluk ve gözaltı süresi. Seçim nedeniyle görevden ayrılma. Fahrî asistanlık süresi. Part-time çalışma ve ücretli öğretmenlik. Borçlanma, sadece eksik prim günlerini tamamlamakla kalmaz, sigorta başlangıç tarihini geri çekme avantajı da sunar. Borçlanma işlemi için ilgili kanunlara ve güncel düzenlemelere göre hareket edilmesi önerilir.

Askerlik borçlanması tutarının, SGK tarafından yapılan tebliğin ardından bir ay içinde ödenmemesi durumunda başvuru geçersiz sayılır ve yeniden başvuru yapılması gerekir. Ayrıca, ödeme süresi asla uzatılmaz ve bu süre içinde ödeme yapılmaması, askerlik borçlanması yapılan günlerin prim günü olarak sayılmamasına yol açar.