Aşı

Çocuk felci aşısı, Jonas Salk'ın adı verilmiştir çünkü 1955 yılında poliovirüsün inaktive edilmiş formunu içeren ilk başarılı aşıyı geliştirmiştir. Salk, aşıyı önce kendi ailesi üzerinde test etmiş, ardından geniş çaplı deneylerle aşının etkinliğini kanıtlamıştır. Salk, bulduğu aşıya patent çıkarmayarak, 7 milyar dolar kazanç potansiyelini reddetmiş ve aşının dünya genelinde ücretsiz olarak kullanılmasını sağlamıştır.

Nobivac Rabies, sağlıklı köpek, kedi, koyun, keçi, gelincik, tilki ve atları, yani pratik olarak tüm sağlıklı memeli hayvanları kuduza karşı korumak amacıyla kullanılan bir veteriner aşısıdır. Bu aşı, hücre kültüründe hazırlanmış, adjuvantlı, inaktif bir aşıdır ve en az 3 yıl süren bir bağışıklık sağlar.

Bebeklere aşı yapılmadığında, aşıyla önlenebilir hastalıkların görülme riski artar. Bu hastalıklardan bazıları şunlardır: Kabakulak, kızamık, suçiçeği ve kızamıkçık. Tetanoz ve çocuk felci. Verem (tüberküloz). Ayrıca, aşı yapılmayan bebekler, bu hastalıkları taşıdıkları takdirde çevresindeki diğer çocuklar ve yetişkinler için enfeksiyon kaynağı olabilir. Türkiye'de çocuklara uygulanan aşıların birçoğu ücretsiz olup, aşı takvimi Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmıştır.

Zeytin kalem aşısında üzerinde 2-3-4 göz bulunan bir dal parçası (kalem) kullanılır. Kalemin özellikleri: Sağlıklı, canlı ve verimli olması gerekir. Kalınlığı, bitkinin gövdesinin kalınlığına uygun olmalıdır. Aşı yapılacak bitkiye uygun bir türden seçilmelidir. Daha fazla göz, bitkiyi yorabilir ve aşının başarısını azaltabilir.

Aşı bandının iki temel işlevi vardır: 1. Enfeksiyon riskini azaltma: Aşı bandı, enjeksiyon bölgesini dış etkenlere (toz, mikrop, temas) karşı korur. 2. Kanamayı durdurma: İğne sonrası oluşabilecek hafif kanamayı durdurur veya emmesini sağlar, böylece hastalar için daha konforlu bir deneyim sunar. Ayrıca, özellikle çocuklar ve iğneden korkan bireylerde güven hissi oluşturur. Aşı bandı kullanımı tıbben zorunlu değildir, ancak uygulayıcı sağlık personeli tarafından önerilen bir önlemdir.

Bacille Calmette-Guérin (BCG) aşısı, diğer adıyla verem (tüberküloz) aşısı, tüberküloz hastalığına karşı koruma sağlamak için kullanılır. BCG aşısının kullanıldığı durumlar: Bebekler ve çocuklar. Yüksek risk grubundaki kişiler. Ayrıca, BCG aşısı, mesane kanseri tedavisinde immünoterapi yöntemi olarak da kullanılır.

Grip aşısının koruyucu etkisi, aşı yapıldıktan 10 ila 15 gün sonra başlar. Aşılamadan yaklaşık iki hafta sonra ise vücutta antikorların gelişmesi ve gribe karşı koruma sağlanması gerçekleşir.

"HPV için hangi fon" sorgusuna yanıt bulunamadı. Ancak, "HPV" kısaltması ile ilgili şu bilgiler değerlendirilebilir: HPV Fonu: Ziraat Portföy Halkbank Kısa Vadeli Kira Sertifikaları Katılım (TL) Fonu, HPV olarak kısaltılmıştır. HPV (Human Papilloma Virüsü): Cilt ve mukozaları etkileyen, siğil ve bazı kanser türlerine yol açabilen bir virüs ailesinin adıdır. Yatırım fonu seçimi ve sağlık konularında doğru bilgi için bir uzmana danışılması önerilir.

Suudi Arabistan'a seyahat eden yolcular için bazı aşılar zorunludur: Oral Polio Aşısı: Poliovirüsün yayıldığı ülkelerden veya bu ülkelerden transit geçen yolcular için, varıştan en az 4 hafta önce ve 6 ayı aşmayan bir süre önce yaptırılmalıdır. Sarı Humma Aşısı: Sarı humma riski olan ülkelerden gelen 9 aylıktan büyük tüm yolcular için, varıştan en az 10 gün önce yaptırılmalıdır. Menenjit Aşısı: Umre vizesi veya umre amaçlı herhangi bir vize ile gelen yolcuların, polisakkarit veya konjuge Neisseria menenjit aşısı yaptırmaları gerekmektedir. 7 Şubat 2025 tarihinde, Suudi Arabistan Sivil Havacılık Otoritesi tarafından yayınlanan bir kararla, menenjit aşısı zorunluluğu askıya alınmıştır. Ayrıca, Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, Umre yapanların ve ziyaretçilerinin SARS-CoV-2 (COVID-19) ve mevsimsel grip aşılarını yaptırmalarını tavsiye etmektedir.

Rotavirüs aşısı, genellikle 5 yaşına kadar olan çocuklara uygulanır. Aşının uygulanması için en uygun zaman, bebek 6-12 haftalıkken başlar ve ilk dozun başlama yaşı 3 ayı geçmemelidir. Rotavirüs aşısı, canlı viral aşılar olduğu için bağışıklık yetmezliği olan bebeklere uygulanmamalıdır.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, 5 Nisan 2021 tarihinde ilk doz koronavirüs aşısını oldu.

e-Nabız'da aşının ne zaman geleceği bilgisine ulaşılamadı. Ancak, aşı sırasını öğrenmek için e-Nabız sistemi veya 2023'e "Aşıla" yazıp SMS gönderilebilir. Aşı randevuları, Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) ve e-Nabız üzerinden alınabilir.

Göz altına yapılan aşı, T göz aşısı olarak adlandırılır. T göz aşısının uygulama adımları: 1. Hazırlık: Aşı için gerekli malzemeler hazırlanır ve steril bir ortam sağlanır. 2. Anestezi: Göz bölgesinde lokal anestezi uygulanır. 3. Aşının Uygulanması: Aşı, steril bir enjektör kullanılarak göz içine veya çevresine enjekte edilir. 4. Son Kontrol: Aşı yapılan bölge, doktor tarafından kontrol edilir ve yan etkiler değerlendirilir. T göz aşısı, uzman bir sağlık profesyoneli tarafından yapılmalıdır.

Aşıdan sonra vücudun ne kadar sürede temizleneceğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, COVID-19 aşılarından sonra ortaya çıkan yan etkilerin genellikle hafif ve kısa süreli olduğu, ilk 1-2 gün içinde ortaya çıkıp kısa sürede kaybolduğu bilinmektedir. Aşı sonrası yan etki görülmesi durumunda, aşı yapılan merkeze başvurarak öneriler alınmalıdır. Aşıların etkisi ve yan etkileri hakkında en doğru bilgiyi almak için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Kızamık aşısı, KKK aşısı olarak bilinir. KKK aşısı, kızamık, kabakulak ve kızamıkçığa (Alman kızamığı) karşı koruma sağlar. Bazı KKK aşısı markaları: M-M-R II; Priorix; Tresivac.

Tetanoz aşısı, kedi tırmalaması sonrası 10 yıl boyunca koruma sağlar. Ancak, tırmalayan kedinin aşılarının tam olduğundan emin olmak ve yara derin ise tetanoz aşısı yaptırmak önemlidir. En doğru bilgi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

E-Devlet üzerinden aşı hakkının ne zaman geleceğini öğrenmek için "Okul Çağında Yapılan Aşı Bilgileri Sorgulama" hizmeti kullanılabilir. Aşı hakkı sorgulama yöntemleri arasında ayrıca e-Nabız sistemi veya SMS ile sorgulama da bulunmaktadır.

Meningokok hastalığı, tedavi edilmediği takdirde yüksek ölüm oranına sahip olduğundan tehlikelidir. Antibiyotik tedavisine rağmen vakaların %10-15’i ölmektedir. Ancak, aşıyla korunma mümkündür.

Corona aşısı olduktan sonra COVID-19 olunabilir. Aşıların COVID-19'u tamamen önleme garantisi yoktur. Ancak aşı, hastalığın etkilerini hafifletebilir. Aşı olduktan sonra COVID-19 olup olmadığınızı öğrenmek için bir sağlık kuruluşuna başvurmanız önerilir.

Vanguard CV aşısı, altı haftalık veya daha büyük sağlıklı köpeklerin canine coronavirus (CCV) tarafından oluşturulan enteritisini önlemek amacıyla kullanılır. Vanguard CV aşısının bazı özellikleri: Formülasyon: İnaktif Canine Coronavirus NL-18 suşu ve adjuvant olarak alüminyum hidroksit içerir. Uygulama şekli: 1 ml subkutan veya intramüsküler olarak uygulanır. Dozaj: 6 haftalık köpekler için 2-3 hafta arayla 2 doz, 3 aylıktan önce aşılanmış köpekler için 3 aylık yaşta tek doz uygulanır. Tekrar aşılama: Yıllık tek doz aşılama önerilir. Uyarılar: Aşı uygulamalarında asepsi ve antisepsiye dikkat edilmeli, tek kullanımlık steril enjektörler kullanılmalıdır.