Tortum Gölü'nün hikayesi iki farklı efsaneye dayanmaktadır: 1. Çoban Efsanesi: Tortuma bağlı Uzundere Hars (Uludağ) köyünden bir çoban, sürüsünü otlatırken gaipten bir ses duyar: "Geliremmmmmm". 2. Hasköy Efsanesi: Bir başka rivayete göre, Tortum Gölü'nün olduğu yerdeki Hasköy'den çok güzel bir kız, her gece Tortum Çayı'ndan su almaya gider ve bir gece gaipten gelen sese karşılık vererek "Gel bakalım, ne olacak?" der ve Tortum Şelalesi meydana gelir.