Telefon dolandırıcılığı
Dolandırıcıların hedefleri
- gereksiz bir hizmet satmak;
- ücretli bir abonelik başlatmak;
- cevap SMS’i gönderilmesini veya ücretli numaranın aranmasını sağlayarak para çekmek;
- karttan para çekme bilgilerini almak;
- sizi kötü niyetli kişilere para göndermeye zorlamak;
- mobil cihaza zararlı yazılım bulaştırmak;
- gizli bilgileri elde etmek.
Telefon dolandırıcılığının türleri nelerdir ve bunlardan nasıl korunulur:
Telefonda dolandırma
Dolandırıcılar, bankaların veya diğer resmi kuruluşların numaralarına benzeyen numaraları taklit edebilir veya kullanabilir. Amaçları, kişisel bilgileri veya banka kartı bilgilerini, banka uygulamalarının kodlarını veya şifrelerini öğrenmek, para transferi yapmanızı sağlamaktır. Size adınız ve soyadınızla hitap edebilir ve kartınızın bulunduğu banka şubesini söyleyebilirler.
Aldatma planlarında birkaç kişi yer alabilir. Örneğin, dolandırıcılar, büyük bir organizasyon izlenimi oluşturmak için aramayı diğer uzmanlara aktarıyormuş gibi yapabilirler.
Numaraları belirlemek için otomatik numara belirleyici (ONB) işlevine sahip programlar kullanılabilir. Belirleyici, telefonunuzun rehberinde olmayan bir numara aradığında kimin aradığını söyleyecektir. Bilinmeyen numaralar, düzenli olarak güncellenen bir veri tabanıyla karşılaştırılır. Kuruluş veritabanında yer alıyorsa, adını ve faaliyet alanını görürsünüz. Eğer organizasyon bilinmiyorsa, program aramanın muhtemel kategorisini, örneğin “Telefon Dolandırıcılığı” şeklinde bildirir.
Örnek
- Bankanızın numarasından veya benzer bir numaradan arandınız, güvenlik hizmeti çalışanı olarak tanıtıldılar ve birinin kartınızdan para transfer etmeye çalıştığını söylediler. Kart bilgilerinizi, bankadan gelen SMS’teki kodu isteyebilir, parayı “güvenli” bir hesaba aktarmanızı önerebilirler ancak bu hesap aslında dolandırıcılara aittir.
- Kartınızın verildiği bankanın çalışanı olarak tanıtan biri sizi aradı. Örneğin, artırılmış nakit geri ödeme gibi ücretsiz bir hizmet sunmayı teklif etti. Hizmeti etkinleştirdiğinizde, banka mobil uygulamasına giriş veya işlemi onaylamak için bir kod içeren SMS alacaksınız. Dolandırıcı, bu kodun kimseyle paylaşılmaması gerektiğini hatırlatabilir. Bu nedenle de “robot” olarak adlandırılan birinin sizi geri araması için görüşmeyi sonlandırabilir. Bu kişiye gizli kodu söylemeniz gerekecektir.
Korunma yöntemleri
Numarayı kara listeye ekleme
Bir numarayı kara listeye eklediyseniz, bu numaradan gelen aramalar ve SMS’ler artık gelmeyecektir.
Not
Cihaz modeline bağlı olarak izlenen yol farklı olabilir.
Numarayı kara listeye eklemek için:
- Telefon uygulamasında Arama Günlüğü (adı Son Aramalar veya Son olabilir) öğesini açın.
- Engellemek istediğiniz numaradan gelen aramayı seçin.
- Engelle’ye tıklayın. Eğer böyle bir seçenek yoksa bir sonraki adıma geçin.
- İlgili aramanın yanındaki
simgesine tıklayın. - Engelle’ye tıklayın.
Engellenen numaralardan gelen çağrılar arama günlüğünde görünmeyecektir.
Numarayı engellemek için:
- Telefon uygulamasını açın.
- Ayarlar → Numarayı engelleme öğesine tıklayın.
- İlgili numaranın sağındaki
simgesine tıklayın.
Not
Cihaz modeline bağlı olarak izlenen yol farklı olabilir. Aşağıda iOS 12.0 ve üzeri sürümler için talimatlar verilmiştir.
Numarayı kara listeye eklemek için:
- Telefon uygulamasında Son Aramalar sekmesini açın.
- Aramanın sağındaki
ögesine basın. - Aboneyi engelle öğesini seçin.
Numarayı engellemek için:
- Telefon uygulamasında Son Aramalar sekmesini açın.
- Aramanın sağındaki ögesine basın.
- Abonenin engelini kaldır’ı seçin.
Kısa süreli düşen aramalar
Dolandırıcılardan gelen SMS’ler
Dolandırıcılardan gelen SMS’ler şunları içerebilir:
- bir yarışma, piyango veya çekiliş kazandığınıza dair bildirim – ödülü almak için vergi veya teslimat ücreti ödemeniz gerekir;
- bankadan hesabınıza para transferi yapıldığına dair sahte bir mesaj – ardından genellikle paranın yanlışlıkla gönderildiği belirtilerek geri istenen ikinci bir mesaj gelir;
- ücretli bir abonelik yapmanız istenen bir numarayı geri aramanız veya abonelik için teklif;
- çeşitli bahanelerle kişisel veri talepleri;
- zararlı bir programa yönlendiren bir bağlantı.
Örnek
- Dolandırıcıdan, bankanın güvenlik departmanı çalışanı olarak tanıtan birinden kartınızın bloke edildiğine dair bir SMS aldınız. SMS gönderenin numarasını ararsanız, dolandırıcı kart bilgilerinizi ve SMS’teki kodu isteyecektir.
Korunma yöntemi
- Mobil operatörlerden gelen istenmeyen mesajları engelleme hizmeti.
Eğer dolandırıcıların kurbanı olduysanız
Dikkat
SMS ve dolandırıcıların telefon numaralarını silmeyin. Bu veriler kanıt toplarken ve dolandırıcılığı tanımlarken gerekebilir.
Ücretli bir numarayı aradınız veya ücretli bir SMS gönderdiniz
Mobil operatörünüz aracılığıyla parayı geri almaya çalışın. Bunun için yazılı bir şikayetle başvurun. Şikayette:
- Tüm detayları (tarih, saat, telefon numarası) belirtin.
- Çağrı veya SMS maliyeti hakkında yanıltıldığınızı belirtin.
- Tutarın tamamının iadesini talep edin.
Banka kartı bilgilerinizi vermeye zorlandınız
Dolandırıcıların para çekmesine imkan tanımadan kartı derhal bloke edin.
Karttan izniniz olmadan para çekildi
Dolandırıcılık hakkında bir bildirimle kolluk kuvvetlerine ve kartı veren bankaya başvurun. Bu bildirimde tüm koşulları ayrıntılı olarak açıklayın ve şu kanıtları ekleyin:
- Sizi arayan veya SMS gönderen telefon numarası.
- Mobil operatörden alınan detaylar.
- Bu olayın ne zaman ve nerede gerçekleştiğinin açıklaması.
Başvurunuz üzerine bir inceleme yapılmalı ve bir karar verilmelidir.