Dünya'nın En Sıcak Yerleri
Aşırı sıcaklıkları düşündüğümüzde gözümüzün önüne hemen kurak çöller, çatlamış topraklar ve kavurucu güneş gelir. Kavurucu sıcaklıklar Dünya'nın birçok yerinde görülse de sıcaklık rekoru söz konusu olduğunda öne çıkan birkaç yer vardır. Bu yerlere sıcak demek haksızlık olur; buralar ölümcül değerlere ulaşabilen fırınlardır. Bu yazıda, Dünya'daki en sıcak yerlerden bazılarına ve buraları bu denli sıcak yapan faktörlere değineceğiz.
Aşırı sıcaklıkların ölçülmesi
Hava sıcaklığının daha doğru okunabilmesi için sıcaklık genellikle doğrudan güneş ışığı almayan standart korumalı yerlerde ölçülür. Yüzey sıcaklıkları, ölçülen değerden çok daha yüksek olabilir ve genellikle uydu ya da yüzey ölçümleriyle elde edilir. Sıcaklıkların karşılaştırılması sanıldığı kadar kolay değildir çünkü eski kayıtlar, ölçüm yöntemlerindeki tutarsızlıklar nedeniyle modern veriler kadar güvenilir olmayabilir. Bu zorluklara rağmen, aşırı sıcaklıkların sıkça kaydedildiği bazı konumlar Dünya'nın en sıcak yerleri arasına girmeyi başarmıştır.
6. Ahvaz, İran
En yüsek sıcaklık: 53,7°C (129°F), 2017 yılında
İran'ın güneybatısında yer alan Ahvaz şehri aşırı sıcaklıklarıyla ünlü. Bu şehir, Karun Nehri üzerinde bulunan ve geceleri muhteşem bir şekilde ışıklandırılan Beyaz Köprü'ye de ev sahipliği yapıyor
Ahvaz, a city in southwestern Iran, is known for its extreme temperatures. The city is also home to the stunning White Bridge (Pol-e Sefid), an iconic landmark that spans the Karun River and is illuminated beautifully at night.
Ahvaz'ın sıcak olmasına katkıda bulunan faktörler
- Ahvaz'ın Lut Çölü'ne yakın olması sıcaklıkları yükseltiyor.
- Şehirleşme etkisi: Binaların ve zemin kaplamalarının ısıyı tutması Ahvaz'da sıcaklıkları daha da yükseltiyor.
5. Mitribah, Kuwait
En yüksek sıcaklık: 54°C (129,2°F), 2016 yılında
Dünya'nın en yüksek sıcaklıklarından biri Kuveyt'in Mitribah bölgesinde kaydedildi.
Mitribah'ın sıcak olmasına katkıda bulunan faktörler
- Çöl ortamı: Mitribah aşırı sıcaklıklara ve yol denecek kadar az yağışa sahip çöl ikliminde yer alıyor.
- Yüksek basınç sistemleri: Bölgeye hakim olan yüksek basınç sistemleri bulutlanmayı önleyerek güneşin etkisini artırıyor.
4. Dallol, Etiyopya
Günlük sıcaklık ortalamaları: 40°C (104°F); 48,9°C'ye (120°F) yaklaşan azami değerler
Etiyopya'nın Danakil Çölü'nde yer alan Dallol, üzerinde yerleşim olan en sıcak yerlerden biri. Rengarenk termal kalıntılarıyla ve sıcak su kaynaklarıyla başka bir gezegendeymişsiniz hissi yaratan Dallol, maceracı gezginlerin gözde yerlerinden biri.
Dallol'un sıcak olmasına katkıda bulunan faktörler:
- Jeotermal etkenler: Sıcak yeraltı sularının sıcaklığa belirgin bir katkısı var.
- Çöl iklimi: Kurak iklim sıcaklığı körüklüyor.
3. Sahra Çölü, Kuzey Afrika
Doğrulanmış en yüksek sıcaklık: 51,3°C (124,3°F), 2018 yılında
Birden fazla Kuzey Afrika ülkesinde yer alan ve dünyanın en büyük çöllerinden biri olan Sahra'nın özellikle de orta kesimleri aşırı sıcaklıklara maruz kalıyor. Libya'nın El Aziziye şehrinde sıcaklık 57,8°C (136°F) olarak ölçüldü fakat bu ölçüm tartışmalı. Tunus'ta bir vaha şehri olan Kabili'de Afrika'nın en yüksek sıcaklıklarından biri kaydedildi: 1931'de sıcaklık 55°C (131°F) olarak ölçülmüş olmakla birlikte, bu kaydın modern verilere kıyasla güvenilir olmadığı düşünülüyor. 2018'deki sıcaklık dalgasında Sahra için çok daha güvenilir bir ölçüm yapıldı: 51,3°C (124,3°F).
Sahra'daki meteorolojik olgular
- Yüksek güneşlenme: Sahra, güneş ışınlarını en çok alan yerlerden biri.
- Kurak iklim: Nem olmadığı için havayı serinletecek buharlaşma da olmuyor.
- Kum ve kaya yapısı: Kumluk ve kayalık zemin, ısıyı emmekte ve yaymakta oldukça iyidir.
2. Lut Çölü, İran
En yüksek yüzey sıcaklığı: 70,7°C (159,3°F), 2005 yılında
İran'ın güneydoğusunda yer alan Lut Çölü yüzey sıcaklığı bakımından Dünya'nın en sıcak yerlerinden biridir. NASA'nın uydu verilerine göre bu çöl 2005 yılında ölçülen 70,7°C (159,3°F) ile gelmiş geçmiş en yüksek yüzey sıcaklığı rekorunu elinde bulunduruyor. UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Lut Çölü, rüzgarın şekillendirdiği, kilometrelerce uzanan jeolojik oluşumlarıyla tanınıyor.
Lut Çölü'ndeki meteorolojik olgular
- Yüzey yapısı: Çölün koyu renkli lav zemini güneş ışınlarını emerek yüzey sıcaklıklarını yükseltiyor.
- Kuru hava: Havada ısıyı emecek nem olmadığından yüzey sıcaklıkları aşırı değerlere ulaşıyor.
- Mevsimsel farklılıklar: Yaz aylarında bitki örtüsü ve nem olmaması geceleri soğumayı en aza indirerek sıcaklıkların yükselmesine neden oluyor.
1. Ölüm Vadisi (Death Valley), Kaliforniya, ABD
En yüksek hava sıcaklığı: 53,7°C (129°F), 2017 yılında
Doğu Kaliforniya'daki Mojave Çölü'nde bulunan Ölüm Vadisi, aşırı sıcaklıklarıyla ismini hak ediyor. Gezegenimizde gözlemlenmiş en yüksek hava sıcaklığı Ölüm Vadisi'nde Furnace Creek köyünde kaydedildi. Birçok kaydın doğrulanması zor olsa da Ölüm Vadisi'nin Dünya'daki en sıcak yer olduğuna kimsenin itirazı yok.
Ölüm Vadisi neden bu kadar sıcak?
- Coğrafya ve topoğrafya: Deniz seviyesinden alçakta bulunan Ölüm Vadisi yüksek ve sarp sıradağlarla çevrili. Bu yüzey yapısı "yağmur gölgesi" olarak bilinen bir olguya yol açıyor. Dağlar yağmurlu hava sistemlerinin geçişine engel olarak kuraklığa neden oluyor.
- Albedo etkisi: Vadinin tuzlu zemini güneş ışınlarını yansıtarak hava sıcaklığını artırıyor.
- Yüksek basınç sistemleri: Bölgeye hakim olan yüksek basınç sistemleri bulutlanmayı önleyerek güneşin etkisini artırıyor.
Why is Death Valley so hot?
- Geography and topography: Death Valley is a below-sea-level basin surrounded by high, steep mountain ranges. This topography contributes to a phenomenon known as a “rain shadow,” where mountains block the passage of rain-producing weather systems, leading to arid conditions.
- Albedo effect: The valley’s floor consists of light-colored salt flats, which reflect sunlight and intensify the heat.
- High-pressure systems: Persistent high-pressure systems often dominate the region, leading to clear skies and prolonged sunshine.
Dünya'nın en sıcak yerleri coğrafyanın, atmosfer koşullarının ve beşeri faktörlerin birlikte nasıl aşırı çevre koşullarına yol açabildiğinin harika birer örneği. Bu faktörleri anlamak sadece merakımızı gidermekle kalmıyor, aynı zamanda bu bölgelerde yaşayanların karşılaştıkları zorlukları da anlamamızı sağlıyor. İklim değişikliği etkisini artırdıkça bu yerlerde ve dünyanın başka bölgelerinde yeni rekor sıcaklık değerleri görebiliriz. Buraların mercek altına alınması gezegenimizin geleceğiyle ilgili çok değerli bilgiler sunabilir.
Şehrinizdeki sıcaklığı ve yağışı kontrol edin, Yandex Hava Durumu uygulamasında yapabilirsiniz. İndirmek