Güneş tutulması nedir ve neden olur?
Güneş tutulması nedir?
Güneş tutulması Ay'ın Dünya ile Güneş arasına girmesiyle meydana gelir. Bu durumda, biz Dünyalılar Güneş'i koyu bir diskle örtülmüş olarak görürüz. Gökyüzünde beyaz ışık halkasıyla çevrelenmiş karanlık bir daire görünür.
Gerçekleşen bazı güneş tutulmalarını neden göremeyiz?
NASA bilim insanlarına göre güneş tutulmaları yalnızca belirli aylarda ve Ay'ın yalnızca yeni ay evresinde olduğu dönemlerde gerçekleşir. Bu düzensizliğin nedeni, Ay'ın yörüngesinin Dünya'nın yörünge düzlemine göre 5 derece eğik olmasıdır. Bu nedenle Ay, Güneş'in önünden geçerken bizim konumumuza göre bazen Güneş'ten daha yüksek veya daha alçak konumlarda bulunabilir ve bu durumlarda tutulmayı gözlemleyemeyiz. Ancak yılda üç kez Dünya, Ay ve Güneş aynı hizaya gelir.
Güneş tutulması türleri nelerdir?
Güneş, Dünya ve Ay'ın konumlarına bağlı olarak üç tür tutulma vardır:
- Ay'ın Güneş'i tamamen örttüğü "tam tutulma",
- Ay'ın Güneş'i kısmen örttüğü "parçalı tutulma",
- Ay'ın, Güneş'in tam önünden geçerken Güneş'i tam örtmediği "halkalı tutulma". Halkalı güneş tutulmaları Ay'ın kendi yörüngesinde Dünya'dan en uzak noktada olduğunda gerçekleşir.
Ayrıca, bazen tutulmanın Dünya'nın bazı bölgelerinde tam, bazı bölgelerinde ise halkalı olarak gözlemlendiği "hibrit güneş tutulması" türü de gerçekleşir. Bu durum, Ay'ın gölgesinin gezegenimiz üzerindeki hareketi nedeniyle ortaya çıkar.
Güneş tutulmasıyla ilgili ilginç gerçekler
- En ender görülen güneş tutulması türü tam tutulmadır.
- Güneş tutulmasının maksimum süresi 7,5 dakika civarındadır.
- Neredeyse aynı özellikleri gösteren güneş tutulmaları yaklaşık olarak 18 yıl 11 ayda bir gerçekleşir. Buna "Saros döngüsü", zaman aralığına ise "Saros" denir.
- Tam güneş tutulması sırasında hava soğur ve bazen yerçekimi anormallikleri ortaya çıkabilir.
- Güneş tutulması Kuzey veya Güney Kutbu'ndan hiçbir zaman görülemez.
- İnsanlar eskiden güneş tutulmasını doğa üstü bir olay ve kötü bir alamet olarak görüyordu.
İleride gözlemleyebileceğimiz çok sayıda ilginç astronomik olay bizi bekliyor! Bu hava olaylarını gözlemlemek için gökyüzünün açık olup olmayacağını Yandex Hava Durumu'ndan öğrenebilirsiniz.
