• Ruh sağlığı hizmetlerindeki yüksek maliyetler, uzun bekleme süreleri ve toplumsal damgalanma endişesi, milyonlarca kişiyi anonim ve kolay erişilebilir dijital alternatiflere yönlendiriyor. 
    1
    14 Ağustos
    Dolayısıyla iyileştirmez” diyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri, Uzm. Klinik Psikolog Merve Öz, ruhsal destek arayışında olan bireylerin yapay zeka tabanlı çözümler yerine mutlaka alanında uzman terapistlere başvurması gerektiğini vurguladı.‘EMPATİ KURAMAZ’Yapay zeka ile kurulan iletişimin bir terapi ilişkisi olmadığının altını çizen Öz, “Yapay zekanın programlanmış cümleleri var; empati yetisi, bir kalbi, içgörüsü yok. Yani yapay zeka empatiyi sadece simüle edebilir, gerçekten hissedemez” diye konuştu. 
    2
    15 Ağustos
    Yapay zekanın sadece yazılı veya sesli komutlara tepki verdiğini ve duygusal karmaşıklığı kavrayamadığını anlatan Öz, şöyle devam etti: “Bu konunun uzmanları, duygusal zekâları yüksek bireylerdir ve gözlem yetenekleri çok gelişmiştir. Ses tonu ve beden dili gibi ince sinyallerden kişinin hissettikleri hakkında çıkarımlarda bulunabilirler. Kişisel fayda bu noktadan sonra oluşur.” Psikoterapinin temel hedeflerinden birinin kişinin kendiyle yüzleşmesini sağlamak ve olaylar karşısında yeni bir bakış açısı kazandırmak olduğunu anlatan Öz, yapay zeka sohbetlerinde ise kişinin baktığı tarafa göre yanıtlar geliştirildiğini dolayısıyla sadece kişinin duymak istediklerini söylediğini aktardı. 
    3
    15 Ağustos
    Psikoterapide yüzleştirme varken, yapay zekanın amacının kişiyi haklı hissettirmek olduğunu vurguladı.‘VERİ GÜVENLİĞİ SAĞLANAMAZ’Terapilerin gizlilik esasına göre yapıldığını ve bu konuda etik kurallara bağlılığın son derece önemli olduğunu hatırlatan Öz, yapay zeka kullanımında böyle bir gizliliğin söz konusu olmadığını belirtti ve şunları söyledi:“Yapay zeka sistemleri büyük miktarda veriyi işlediği için yanlış ellere bu verilerin sızması veya kötüye kullanılması riski vardır. Özellikle ruh sağlığıyla ilgili hassas verilerin işlenmesi, saklanması ve paylaşımı çok büyük etik riskler taşımaktadır.”‘BİREYSEL BAĞ KURMA EKSİKLİĞİ VAR’Terapilerin sadece öneri değil, derinlemesine analiz ve karşılıklı ilişki ile ilerlediğini ve iki insan arasındaki güven ilişkisi üzerine kurulduğuna işaret eden Öz, “Yapay zeka, insanla kurulan derin ve anlamlı terapötik ilişkiyi kopyalayamaz. 
    4
    15 Ağustos

    Diğer konular

    İçerik konuları

  • Yanıt bulun

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Yapay zeka terapisinin etik risklerinden bazıları şunlardır:
    • Gizlilik ve güvenlik riskleri 14. Yapay zeka sistemleri büyük miktarda veri işlediği için, bu verilerin yanlış ellere geçme veya kötüye kullanma riski vardır 14.
    • Bağımlılık riski 12. Yapay zeka ile sürekli sohbet etmek, "Yapay zeka beni anlıyor, insanlara ihtiyacım yok" düşüncesine yol açabilir 4.
    • Manipülasyon ihtimali 12. Yapay zeka, önyargıları pekiştirebilir ve manipülasyona açık olabilir 12.
    • Karmaşık psikolojik durumlarda yetersiz kalma 24. Kişilik bozuklukları, majör depresyon gibi ağır psikolojik rahatsızlıklarda yapay zekanın birkaç tavsiyesi yeterli olmayabilir 4.
    • Yasal sorumluluk eksikliği 14. Yapay zeka hata yapsa bile etik sorumluluk taşımaz 4.
    Bu risklerin önüne geçmek için, yapay zeka sistemlerinin etik değerleri gözetmesi, şeffaf olması, önyargısız çalışması, gizliliği koruması ve olası hatalarda sorumluluk alanlarının netleşmesi gerekmektedir 12. Bu amaçla etik kurulların kurulması ve yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi önemlidir 12.
    5 kaynak
    Yapay zeka (YZ) ile insan iletişimi arasındaki bazı farklar:
    • Duygusal anlayış: YZ duyguları algılayamaz ve empati kuramaz 35. İnsan ise duygusal ipuçlarını (ses tonu, beden dili) okuyarak uygun şekilde yanıt verebilir 5.
    • Öğrenme süreci: YZ, verilerden ve algoritmalardan öğrenir, ancak deneyimlerden ve sezgilerden öğrenme yeteneği sınırlıdır 45.
    • Karar verme: YZ, verilere dayanarak objektif kararlar alır; insan kararları ise öznel bileşenler ve duygulardan etkilenebilir 12.
    • Uyarlanabilirlik: YZ, yeni verilere uyum sağlar ancak programlama ve eğitim kapsamı ile sınırlıdır 5. İnsan ise öngörülemeyen durumlara yaratıcı bir şekilde yanıt verebilir 5.
    • Hız: YZ, bilgileri hızlı işler ve görevleri hızlı gerçekleştirir; ancak insan, özellikle yüksek hacimli veya tekrarlayan sorgularda daha yavaştır 5.
    • Kişiselleştirme: YZ, veri analizi yoluyla temel kişiselleştirme sunar; insan ise duygusal anlayışa dayalı olarak derin ve incelikli kişiselleştirme yapabilir 5.
    5 kaynak
    Ruh sağlığı hizmetlerinde veri güvenliğini sağlamak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
    • Şifreleme: Kişisel sağlık bilgileri (PHI), donanım veya yazılım tabanlı şifreleme yöntemleriyle korunabilir 2. Donanım şifrelemesi, ana sisteme bağımlılığı olmayan ve daha güvenli bir seçenektir 2.
    • Teknolojik Güvenlik: Bilgisayar sistemlerinin güvenliği, verilerin şifrelenmesi ve yetkilendirme kontrolleri gibi teknolojik önlemler alınmalıdır 1.
    • Eğitim ve Bilinçlendirme: Sağlık profesyonelleri ve çalışanlar, kişisel veri koruma ve veri güvenliği konusunda eğitilmelidir 14.
    • Fiziksel Güvenlik: Kişisel veri içeren cihazlar, dış risklere karşı korunmalı ve bu cihazlara erişim kontrol altına alınmalıdır 4.
    • Yasal Uyumluluk: HIPAA ve GDPR gibi düzenlemelere uyum sağlanmalıdır 2.
    Bu önlemler, veri ihlallerini ve yetkisiz erişimi minimize ederek hasta verilerinin güvenliğini sağlamaya yardımcı olur.
    5 kaynak
    Psikoterapide yüzleştirme, danışanın kendini daha iyi anlamasına ve davranışsal hedefler doğrultusunda ilerlemesine yardımcı olduğu için önemlidir 12.
    Yüzleştirmenin bazı amaçları şunlardır:
    • Tutarsızlık ve çelişkilere dikkat çekme 12. Danışanın, ne olduğu ile ne olmak istediği arasındaki çelişkiler ve kendine ilişkin anlayışındaki çarpıtmalar ortaya çıkarılır 12.
    • Genellemelerin somutlaştırılması 2. Danışan, bütünün aslında ayrıntılardan oluştuğunu ve her olayın farklılaştığını fark eder 2.
    • Davranışların sonuçlarının gözden geçirilmesi 2. Danışan, bazı davranışlarının içsel veya dışsal sonuçlarını daha iyi anlar 2.
    • Benlik incelemesine teşvik 2. Yüzleştirme, kişiyi daha yapıcı ve az yıkıcı davranışlar sergilemeye yönlendirir 2.
    Yüzleştirme yapılırken danışanın bu durumu kaldırabilecek uygun bir ruh haline sahip olması gerekir 4.
    5 kaynak
    Terapi sürecinde empati, kritik öneme sahiptir çünkü:
    • Terapötik ittifakı güçlendirir 12. Terapistin empatisi, danışanla olan güveni ve iş birliğini artırarak psikoterapinin etkinliğini olumlu yönde etkiler 12.
    • Danışanın kendini keşfetmesini sağlar 1. Danışanın, kendisini saygıya ve ilgiye layık biri olarak görmesine yardımcı olur 1.
    • Duygusal bağ kurmayı kolaylaştırır 4. Partnerlerin birbirlerini daha derinlemesine anlamalarını ve duygusal destek sağlamalarını mümkün kılar 4.
    • Çatışma çözümünü destekler 4. Anlaşmazlıkların çözümünde, tarafların birbirlerinin perspektiflerini anlamalarına yardımcı olur 4.
    • Motivasyon sağlar 3. Danışmanın, danışanı anlaması, uygun danışma kuramının, tekniklerin ve becerilerin belirlenmesini mümkün kılar 3.
    5 kaynak