• Buradasın

    Güneş fırtınası Dünya'yı etkisi altına alabilir

  • Fırtınanın, bugün (Perşembe) akşam saatleri ile Cuma sabahı arasında gezegenimize ulaşması bekleniyor. 
    1
    7 Kasım
    Yetkililerin açıklamasına göre, Güneş’teki aktif bölge AR4274’ten fırlayan M7.4 sınıfı güçlü bir güneş patlaması, Dünya yönüne yoğun plazma ve manyetik alan taşıyan bir koronal kütle atımı (CME) gönderdi. 
    2
    7 Kasım
    Uzmanlara göre bu olay, Dünya’nın manyetik alanıyla etkileşime girerek radyo iletişimi, GPS sistemleri ve uydularda geçici aksamalar yaratabilir. 
    3
    7 Kasım
    G3 seviyesindeki bir fırtına, uyduların konum ve yön kontrolünü zorlaştırabilir, GPS sistemlerinde ciddi sapmalara neden olabilir ve elektrik iletim hatlarında kısa devreler ile voltaj dengesizlikleri yaratabilir. 
    4
    7 Kasım
    Bilim insanları, bu fırtınayla birlikte kutup ışıklarının (aurora) olağandan daha geniş alanlarda, orta enlemlere kadar görülebileceğini tahmin ediyor. 
    5
    7 Kasım

    Diğer konular

    İçerik konuları

  • Yanıt bulun

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    GPS (Küresel Konumlandırma Sistemi), uydular, yer istasyonları ve alıcılar olmak üzere üç bileşenden oluşan uydu tabanlı bir navigasyon sistemidir 23.
    GPS'in çalışma prensibi:
    • Uydular: Dünya yörüngesinde dönen 24 uydu, coğrafi konum ve günün saatine göre kullanıcılara sinyaller iletir 23.
    • Alıcılar: Mobil cihazlar, giyilebilir cihazlar ve araç içi GPS navigasyonu gibi cihazlar, uydulardan sürekli olarak yayınlanan radyo sinyallerini alır ve bu sinyallerin geldiği zaman farklarını hesaplayarak kullanıcının konumunu belirler 234.
    • Trilaterasyon: GPS, konum, yükseklik ve hız hesaplamak için kullanılan trilaterasyon tekniği ile çalışır 25. Bu teknik, uydulardan gelen sinyalleri toplayarak konum bilgilerini çıkarır 25.
    GPS, navigasyon, seyahat, araç takibi, coğrafi bilgi sistemleri, askerî uygulamalar, hava ve deniz taşımacılığı gibi birçok alanda kullanılır 4.
    5 kaynak
    Elektrik iletim hatları, güneş fırtınalarından birkaç şekilde etkilenebilir:
    • Voltaj dengesizlikleri: Güneş'ten gelen yoğun radyasyon, üst atmosferi ısıtarak genişlemesine yol açar. Bu durum, alçak Dünya yörüngesindeki uyduların seyrek hava tanecikleriyle daha fazla sürtünmeye maruz kalmasına neden olur 3. Bu yüksek enerjili akımlar, trafo merkezlerinde aşırı ısınmalara yol açarak ekipmanların yanmasına ve büyük çaplı elektrik kesintilerine sebep olabilir 34.
    • Geçici kesintiler: Güneş patlamaları sırasında açığa çıkan elektromanyetik radyasyon, ışık hızında hareket eder ve yaklaşık sekiz dakika içinde Dünya’ya ulaşır 4. Bu hızlı ve yoğun enerji dalgası, özellikle elektrik iletim hatlarında voltaj kontrol sorunlarına ve geçici kesintilere yol açabilir 5.
    NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA), bu tür olaylara karşı erken uyarı sistemleri üzerinde çalışmaktadır 2. Ancak mevcut teknolojiler, patlamaları yalnızca birkaç saat önceden tahmin edebilmektedir 2.
    5 kaynak
    Güneş fırtınaları, Güneş'teki enerji salınımları sonucu oluşur 2. Bu olayların temelinde, Güneş'ten yayılan plazma akışı ve manyetik enerji taşınımı vardır 2.
    Güneş fırtınalarının oluşumuna neden olan üç ana faktör:
    1. Koronal kütle atılımları (CME) 2. Güneş'in korona tabakasından büyük miktarda plazma ve manyetik alanın uzaya fırlatılmasıdır 2. Bu süreç, Güneş yüzeyindeki manyetik alan çizgilerinin yeniden düzenlenmesiyle başlar 2.
    2. Güneş rüzgarları 2. Güneş'in atmosferinden sürekli olarak yayılan protonlar, elektronlar ve diğer yüklü parçacıklardan oluşur 2.
    3. Güneş patlamaları (solar flares) 2. Güneş yüzeyinde meydana gelen ani enerji salınımlarıdır 2.
    Güneş fırtınaları, Dünya'nın manyetik alanında ani ve geniş çaplı bozulmalara yol açar 25. Bu bozulmalar, uydular, GPS, cep telefonu, internet ve uydu TV sinyallerinde çökmelere neden olabilir 45.
    5 kaynak
    Kutup ışıkları, Kuzey ve Güney kutup bölgelerinde gökyüzünde görülen doğal ışımalardır 14. Bu ışıkların oluşmasının sebebi Güneş’tir 5.
    Kutup ışıklarının oluşum süreci şu şekilde gerçekleşir:
    1. Güneş’te gerçekleşen patlamalar sonucunda Güneş'ten uzaya parçacıklar savrulur 5.
    2. Güneş rüzgarları, yüksek hızlarda uzayda yolculuk edebilen tanecikler oluşturur 5.
    3. Dünya tarafından oluşturulan manyetik alan, Güneş'ten gelen bu tanecikleri yakalar 15.
    4. Manyetosferdeki enerji yüklü elektronlar ve iyonlar, manyetik alan çizgilerini izleyerek atmosferin kutup bölgelerine doğru hareket eder 1.
    5. Bu parçacıklar, atmosferdeki atom ve moleküllere enerjilerini aktarır 45.
    6. Fazladan enerji kazanan atom ve moleküller, bu enerjiyi ışık formunda yayar 45.
    Görülen renklerin moleküllerin yapısı ile yakından bağlantılı olduğu bilinmektedir 2.
    • Oksijen molekülü sarı, yeşil, kırmızı renkte ışık verir 25.
    • Azot molekülü ise mavi, mor ve kırmızı tonlarda görünür 25.
    Yüksek parçacık miktarı içeren kutup ışıkları, radyo ve GPS sinyallerini engelleyebilir veya elektrik kesintilerine yol açabilir 4.
    5 kaynak
    Auroranın farklı renklerde olmasının sebebi, atmosferdeki oksijen ve azot gibi gazların konsantrasyonuyla ilgilidir 12.
    • Kırmızı ve yeşil ışık, güneş rüzgarının yüklü parçacıklarının oksijen molekülleriyle çarpışması sonucu oluşur 12.
    • Mavi ve mor ışık, azot molekülleriyle çarpışan parçacıklar tarafından üretilir 12.
    Ayrıca, farklı yerlerde görülen renklerin nedeni, yüksek hızlı elektronların üst atmosferdeki oksijen moleküllerini tek tek atomlara bölmesidir 35. Bu atomlar, uyarılmış hale gelerek ışık biçiminde enerji yayar 35.
    Aurorada görülen en yaygın renk yeşil, en sık görülen ikinci renk ise kırmızıdır 5. Ancak soluk sarımsı yeşil, nadir görülen kırmızı ve iyonize nitrojen moleküllerinin ürettiği mavi ve kırmızı ışık gibi başka renkler de vardır 25.
    5 kaynak