Diyarbakır'da 5 bin yıl önce depremin yıktığı yapının enkazı ortaya çıkartıldı
Diyarbakır'ın Ergani ilçesine 7 kilometre uzaklıkta Neolitik dönemde ilk yerleşim yeri olan Çayönü’nde kazılar devam ederken 5 bin yıl önce depremden etkilenerek yıkılan boş bir yapının kerpiç duvar enkazı ortaya çıkartıldı.
Kazı Başkanı Çanakkale Uygulamalı Bilimler Fakültesi Müzecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun, bu sene Neolitik Dönemle ilgili birçok çalışma yapmakla beraber, İlk Tunç Çağ yani MÖ. 3000’lere ait bir dönemde de yoğun bir şekilde kazı alanını genişlettiklerini söyledi.
Genişletince farklı alanlarda mimari verilerin ve alan kullanımıyla ilgili birçok veri elde ettiklerini belirten Sarıaltun, şu anda üzerinde çalıştıkları konu da bir kerpiç duvarın yıkımı olduğunu kaydetti.
Çayönü'nün Neolitik dönemdeki önemi şu şekilde özetlenebilir:
Yerleşik hayata geçiş: Çayönü, avcı-toplayıcılıktan tarım ve hayvancılığa geçişin kesintisiz bir silsile olarak izlenebildiği bir yerleşim yeridir 13.
Mimari ve mühendislik: Izgara planlı, kanallı, taş döşeli yapılar gibi iyi tasarlanmış mimari örnekler sunar ve bu yönüyle mimari literatüre yön verir 124.
Kültürel ve sosyal gelişim: Sosyal yapı, beslenme stratejisi ve ölü gömme geleneklerindeki değişimleri gösterir 15.
Dinsel yaşam: Kült binalarının varlığı ve dini merkezlerin mimari özellikleri, dönemin dini yaşamını yansıtır 2.
Ekonomik etkileşim: Farklı coğrafi bölgelerin kesişim noktasında bulunması, ekonomik ve kültürel etkileşimi mümkün kılmıştır 2.
Madencilik: Bakırın işlenmesi gibi erken dönem madencilik örneklerine ev sahipliği yapar 15.
5 kaynak
Depremlerin antik dönemlere etkisi nasıl incelenir?
Antik dönemlerdeki depremlerin etkileri şu yöntemlerle incelenebilir:
Yazılı kaynaklar: Tarih öncesi dönemlere ait Çatalhöyük'teki duvar resimlerinde bile deprem ve volkanik patlamaların izleri bulunabilir 1. Hitit ve Akad tabletleri gibi antik kaynaklar, depremleri ve etkilerini ilahi nedenler veya yıkımlar bağlamında ele alır 15.
Arkeolojik çalışmalar: Kazılarda bulunan antik dönem insan iskeletlerindeki travmalar ve yapıların hasarları, depremlerin etkilerini anlamak için incelenir 2.
Jeolojik ve jeomorfolojik veriler: Depremlerin kökenleri, fay hatları ve yeraltı sularıyla ilgili veriler, antik dönem depremlerinin etkilerini değerlendirmede kullanılır 24.
Antik çağlardaki büyük depremlerin birçoğu, aktif fay hatlarından kaynaklanmıştır 5. Örneğin, Anadolu'daki Büyük Menderes Fayı, birçok şiddetli depreme neden olmuştur 5. Ayrıca, bazı büyük volkanik patlamalar da depremlere yol açmıştır 5.
5 kaynak
Kerpiç duvarların mimari özellikleri nelerdir?
Kerpiç duvarların mimari özellikleri şunlardır:
Termal kütle ve yalıtım: Kalın kerpiç duvarlar, gün boyunca ısıyı emerek geceleri yavaşça serbest bırakır, bu da iç mekan sıcaklıklarını düzenler 12.
Dayanıklılık: Uygun şekilde inşa edilip bakıldıklarında, şiddetli hava koşullarına dayanabilirler 15.
Çevre dostu ve sürdürülebilirlik: Doğal kaynaklardan üretilir, toksik değildir ve enerji verimliliği sağlar 135.
Estetik: Toprak tonları ve dokulu yüzeyleri ile yapılara benzersiz bir karakter katar 1.
Kalıplama ve kuruma: Kalıplanması ve kuruması kolaydır, çatlama riski azdır 25.
Ekolojik yapı: Her mevsimde bina içindeki kullanıcıya en uygun yaşam koşullarını sağlar ve ayrı bir ısı yalıtım malzemesine ihtiyaç bırakmaz 25.
Kerpiç duvarların dayanıklı olabilmesi için, özellikle deprem bölgelerinde, subasman seviyesinde betonarme hatılın çepeçevre dolaşması veya çok iyi bağlantılı ahşap hatıl kullanılması önerilir 25.
5 kaynak
Çayönü kazılarında başka hangi bulgular ortaya çıktı?
2025 yılı Çayönü kazılarında ortaya çıkan bazı bulgular:
Kırmızı Tabanlı Kamusal Yapı: Yaklaşık 9500 yıl öncesine tarihlenen, toplumsal kullanım amacıyla inşa edilmiş bir yapı 2.
8 Yeni Mezar: Neolitik Dönem (MÖ 9000-8800) ve İlk Tunç Çağı II (MÖ 2950-2900) dönemine ait mezarlar 45.
İnsan İskeletleri: Kazılarda 626 insan iskeleti bulundu; bu, Yakındoğu Neolitik Çağı yerleşmeleri arasında en fazla insan kemiği bulunan yerleşim olmasını sağlıyor 3.
Ayrıca, daha önceki kazılarda Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem'e ait yerleşim izleri, madencilik ve tarımla ilgili erken dönem bulguları da ortaya çıkarılmıştı 13.
5 kaynak
İlk Tunç Çağı'nda yaşam nasıldı?
İlk Tunç Çağı'nda yaşam, yaklaşık M.Ö. 3000-2000 yılları arasında, tuncun keşfiyle birlikte önemli değişiklikler göstermiştir 234. Bu dönemde:
Madencilik, sanat ve ticaret büyük ilerleme kaydetmiştir 24. Tunç, daha sert ve dayanıklı olduğu için alet yapımında ve silah üretiminde yaygın olarak kullanılmıştır 5.
Kentleşme artmış, etrafı surlarla çevrili şehirler ortaya çıkmıştır 24.
Toplumsal yapı değişmiş, tarım ve hayvancılık daha verimli hale geldiği için nüfus artmış ve yerleşik hayat yaygınlaşmıştır 5.
Sosyal hayat eşitlikçi bir yapıya sahiptir; kadın ve erkek eşit haklara sahipti ve toplumda tanrıçalar da önemli bir yere sahipti 2.
{"8udq0":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/gundem/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"agenda","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem/","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping/","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance/","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap/","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/yaozet/","title":"YaÖzet","id":"summary"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel/","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel/","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"dialogProps":{"host":"yandex.com.tr","lang":"tr","project":"news","queryParams":{"exp_flags":"skin","preset":"oceania","utm_source":"portal-news"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fgundem%2Fscience%2Fdiyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi-5327490%3Fncrnd%3D87888","tld":"com.tr","platform":"desktop"},"className":"PortalHeader-User"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Gündem içinde","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"news_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/gundem/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"2170430881762354129","lr":20815,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1762354178023786-6799080012836638344-balancer-l7leveler-kubr-yp-vla-29-BAL","lr":"20815","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"8udqw01-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"portal","subtype":"header"}}}}},"type":"portal","subtype":"header"},"8udq1":{"state":{"links":[{"id":"gundem","title":"Ana Sayfa","url":"https://yandex.com.tr/gundem","target":"_self"},{"id":"sports","title":"Spor","url":"https://yandex.com.tr/sports/","target":"_self"},{"id":"turkey","title":"Türkiye","url":"https://yandex.com.tr/gundem/turkey","target":"_self"},{"id":"world","title":"Dünya","url":"https://yandex.com.tr/gundem/world","target":"_self"},{"id":"politics","title":"Siyaset","url":"https://yandex.com.tr/gundem/politics","target":"_self"},{"id":"incidents","title":"Günün içinden","url":"https://yandex.com.tr/gundem/incidents","target":"_self"},{"id":"business","title":"İş","url":"https://yandex.com.tr/gundem/business","target":"_self"},{"id":"science","title":"Bilim","url":"https://yandex.com.tr/gundem/science","target":"_self"},{"id":"entertainment","title":"Eğlenceler","url":"https://yandex.com.tr/gundem/entertainment","target":"_self"}],"activeLinkId":"science","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"8udqw02-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"newstr","subtype":"header-categories"},"8udq2":{"state":{"title":"Diyarbakır'da 5 bin yıl önce depremin yıktığı yapının enkazı ortaya çıkartıldı","breadcrumbs":[{"text":"Gündem","url":"/gundem/"},{"text":"Bilim","url":"/gundem/science"}],"isLoggedIn":false,"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"Gundem вертикаль: Сюжеты","title":"Sonuçlarda yanlış olan nedir?","checkBoxLabels":[{"value":"Faydasız, kalitesiz içerik"},{"value":"Medya içeriği hikaye ile uyuşmuyor"},{"value":"Faydasız medya içeriği"},{"value":"Kalitesiz, bilgilendirici özelliği eksik hikaye başlığı"},{"value":"Şok edici, rahatsız edici içerik"},{"value":"Hikayede birden fazla olay konu ediliyor"},{"value":"Siteye erişilemiyor"},{"value":"Hikayede 18+ içerik konu ediliyor"},{"value":"Diğer"}]}}],"hasExtralinksSettingsItem":true,"useNativeShare":false,"hasShareButton":true,"pageMeta":{"badge":{"textParts":[{"datetime":"2025-11-03T10:30:31+03:00","itemProp":"datePublished","text":"03 Kasım, 10:30"}]},"updatedDateBadge":{"textParts":[{"datetime":"2025-11-03T15:21:27+03:00","itemProp":"dateModified","text":"Son güncelleme: 15:21"}]}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"8udqw03-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"page_header"}}}}},"type":"newstr","subtype":"page_header"},"8udq3":{"state":{"storyId":"532749_0","isLoggedIn":false,"mainStory":{"id":"532749_0","otherSources":0,"totalSources":5,"header":{"url":"https://www.kamu3.com/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/1175341/","text":"Diyarbakır'da 5 bin yıl önce depremin yıktığı yapının enkazı ortaya çıkartıldı","badge":{"url":"https://www.kamu3.com/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/1175341/","faviconSources":["https://www.kamu3.com"],"textParts":[{"text":"kamu3.com","bold":true},{"text":"3 Kasım"}],"divider":false}},"logAttrs":{"id":"532749_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.kamu3.com/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/1175341/","https://www.guneydoguekspres.com/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-enkazi-ortaya-cikti","https://www.kamu3.com/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/1175341/","https://besniekspres.com/yasam/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/","https://www.malatyasoz.com/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi","https://www.tigrishaber.com/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-izleri-ortaya-cikti-140627h.htm"],"summarizationTexts":["Diyarbakır'da 5 bin yıl önce depremin yıktığı yapının enkazı ortaya çıkartıldı","Diyarbakır'ın Ergani ilçesine 7 kilometre uzaklıkta Neolitik dönemde ilk yerleşim yeri olan Çayönü’nde kazılar devam ederken 5 bin yıl önce depremden etkilenerek yıkılan boş bir yapının kerpiç duvar enkazı ortaya çıkartıldı.","Çayönü Tepesi, Güneydoğu Anadolu bölgesinde, Diyarbakır'ın Ergani ilçesinin 7 kilometre güneybatısında, Ergani ovası kuzeyinde yer alıyor.","Çalışmalar, bölgede yaşanan depremin etkilerini ve kerpiç duvarın yıkımını inceliyor.","Kazı Başkanı Çanakkale Uygulamalı Bilimler Fakültesi Müzecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun, bu sene Neolitik Dönemle ilgili birçok çalışma yapmakla beraber, İlk Tunç Çağ yani MÖ. 3000’lere ait bir dönemde de yoğun bir şekilde kazı alanını genişlettiklerini söyledi.","Genişletince farklı alanlarda mimari verilerin ve alan kullanımıyla ilgili birçok veri elde ettiklerini belirten Sarıaltun, şu anda üzerinde çalıştıkları konu da bir kerpiç duvarın yıkımı olduğunu kaydetti."],"newsFreshness":[true,true,true,true,true]},"items":[{"type":"carousel","items":[{"id":"14419273637953002713_2","url":"https://www.malatyasoz.com/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a487475c84eb80c3782fe940db4//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://malatyasozcom.teimg.com/crop/1280x720/malatyasoz-com/uploads/2025/11/agency/iha/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi.jpg"},"badge":{"url":"https://www.malatyasoz.com/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi","faviconSources":["https://www.malatyasoz.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"4607426131851947511_2","url":"https://www.bismilhaber.com.tr/diyarbakirda-5-bin-yil-once-yasanan-depremin-enkazi-ortaya-cikti","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a48ac1d5dd0df5fdaaf3a1bce7c//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://bismilhabercomtr.teimg.com/crop/1280x720/bismilhaber-com-tr/uploads/2025/11/diyarbakirda-5-bin-yil-once-yasanan-depremin-enkazi-ortaya-cikti.jpg"},"badge":{"url":"https://www.bismilhaber.com.tr/diyarbakirda-5-bin-yil-once-yasanan-depremin-enkazi-ortaya-cikti","faviconSources":["https://www.bismilhaber.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"797994668272795860_2","url":"https://canakkalegundem.net/haber/26731841/5-bin-yil-once-depremde-yikilmis","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a495f5fb32c23fe9901073da861//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://static.daktilo.com/sites/1754/uploads/2025/11/03/aw571655-1763420386.jpg"},"badge":{"url":"https://canakkalegundem.net/haber/26731841/5-bin-yil-once-depremde-yikilmis","faviconSources":["https://canakkalegundem.net"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"7717837294584426337_2","url":"https://www.busabahmalatya.com/haber/26732776/cayonu-tepesinde-neolitik-donem-sonrasi-deprem-enkazi-bulundu","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a49aa285eaebeb17b457de2d5d1//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://static.daktilo.com/sites/1302/uploads/2025/11/03/ayonu-tepesinde-neolitik-donem-sonrasi-deprem-enkazi-bulundu-1-malatyahaber.webp"},"badge":{"url":"https://www.busabahmalatya.com/haber/26732776/cayonu-tepesinde-neolitik-donem-sonrasi-deprem-enkazi-bulundu","faviconSources":["https://www.busabahmalatya.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"10497706814249036534_2","url":"https://gunebakisgazetesi.com/haber/26728596/5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a487b2fdfab467392ce884bf667//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://static.daktilo.com/sites/1622/uploads/2025/11/03/347927175-1762152506.webp"},"badge":{"url":"https://gunebakisgazetesi.com/haber/26728596/5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi","faviconSources":["https://gunebakisgazetesi.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"13412297468574020719_2","url":"https://www.tigrishaber.com/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-izleri-ortaya-cikti-140627h.htm","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a48c1488139da8f29af2dcea183//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://www.tigrishaber.com/d/news/180775.jpg"},"badge":{"url":"https://www.tigrishaber.com/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-izleri-ortaya-cikti-140627h.htm","faviconSources":["https://www.tigrishaber.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"16888586612764443385_2","url":"https://www.nefes.com.tr/diyarbakirda-5-bin-yillik-yikim-depremle-coken-yapi-ortaya-cikarildi-76483","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a0000019a488f7ec62b350f236fcdf30767//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://img.nefes.com.tr/rcman/Cw1280h720q95gc/storage/files/images/2025/11/03/diyarbakirda-5-bin-yillik-yikim-depremle-coken-yapi-ortaya-cikarildi-2w8e.jpg"},"badge":{"url":"https://www.nefes.com.tr/diyarbakirda-5-bin-yillik-yikim-depremle-coken-yapi-ortaya-cikarildi-76483","faviconSources":["https://www.nefes.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"7917497811251891745_2","url":"https://besniekspres.com/yasam/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a486fa1c0dfb6de0e8c40fd03d0//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://besniekspres.com/wp-content/uploads/2025/11/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi_b8313df1f974.jpg"},"badge":{"url":"https://besniekspres.com/yasam/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/","faviconSources":["https://besniekspres.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"13118804643899124809_2","url":"https://www.guneydoguekspres.com/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-enkazi-ortaya-cikti","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a48a1b58b4745fc41e52f4d2b71//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://guneydogueksprescom.teimg.com/crop/1280x720/guneydoguekspres-com/uploads/2025/11/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-enkazi-ortaya-cikti1.jpg"},"badge":{"url":"https://www.guneydoguekspres.com/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-enkazi-ortaya-cikti","faviconSources":["https://www.guneydoguekspres.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"3206104542229354083_2","url":"https://www.kamu3.com/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/1175341/","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a48955f9373b2c6ced590b39e3b//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://www.kamu3.com/images/haberler/2025/11/diyarbakir39da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi.jpg"},"badge":{"url":"https://www.kamu3.com/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/1175341/","faviconSources":["https://www.kamu3.com"],"textParts":[],"divider":false}}]},{"type":"text","url":"https://www.guneydoguekspres.com/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-enkazi-ortaya-cikti","text":{"text":"Diyarbakır'ın Ergani ilçesine 7 kilometre uzaklıkta Neolitik dönemde ilk yerleşim yeri olan Çayönü’nde kazılar devam ederken 5 bin yıl önce depremden etkilenerek yıkılan boş bir yapının kerpiç duvar enkazı ortaya çıkartıldı.","badge":{"url":"https://www.guneydoguekspres.com/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-enkazi-ortaya-cikti","textParts":[{"text":"1","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"3 Kasım"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Diyarbakır'ın Ergani ilçesine 7 kilometre uzaklıkta Neolitik dönemde ilk yerleşim yeri olan Çayönü’nde kazılar devam ederken 5 bin yıl önce depremden etkilenerek yıkılan boş bir yapının kerpiç duvar enkazı ortaya çıkartıldı."}}},{"type":"text","id":"16814017915066896430","url":"https://www.kamu3.com/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/1175341/","text":{"text":"Çayönü Tepesi, Güneydoğu Anadolu bölgesinde, Diyarbakır'ın Ergani ilçesinin 7 kilometre güneybatısında, Ergani ovası kuzeyinde yer alıyor.","badge":{"url":"https://www.kamu3.com/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/1175341/","textParts":[{"text":"2","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"3 Kasım"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Çayönü Tepesi, Güneydoğu Anadolu bölgesinde, Diyarbakır'ın Ergani ilçesinin 7 kilometre güneybatısında, Ergani ovası kuzeyinde yer alıyor."}}},{"type":"text","url":"https://besniekspres.com/yasam/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/","text":{"text":"Çalışmalar, bölgede yaşanan depremin etkilerini ve kerpiç duvarın yıkımını inceliyor.","badge":{"url":"https://besniekspres.com/yasam/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/","textParts":[{"text":"3","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"3 Kasım"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Çalışmalar, bölgede yaşanan depremin etkilerini ve kerpiç duvarın yıkımını inceliyor."}}},{"type":"text","id":"3902941573117937113","url":"https://www.malatyasoz.com/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi","text":{"text":"Kazı Başkanı Çanakkale Uygulamalı Bilimler Fakültesi Müzecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun, bu sene Neolitik Dönemle ilgili birçok çalışma yapmakla beraber, İlk Tunç Çağ yani MÖ. 3000’lere ait bir dönemde de yoğun bir şekilde kazı alanını genişlettiklerini söyledi.","badge":{"url":"https://www.malatyasoz.com/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi","textParts":[{"text":"4","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"3 Kasım"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Kazı Başkanı Çanakkale Uygulamalı Bilimler Fakültesi Müzecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun, bu sene Neolitik Dönemle ilgili birçok çalışma yapmakla beraber, İlk Tunç Çağ yani MÖ. 3000’lere ait bir dönemde de yoğun bir şekilde kazı alanını genişlettiklerini söyledi."}}},{"type":"text","url":"https://www.tigrishaber.com/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-izleri-ortaya-cikti-140627h.htm","text":{"text":"Genişletince farklı alanlarda mimari verilerin ve alan kullanımıyla ilgili birçok veri elde ettiklerini belirten Sarıaltun, şu anda üzerinde çalıştıkları konu da bir kerpiç duvarın yıkımı olduğunu kaydetti.","badge":{"url":"https://www.tigrishaber.com/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-izleri-ortaya-cikti-140627h.htm","textParts":[{"text":"5","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"3 Kasım"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Genişletince farklı alanlarda mimari verilerin ve alan kullanımıyla ilgili birçok veri elde ettiklerini belirten Sarıaltun, şu anda üzerinde çalıştıkları konu da bir kerpiç duvarın yıkımı olduğunu kaydetti."}}}]},"sources":[{"url":"https://www.guneydoguekspres.com/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-enkazi-ortaya-cikti","displayName":"guneydoguekspres.com"},{"url":"https://www.kamu3.com/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/1175341/","displayName":"kamu3.com"},{"url":"https://besniekspres.com/yasam/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/","displayName":"besniekspres.com"},{"url":"https://www.malatyasoz.com/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi","displayName":"malatyasoz.com"},{"url":"https://www.tigrishaber.com/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-izleri-ortaya-cikti-140627h.htm","displayName":"tigrishaber.com"}],"otherNewsProps":{"layout":"multicolumn","title":"Diğer konular","items":[{"id":"3902941573117937113","url":"https://www.malatyasoz.com/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi","target":"_blank","title":{"text":"Diyarbakır’da 5 bin yıl önce depremin yıktığı yapının enkazı ortaya çıkartıldı","textAs":"h3","lines":2},"logAttrs":{"id":"3902941573117937113","hasSummarization":false,"url":"https://www.malatyasoz.com/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi","isFresh":true},"badge":{"url":"https://www.malatyasoz.com/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi","faviconSources":["https://www.malatyasoz.com"],"textParts":[{"text":"malatyasoz.com","bold":true},{"text":"3 Kasım"}],"divider":false},"forceOrientation":"vertical","rel":"nofollow"},{"id":"16814017915066896430","url":"https://www.kamu3.com/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/1175341/","target":"_blank","title":{"text":"Diyarbakır'da 5 bin yıl önce depremin yıktığı yapının enkazı ortaya çıkartıldı","textAs":"h3","lines":2},"logAttrs":{"id":"16814017915066896430","hasSummarization":false,"url":"https://www.kamu3.com/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/1175341/","isFresh":true},"badge":{"url":"https://www.kamu3.com/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/1175341/","faviconSources":["https://www.kamu3.com"],"textParts":[{"text":"kamu3.com","bold":true},{"text":"3 Kasım"}],"divider":false},"forceOrientation":"vertical","rel":"nofollow"}]},"nextId":"4607426131851947511_2","snippetOptions":{"forceOrientation":"vertical","isRetina":false,"titleProps":{"lines":2}},"baseVisibleOtherSources":2,"relatedTopics":[{"id":"1429761928510251130_0","title":"Diyarbakır","url":"/gundem/topic/diyarbakir-14297619285102511300","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"1429761928510251130_0","url":"gundem/topic/diyarbakir-14297619285102511300"}}}],"isHermione":false,"socialPosts":[],"disabledAjax":false,"logAttrs":{"isRoot":true,"isStory":true,"id":"532749_0","hasVideo":false,"hasSearchVideoLink":false,"hasSearchBroadcastLink":false,"hasSearchSeriesLink":false,"hasTwitterPosts":false,"hasSummarization":true,"hasRelatedTopics":true,"location":"gundem/science/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi-5327490","newsUrls":["https://www.guneydoguekspres.com/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-enkazi-ortaya-cikti","https://www.kamu3.com/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/1175341/","https://besniekspres.com/yasam/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/","https://www.malatyasoz.com/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi","https://www.tigrishaber.com/diyarbakirda-5-bin-yil-onceki-depremin-izleri-ortaya-cikti-140627h.htm","https://www.malatyasoz.com/diyarbakirda-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi","https://www.kamu3.com/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi/1175341/"],"videoUrls":[],"topicUrls":["/gundem/topic/diyarbakir-14297619285102511300"]},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"8udqw04-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"story_summarization"}}}}},"type":"newstr","subtype":"story_summarization"},"8udq4":{"state":{"answers":[{"id":0,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay%C3%B6n%C3%BC?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/389834?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.gazeteduvar.com.tr/kultur-sanat/2018/03/31/kazi-baskani-doc-ozdogan-anlatti-kuzey-mezopotamyada-neolotik-donemin-anahtari-cayonu?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.researchgate.net/publication/322031929_Neolitik_Donem_Anadolu_Mimarisinden_Bir_Kesit_Cayonu?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.aa.com.tr/tr/dosya-haber/kazdikca-12-bin-yillik-yasamin-izlerine-ulasilan-tepe-cayonu/3367050?size=16&stub=1"],"title":"Çayönü'nün Neolitik dönemdeki önemi nedir?","markdown":"**Çayönü'nün Neolitik dönemdeki önemi** şu şekilde özetlenebilir:\n\n* **Yerleşik hayata geçiş**: Çayönü, avcı-toplayıcılıktan tarım ve hayvancılığa geçişin kesintisiz bir silsile olarak izlenebildiği bir yerleşim yeridir [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay%C3%B6n%C3%BC)[```3```](https://www.gazeteduvar.com.tr/kultur-sanat/2018/03/31/kazi-baskani-doc-ozdogan-anlatti-kuzey-mezopotamyada-neolotik-donemin-anahtari-cayonu).\n* **Mimari ve mühendislik**: Izgara planlı, kanallı, taş döşeli yapılar gibi iyi tasarlanmış mimari örnekler sunar ve bu yönüyle mimari literatüre yön verir [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay%C3%B6n%C3%BC)[```2```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/389834)[```4```](https://www.researchgate.net/publication/322031929_Neolitik_Donem_Anadolu_Mimarisinden_Bir_Kesit_Cayonu).\n* **Kültürel ve sosyal gelişim**: Sosyal yapı, beslenme stratejisi ve ölü gömme geleneklerindeki değişimleri gösterir [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay%C3%B6n%C3%BC)[```5```](https://www.aa.com.tr/tr/dosya-haber/kazdikca-12-bin-yillik-yasamin-izlerine-ulasilan-tepe-cayonu/3367050).\n* **Dinsel yaşam**: Kült binalarının varlığı ve dini merkezlerin mimari özellikleri, dönemin dini yaşamını yansıtır [```2```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/389834).\n* **Ekonomik etkileşim**: Farklı coğrafi bölgelerin kesişim noktasında bulunması, ekonomik ve kültürel etkileşimi mümkün kılmıştır [```2```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/389834).\n* **Madencilik**: Bakırın işlenmesi gibi erken dönem madencilik örneklerine ev sahipliği yapar [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay%C3%B6n%C3%BC)[```5```](https://www.aa.com.tr/tr/dosya-haber/kazdikca-12-bin-yillik-yasamin-izlerine-ulasilan-tepe-cayonu/3367050)."},{"id":1,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3164474?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.academia.edu/96526062/Antik_Depremler?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.youtube.com/watch%3fv=lPkObz_ezE0?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.acarindex.com/avrasya-dosyasi/antik-caglardan-x-yuzyila-kadar-anadoluda-depremler-1289988?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.muglahaber.com.tr/makale/antik-cagdaki-depremler-158431?size=16&stub=1"],"title":"Depremlerin antik dönemlere etkisi nasıl incelenir?","markdown":"**Antik dönemlerdeki depremlerin etkileri şu yöntemlerle incelenebilir**:\n\n* **Yazılı kaynaklar**: Tarih öncesi dönemlere ait Çatalhöyük'teki duvar resimlerinde bile deprem ve volkanik patlamaların izleri bulunabilir [```1```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3164474). Hitit ve Akad tabletleri gibi antik kaynaklar, depremleri ve etkilerini ilahi nedenler veya yıkımlar bağlamında ele alır [```1```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3164474)[```5```](https://www.muglahaber.com.tr/makale/antik-cagdaki-depremler-158431).\n* **Arkeolojik çalışmalar**: Kazılarda bulunan antik dönem insan iskeletlerindeki travmalar ve yapıların hasarları, depremlerin etkilerini anlamak için incelenir [```2```](https://www.academia.edu/96526062/Antik_Depremler).\n* **Jeolojik ve jeomorfolojik veriler**: Depremlerin kökenleri, fay hatları ve yeraltı sularıyla ilgili veriler, antik dönem depremlerinin etkilerini değerlendirmede kullanılır [```2```](https://www.academia.edu/96526062/Antik_Depremler)[```4```](https://www.acarindex.com/avrasya-dosyasi/antik-caglardan-x-yuzyila-kadar-anadoluda-depremler-1289988).\n\nAntik çağlardaki büyük depremlerin birçoğu, aktif fay hatlarından kaynaklanmıştır [```5```](https://www.muglahaber.com.tr/makale/antik-cagdaki-depremler-158431). Örneğin, Anadolu'daki Büyük Menderes Fayı, birçok şiddetli depreme neden olmuştur [```5```](https://www.muglahaber.com.tr/makale/antik-cagdaki-depremler-158431). Ayrıca, bazı büyük volkanik patlamalar da depremlere yol açmıştır [```5```](https://www.muglahaber.com.tr/makale/antik-cagdaki-depremler-158431)."},{"id":2,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dokmimarlik.com/mimaride-kerpic-kullanimi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/806841?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.yapikatalogu.com/blog/kerpic-evler_184?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://insapedia.com/kerpic-nedir-kerpic-kullanim-alanlari-ve-yapi-elemanlari/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/epancar/132500/YEN%C4%B0-KERP%C4%B0%C3%87%20SUNUM.pptx?size=16&stub=1"],"title":"Kerpiç duvarların mimari özellikleri nelerdir?","markdown":"**Kerpiç duvarların mimari özellikleri** şunlardır:\n\n* **Termal kütle ve yalıtım**: Kalın kerpiç duvarlar, gün boyunca ısıyı emerek geceleri yavaşça serbest bırakır, bu da iç mekan sıcaklıklarını düzenler [```1```](https://dokmimarlik.com/mimaride-kerpic-kullanimi/)[```2```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/806841).\n* **Dayanıklılık**: Uygun şekilde inşa edilip bakıldıklarında, şiddetli hava koşullarına dayanabilirler [```1```](https://dokmimarlik.com/mimaride-kerpic-kullanimi/)[```5```](https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/epancar/132500/YEN%C4%B0-KERP%C4%B0%C3%87%20SUNUM.pptx).\n* **Çevre dostu ve sürdürülebilirlik**: Doğal kaynaklardan üretilir, toksik değildir ve enerji verimliliği sağlar [```1```](https://dokmimarlik.com/mimaride-kerpic-kullanimi/)[```3```](https://www.yapikatalogu.com/blog/kerpic-evler_184)[```5```](https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/epancar/132500/YEN%C4%B0-KERP%C4%B0%C3%87%20SUNUM.pptx).\n* **Estetik**: Toprak tonları ve dokulu yüzeyleri ile yapılara benzersiz bir karakter katar [```1```](https://dokmimarlik.com/mimaride-kerpic-kullanimi/).\n* **Kalıplama ve kuruma**: Kalıplanması ve kuruması kolaydır, çatlama riski azdır [```2```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/806841)[```5```](https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/epancar/132500/YEN%C4%B0-KERP%C4%B0%C3%87%20SUNUM.pptx).\n* **Ekolojik yapı**: Her mevsimde bina içindeki kullanıcıya en uygun yaşam koşullarını sağlar ve ayrı bir ısı yalıtım malzemesine ihtiyaç bırakmaz [```2```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/806841)[```5```](https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/epancar/132500/YEN%C4%B0-KERP%C4%B0%C3%87%20SUNUM.pptx).\n\nKerpiç duvarların dayanıklı olabilmesi için, özellikle deprem bölgelerinde, subasman seviyesinde betonarme hatılın çepeçevre dolaşması veya çok iyi bağlantılı ahşap hatıl kullanılması önerilir [```2```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/806841)[```5```](https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/epancar/132500/YEN%C4%B0-KERP%C4%B0%C3%87%20SUNUM.pptx)."},{"id":3,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.aa.com.tr/tr/dosya-haber/kazdikca-12-bin-yillik-yasamin-izlerine-ulasilan-tepe-cayonu/3367050?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.dirilishaberajansi.com.tr/comulu-bilim-insanlarindan-cayonunde-9-bin-500-yillik-carpici-tarihi-bulgu?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay%C3%B6n%C3%BC?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.canakkaleolay.com/haber/comu-nun-katkilariyla-cayonu-tepesi-nde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-110878?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.gazetevatan.com/galeri/diyarbakirda-dev-arkeolojik-kesif-5-ve-11-bin-yillik-6-mezar-bulundu-2312019?size=16&stub=1"],"title":"Çayönü kazılarında başka hangi bulgular ortaya çıktı?","markdown":"2025 yılı Çayönü kazılarında ortaya çıkan bazı bulgular:\n\n* **Kırmızı Tabanlı Kamusal Yapı**: Yaklaşık 9500 yıl öncesine tarihlenen, toplumsal kullanım amacıyla inşa edilmiş bir yapı [```2```](https://www.dirilishaberajansi.com.tr/comulu-bilim-insanlarindan-cayonunde-9-bin-500-yillik-carpici-tarihi-bulgu).\n* **8 Yeni Mezar**: Neolitik Dönem (MÖ 9000-8800) ve İlk Tunç Çağı II (MÖ 2950-2900) dönemine ait mezarlar [```4```](https://www.canakkaleolay.com/haber/comu-nun-katkilariyla-cayonu-tepesi-nde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-110878)[```5```](https://www.gazetevatan.com/galeri/diyarbakirda-dev-arkeolojik-kesif-5-ve-11-bin-yillik-6-mezar-bulundu-2312019).\n* **İnsan İskeletleri**: Kazılarda 626 insan iskeleti bulundu; bu, Yakındoğu Neolitik Çağı yerleşmeleri arasında en fazla insan kemiği bulunan yerleşim olmasını sağlıyor [```3```](https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay%C3%B6n%C3%BC).\n\nAyrıca, daha önceki kazılarda Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem'e ait yerleşim izleri, madencilik ve tarımla ilgili erken dönem bulguları da ortaya çıkarılmıştı [```1```](https://www.aa.com.tr/tr/dosya-haber/kazdikca-12-bin-yillik-yasamin-izlerine-ulasilan-tepe-cayonu/3367050)[```3```](https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay%C3%B6n%C3%BC)."},{"id":4,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.youtube.com/watch%3fv=-IqbZw4QXfo?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.kulturportali.gov.tr/mrepo/eKitap/eb-TuncCaglari/files/assets/common/downloads/publication.pdf%3funi=94428e55aba30dcada5b9d6bab2d9149?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.aydinlik.com.tr/haber/tunc-cagi-ne-zaman-genel-ozellikleri-neler-iste-tunc-cagi-donemleri-tunc-cagi-ne-zaman-tunc-cagi-donemleri-tunc-cagi-genel-ozellikleri-tunc-cagi-397708?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wikipedia.org/wiki/Erken_Tun%C3%A7_%C3%87a%C4%9F%C4%B1?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.bursahayat.com.tr/hayatin-icinden/tunc-cagi-metalurjinin-dogusu-ve-uygarliklarin-yukselisi-633523?size=16&stub=1"],"title":"İlk Tunç Çağı'nda yaşam nasıldı?","markdown":"**İlk Tunç Çağı'nda yaşam**, yaklaşık M.Ö. 3000-2000 yılları arasında, tuncun keşfiyle birlikte önemli değişiklikler göstermiştir [```2```](https://www.kulturportali.gov.tr/mrepo/eKitap/eb-TuncCaglari/files/assets/common/downloads/publication.pdf?uni=94428e55aba30dcada5b9d6bab2d9149)[```3```](https://www.aydinlik.com.tr/haber/tunc-cagi-ne-zaman-genel-ozellikleri-neler-iste-tunc-cagi-donemleri-tunc-cagi-ne-zaman-tunc-cagi-donemleri-tunc-cagi-genel-ozellikleri-tunc-cagi-397708)[```4```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Erken_Tun%C3%A7_%C3%87a%C4%9F%C4%B1). Bu dönemde:\n\n* **Madencilik, sanat ve ticaret** büyük ilerleme kaydetmiştir [```2```](https://www.kulturportali.gov.tr/mrepo/eKitap/eb-TuncCaglari/files/assets/common/downloads/publication.pdf?uni=94428e55aba30dcada5b9d6bab2d9149)[```4```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Erken_Tun%C3%A7_%C3%87a%C4%9F%C4%B1). Tunç, daha sert ve dayanıklı olduğu için alet yapımında ve silah üretiminde yaygın olarak kullanılmıştır [```5```](https://www.bursahayat.com.tr/hayatin-icinden/tunc-cagi-metalurjinin-dogusu-ve-uygarliklarin-yukselisi-633523).\n* **Kentleşme** artmış, etrafı surlarla çevrili şehirler ortaya çıkmıştır [```2```](https://www.kulturportali.gov.tr/mrepo/eKitap/eb-TuncCaglari/files/assets/common/downloads/publication.pdf?uni=94428e55aba30dcada5b9d6bab2d9149)[```4```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Erken_Tun%C3%A7_%C3%87a%C4%9F%C4%B1).\n* **Toplumsal yapı** değişmiş, tarım ve hayvancılık daha verimli hale geldiği için nüfus artmış ve yerleşik hayat yaygınlaşmıştır [```5```](https://www.bursahayat.com.tr/hayatin-icinden/tunc-cagi-metalurjinin-dogusu-ve-uygarliklarin-yukselisi-633523).\n* **Sosyal hayat** eşitlikçi bir yapıya sahiptir; kadın ve erkek eşit haklara sahipti ve toplumda tanrıçalar da önemli bir yere sahipti [```2```](https://www.kulturportali.gov.tr/mrepo/eKitap/eb-TuncCaglari/files/assets/common/downloads/publication.pdf?uni=94428e55aba30dcada5b9d6bab2d9149).\n* **Yazın** henüz tanınmadığı bir dönemdir [```2```](https://www.kulturportali.gov.tr/mrepo/eKitap/eb-TuncCaglari/files/assets/common/downloads/publication.pdf?uni=94428e55aba30dcada5b9d6bab2d9149)[```3```](https://www.aydinlik.com.tr/haber/tunc-cagi-ne-zaman-genel-ozellikleri-neler-iste-tunc-cagi-donemleri-tunc-cagi-ne-zaman-tunc-cagi-donemleri-tunc-cagi-genel-ozellikleri-tunc-cagi-397708).\n\nİlk Tunç Çağı, üç ana evreye ayrılır: Erken Tunç I (M.Ö. 3200/3000-2700), Erken Tunç II (M.Ö. 2700-2400) ve Erken Tunç III (M.Ö. 2400-2000) [```2```](https://www.kulturportali.gov.tr/mrepo/eKitap/eb-TuncCaglari/files/assets/common/downloads/publication.pdf?uni=94428e55aba30dcada5b9d6bab2d9149)[```4```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Erken_Tun%C3%A7_%C3%87a%C4%9F%C4%B1)."}],"isYazekaApp":false,"dialogStoreProps":{"baseUrl":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isMacOS":false,"isEmbeddedFuturis":false,"brand":"yazeka","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"logNode":{"name":"news-yazeka","attrs":{"isRoot":true,"isRelatedQueries":true}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"8udqw05-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"related_queries"}}}}},"type":"newstr","subtype":"related_queries"},"8udq5":{"state":{"snippets":[{"id":"533233_0","totalSources":34,"url":"/gundem/science/kuraklik-izmir-i-vurdu-su-seviyesi-tarihi-dususte-5332330","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a4967dcfec76ef936cf8d2a10f5//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://sonmuhurcom.teimg.com/crop/1280x720/sonmuhur-com/uploads/2025/08/tahtali-baraji1-1.png"}},"logAttrs":{"id":"533233_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.dirilispostasi.com/izmirde-tahtali-baraji-tarihinin-en-dusuk-seviyesinde","https://www.sonmuhur.com/izmir-susuzlugun-esiginde-tahtali-baraji-tarihinin-en-dusuk-seviyesinde","https://www.dijitalgaste.com/izmirde-su-krizi-suruyor-uzmani-acikladi-yagislar-belirleyici-olacak","https://www.iha.com.tr/izmir-haberleri/tahtali-baraji-tarihinin-en-dusuk-seviyesinde-325698148"],"summarizationTexts":["İzmir'de Tahtalı Barajı, tarihinin en düşük seviyesinde","İzmir’in en önemli içme suyu kaynağı Tahtalı Barajı, kuraklık etkisiyle kritik seviyelere ulaştı.","Barajdaki su miktarı, tarihinin en düşük seviyesine gerileyerek 1.65'e kadar düştü.","Ekim ayında ise İzmir genelinde 81 kilogram yağış kaydedilmesine rağmen barajdaki su seviyesinde belirgin bir artış gözlemlenmedi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"İzmir'de Tahtalı Barajı, tarihinin en düşük seviyesinde","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.sonmuhur.com/izmir-susuzlugun-esiginde-tahtali-baraji-tarihinin-en-dusuk-seviyesinde","faviconSources":["https://www.sonmuhur.com","https://www.dijitalgaste.com","https://www.iha.com.tr"],"textParts":[{"text":"3 Kasım"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"3 Kasım","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"14:17"},{"id":"533276_0","totalSources":30,"url":"/gundem/science/100-yil-icinde-kaybolacak-sehirler-5332760","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a0000019a4ef7f9fdfbc59ba510417b188e//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://static.daktilo.com/sites/1519/uploads/2025/11/04/large/100-yil-icinde-yok-olacak-37-kent-aciklandi-turkiyeden-2-sehir-de-listede-1767584039.webp"}},"logAttrs":{"id":"533276_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.medyafaresi.com/foto-galeri/100-yil-icinde-yok-olma-riski-tasiyan-sehirler-aciklandi-turkiyeden-iki-il-listede/1035101","https://www.boluolay.com/haber/26742027/100-yil-icinde-yok-olacak-37-kent-aciklandi-turkiyeden-2-sehir-de-listede-swiftest-sirketinin-kurucu-ortagi-matthew-h-nashin-arastirmasi-sok-etti","https://www.haberler.com/dunya/100-yil-icinde-kaybolacak-sehirler-turkiye-de-19214056-haberi/","https://www.kocaeligazetesi.com.tr/haber/26739511/100-sene-sonra-bu-sehirler-yok-olacak-turkiyeden-iki-sehir-listede"],"summarizationTexts":["100 yıl içinde yok olma riski taşıyan şehirler açıklandı: Türkiye’den iki il listede","Bilim insanları, küresel ısınmanın etkileriyle önümüzdeki yüzyılda 37 büyük kentin tamamen sular altında kalabileceği uyarısında bulundu.","Swiftest şirketinin kurucu ortağı Matthew H. Nash tarafından hazırlanan raporda, deniz seviyesindeki yükselmenin ve artan su taşkınlarının, bazı şehirleri yaşanmaz hale getirebileceği vurgulandı.","Uzmanlar, bu şehirlerde acil kıyı koruma önlemleri, drenaj sistemleri ve iklim uyum politikaları geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor Swiftest şirketinin kurucu ortağı Matthew H. Nash tarafından hazırlanan araştırma, deniz seviyesindeki yükselme, su taşkınları ve etkisiz kıyı koruma politikaları nedeniyle 37 büyük kentin yaşanamaz hale gelebileceğini ortaya koydu."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"100 yıl içinde yok olma riski taşıyan şehirler açıklandı: Türkiye’den iki il listede","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.boluolay.com/haber/26742027/100-yil-icinde-yok-olacak-37-kent-aciklandi-turkiyeden-2-sehir-de-listede-swiftest-sirketinin-kurucu-ortagi-matthew-h-nashin-arastirmasi-sok-etti","faviconSources":["https://www.boluolay.com","https://www.haberler.com","https://www.kocaeligazetesi.com.tr"],"textParts":[{"text":"3 Kasım"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"3 Kasım","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"14:35"},{"id":"532730_0","totalSources":55,"url":"/gundem/science/turkiye-uzayda-yeni-bir-sayfa-acti-5327300","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a0000019a488006bf04475edd47558a7868//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://image.gazetevatan.com/i/gazetevatan/75/1200x675/69084fcb1736deaa23f0cff4.jpg"}},"logAttrs":{"id":"532730_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.haberler.com/yerel/fergani-uzay-in-ikinci-uydusu-fgn-100-d2-uzaya-basariyla-gonderildi-19212794-haberi/","https://www.milliyet.com.tr/milliyet-tv/milli-uydu-fergani-uzayda-gunde-15-kez-dunya-turu-atacak-video-7475947","https://www.gazetevatan.com/gundem/milli-uydu-fergani-fgn-100-d2-uzayda-bir-gunde-15-bin-tur-atti-2321960","https://www.sivasmemleket.com.tr/video/genel/turkiye-uzayda-yeni-bir-sayfa-acti/209408"],"summarizationTexts":["Fergani Uzay'ın İkinci Uydusu FGN-100-d2 Uzaya Başarıyla Gönderildi","Baykar Yönetim Kurulu Başkanı ve Teknoloji Lideri Selçuk Bayraktar tarafından kurulan Fergani Uzay Teknolojileri, milli mühendislik kabiliyetiyle geliştirdiği FGN-100-d2 uydusunu, 2 Kasım 2025 sabahı Türkiye saati ile (TSİ) 08.09’da ABD’nin Cape Canaveral SLC-40 Üssü’nden uzaya gönderdi.","Fırlatmadan yaklaşık 74 dakika sonra, TSİ 09.23’de fırlatma aracından ayrılarak hedef yörüngesine başarıyla yerleşti.","Fergani Uzay CEO’su Selçuk Bayraktar, fırlatma sürecini ekibiyle birlikte Özdemir Bayraktar Millî Teknoloji Merkezi’ndeki Uzay Gözlem ve Kontrol Merkezi’nden takip etti."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Fergani Uzay'ın İkinci Uydusu FGN-100-d2 Uzaya Başarıyla Gönderildi","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.milliyet.com.tr/milliyet-tv/milli-uydu-fergani-uzayda-gunde-15-kez-dunya-turu-atacak-video-7475947","faviconSources":["https://www.milliyet.com.tr","https://www.gazetevatan.com","https://www.sivasmemleket.com.tr"],"textParts":[{"text":"3 Kasım"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"3 Kasım","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"10:16"},{"id":"532123_0","totalSources":37,"url":"/gundem/science/7-katli-binanin-cokmesinin-ardindan-zeminin-tomografisi-santim-santim-cekiliyor-5321230","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a4a1276878c9d2b554162fdac1d//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://iasbh.tmgrup.com.tr/95cefe/1200/675/0/217/1200/892?u=https://isbh.tmgrup.com.tr/sbh/2025/11/03/gebzede-inceleme-alani-genisletildi-300-donumde-zemin-ve-yapi-stoku-taraniyor-1762176601488.jpg"}},"logAttrs":{"id":"532123_0","hasSummarization":false,"hasVideo":true,"urls":["https://www.sabah.com.tr/yasam/gebzede-inceleme-alani-genisletildi-300-donumde-zemin-ve-yapi-stoku-taraniyor-7456387","https://www.eskisehir.net/gebzede-coken-binada-estulu-uzmanlardan-kritik-inceleme","https://www.birgun.net/makale/gebzede-binanin-cokmesi-onlenebilir-miydi-666372","https://www.aa.com.tr/tr/gundem/kocaelide-7-katli-apartmanin-coktugu-bolgede-calismalar-suruyor/3734698"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true,true]},"title":{"text":"Gebze’de inceleme alanı genişletildi: 300 dönümde zemin ve yapı stoku taranıyor","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.sabah.com.tr/yasam/gebzede-inceleme-alani-genisletildi-300-donumde-zemin-ve-yapi-stoku-taraniyor-7456387","faviconSources":["https://www.sabah.com.tr","https://www.eskisehir.net","https://www.birgun.net"],"textParts":[{"text":"2 Kasım"}],"divider":false},"hasVideo":true,"timelineGroupTitle":"2 Kasım","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"15:42"},{"id":"534008_0","totalSources":25,"url":"/gundem/science/satala-antik-kenti-nde-150-yil-sonra-yasal-olarak-bulunan-isis-bustu-5340080","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a4d838adc35aba026378478501c//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://www.gumushane.gen.tr/cropImages/1280x720/uploads/haberler/2025/11/3097-satala-antik-kentinde-150-yil-sonra-ikinci-bust-bulundu.jpg"}},"logAttrs":{"id":"534008_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.aksiyon.com.tr/satala-antik-kenti-nde-150-yil-sonra-yasal-olarak-bulunan-isis-bustu-207644","https://www.gumushane.gen.tr/gumushane/satala-antik-kentinde-150-yil-sonra-ikinci-bust-bulundu/71380","https://www.kamu3.com/satala-antik-kenti-nde-150-yil-sonra-ikinci-bust-bulundu/1175932/","https://www.gercekfethiye.com/satala-antik-kenti-nde-150-yil-sonra-ikinci-bust-bulundu/110193/"],"summarizationTexts":["Satala Antik Kenti’nde 150 Yıl Sonra Yasal Olarak Bulunan İsis Büstü","Gümüşhane’nin Kelkit ilçesindeki Satala Antik Kenti’nde yürütülen kazı çalışmalarında, Mısır Tanrıçası İsis’e ait olduğu belirlenen büst ortaya çıkarıldı.","İsis büstü 1872'de British Museum'a kaçırılan Afrodit büstünün ardından Satala'da gün yüzüne çıkarılan ilk yasal büst olma özelliğini taşıyor.","Yaklaşık 20 santimetre boyundaki İsis büstü, bir lejyon mezarlığında açığa çıkarıldı."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Satala Antik Kenti’nde 150 Yıl Sonra Yasal Olarak Bulunan İsis Büstü","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.gumushane.gen.tr/gumushane/satala-antik-kentinde-150-yil-sonra-ikinci-bust-bulundu/71380","faviconSources":["https://www.gumushane.gen.tr","https://www.kamu3.com","https://www.gercekfethiye.com"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Dün","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"09:48"},{"id":"534224_0","totalSources":26,"url":"/gundem/science/bilim-dunyasi-saskin-5342240","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a4ef863af0470ca7aa8c8f9b06b//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://i.medyaradar.net/2/1280/720/storage/files/images/2025/11/04/3iatlas-marsa-yaklasiyor-qgcc-2k3x_cover.jpg"}},"logAttrs":{"id":"534224_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.timeturk.com/yasam/3i-atlas-kuyruklu-yildizi-dunya-nin-yakinindan-gececek-haber-1824033","https://www.medyaradar.net/bilim-dunyasi-saskin-olagan-disi-hizlanma-gosteriyor-haberi-2220706","https://www.izmirdesondakika.com.tr/31atlas-hizlandi-dunyanin-yakinindan-gececek","https://www.canligaste.com/3i-atlas-adli-kuyruklu-yildiz-olagan-disi-hizlanma-gosteriyor/737875/"],"summarizationTexts":["3I/Atlas kuyruklu yıldızı Dünya'nın yakınından geçecek","Bilim insanları, Güneş Sistemi dışından gelen 3I/Atlas adlı kuyruklu yıldızın, yerçekiminin etkisi dışında hızlandığını tespit etti.","Nasa verilerini inceleyen Harvard Üniversitesi astrofizikçi Avi Loeb bu olağan dışı hızlanmaya gök cisminden çıkan gazın neden olabileceğini söyledi.","ALMA Gözlemevinin verilerinin, kuyruklu yıldızın daha önce hesaplanan yol haritasından saptığını gösterdiğini belirten Loeb, hesaplamalarına göre kuyruklu yıldızın kütlesinin yaklaşık altıda birinin buharlaşmış olabileceğini ve bundan kaynaklı geri tepmenin bir itiş gücü sağlayabileceğini kaydetti."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"3I/Atlas kuyruklu yıldızı Dünya'nın yakınından geçecek","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.medyaradar.net/bilim-dunyasi-saskin-olagan-disi-hizlanma-gosteriyor-haberi-2220706","faviconSources":["https://www.medyaradar.net","https://www.izmirdesondakika.com.tr","https://www.canligaste.com"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Dün","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"11:19"},{"id":"531500_0","totalSources":30,"url":"/gundem/science/deprem-arastirmacisi-ahmet-yakut-sindirgi-da-36-saat-gecirdi-depremlerin-karakteristigini-anlatti-5315000","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a4ec84bfa9320571ace98c7e3f0//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://sozcu01.sozcucdn.com/sozcu/production/uploads/images/2025/11/tubi-ic-kapak-psdkurtarildipng-NCwVPhol8k_XnW0E19nq3g.png?w=1270&h=675&mode=crop&scale=both"}},"logAttrs":{"id":"531500_0","hasSummarization":false,"urls":["https://www.sozcu.com.tr/haftalardir-sallanan-sindirgi-da-magma-da-hareketlendi-volkanik-tehlike-p255727","https://www.tunagazete.com/haber/26727391/sindirgida-fay-hareketliligi"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true]},"title":{"text":"Haftalardır sallanan Sındırgı'da magma da hareketlendi: Volkanik tehlike... - Sözcü Gazetesi","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.sozcu.com.tr/haftalardir-sallanan-sindirgi-da-magma-da-hareketlendi-volkanik-tehlike-p255727","faviconSources":["https://www.sozcu.com.tr","https://www.tunagazete.com"],"textParts":[{"text":"1 Kasım"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"1 Kasım","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"23:28"},{"id":"534372_0","totalSources":19,"url":"/gundem/science/avustralya-da-yayinlandi-muzik-dinlemek-demans-riskini-azaltabilir-5343720","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a4e1f5e8f4f6d482c70894a808a//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://static.daktilo.com/sites/358/uploads/2025/11/04/muzik-kulaklik-getty-2243390.jpg"}},"logAttrs":{"id":"534372_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.ensonhaber.com/dunya/avustralyada-yayinlandi-muzik-dinlemek-demans-riskini-azaltabilir","https://www.bizimyaka.com/haber/26738732/muzik-dinlemek-demans-riskini-azaltabilir","https://www.baskagazete.com/haber/muzik-dinlemek-demans-riskini-azaltabilir-205100.html","https://www.trthaber.com/haber/dunya/muzik-dinlemek-demans-riskini-azaltabilir-924819.html"],"summarizationTexts":["Avustralya'da yayınlandı: Müzik dinlemek demans riskini azaltabilir","Monash Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre, 70 yaş ve üzerindeki kişilerin düzenli olarak müzik dinlemesi veya enstrüman çalması, demans ve bilişsel gerileme riskini önemli ölçüde azaltıyor.","Çalışma, 10 bin 800'den fazla yaşlı katılımcının verilerini içeren ASPREE (ASPirin in Reducing Events in the Elderly) ve ASPREE Longitudinal Study of Older Persons (ALSOP) alt çalışması kapsamında yürütüldü.","Sonuçlara göre, müzik dinlemeyi alışkanlık haline getiren kişilerde yalnızca demans riski değil, bilişsel bozulma oranı da yüzde 17 daha düşük çıktı."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Avustralya'da yayınlandı: Müzik dinlemek demans riskini azaltabilir","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.bizimyaka.com/haber/26738732/muzik-dinlemek-demans-riskini-azaltabilir","faviconSources":["https://www.bizimyaka.com","https://www.baskagazete.com","https://www.trthaber.com"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Dün","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"12:22"},{"id":"535689_0","totalSources":15,"url":"/gundem/science/stratejik-madenlerde-yeni-donem-5356890","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a0000019a53340732e712287881d59fcff2//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://imgs.stargazete.com/imgsdisk/2025/11/05/stratejik-madenlerde-yeni-332_2.jpg"}},"logAttrs":{"id":"535689_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.haber365.com/turkiye-nin-maden-potansiyeli-ve-surdurulebilir-madencilik-anlayisi-h343939","https://www.star.com.tr/ekonomi/stratejik-madenlerde-yeni-donem-turkiyenin-potansiyeli-altin-degeri-tasiyor-haber-1975366/","https://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/3577264-turkiye-dunyada-ticareti-yapilan-yaklasik-90-madenden-70ine-sahip","https://www.haberler.com/ekonomi/turkiye-maden-zenginlikleri-ile-dunyada-one-cikiyor-19220803-haberi/"],"summarizationTexts":["Türkiye'nin Maden Potansiyeli ve Sürdürülebilir Madencilik Anlayışı","Ankara Üniversitesi ve merkezi ABD'de bulunan Arama Jeofizikçileri Birliği (Society of Exploration Geophysicists) işbirliğiyle organize edilen 2. Avrasya Yer Bilimleri Kongresi (EGCE-2025), Antalya Belek Turizm Merkezi'ndeki bir otelde oturumlarla devam ediyor.","Kırşan, Türkiye'de altın başta olmak üzere bakır, kurşun, çinko, krom, kömür gibi madenlerin bulunduğunu kaydetti.","Kırşan, bu açıdan sorumlu madencilik anlayışıyla hareket edilmesi gerektiğinin altını çizdi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Türkiye'nin Maden Potansiyeli ve Sürdürülebilir Madencilik Anlayışı","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.star.com.tr/ekonomi/stratejik-madenlerde-yeni-donem-turkiyenin-potansiyeli-altin-degeri-tasiyor-haber-1975366/","faviconSources":["https://www.star.com.tr","https://ekonomi.haber7.com","https://www.haberler.com"],"textParts":[{"text":"5 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Bugün","timelineGroupIsToday":true,"timelineTime":"11:59"},{"id":"535883_0","totalSources":11,"url":"/gundem/science/izmir-de-ulusal-kutup-bilimleri-sempozyumu-ve-kutup-senligi-basladi-izmir-haberleri-5358830","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a537377b51ea6eba4c01f1dc036//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://cumha.com.tr/uploads/images/202511/image_870x580_690b1e0cd7058.webp"}},"logAttrs":{"id":"535883_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.aksiyon.com.tr/ege-universitesi-nde-9-ulusal-kutup-bilimleri-sempozyumu-ve-5-kutup-senligi-basladi-208587","https://www.haberturk.com/izmir-haberleri/39621282-izmirde-ulusal-kutup-bilimleri-sempozyumu-ve-kutup-senligi-basladi","https://cumha.com.tr/tubitak-kare-koordinasyonunda-duzenlenen-kutup-bilimleri-sempozyumu-ve-senligi-ege-universitesinde-bilim-dunyasini-bir-araya-getirdi","https://www.turgutluyanki.com/foto-galeri/ege-universitesinde-kutup-bilimleri-sempozyumu-ve-senligi/110281"],"summarizationTexts":["Ege Üniversitesi'nde 9. Ulusal Kutup Bilimleri Sempozyumu ve 5. Kutup Şenliği başladı","İzmir'de Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda düzenlenen 9. Ulusal Kutup Bilimleri Sempozyumu ve 5. Kutup Şenliği başladı.","İki gün sürecek etkinlikte 59 sözlü ve 24 poster sunumu olmak üzere toplam 83 bilimsel çalışma paylaşılacak.","Binlerce öğrenci kutupları keşfedecekTÜBİTAK KARE, bilimsel çalışmaların yanı sıra toplumda kutup farkındalığını artırmak amacıyla 5. Kutup Şenliği’ni de sempozyumla eş zamanlı olarak gerçekleştiriyor."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Ege Üniversitesi'nde 9. Ulusal Kutup Bilimleri Sempozyumu ve 5. Kutup Şenliği başladı","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haberturk.com/izmir-haberleri/39621282-izmirde-ulusal-kutup-bilimleri-sempozyumu-ve-kutup-senligi-basladi","faviconSources":["https://www.haberturk.com","https://cumha.com.tr","https://www.turgutluyanki.com"],"textParts":[{"text":"4 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Bugün","timelineGroupIsToday":true,"timelineTime":"13:31"},{"id":"532809_0","totalSources":21,"url":"/gundem/science/hakkari-de-bosaltilan-koyler-yeniden-canlaniyor-koye-donus-projeleri-ile-seracilik-basladi-5328090","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a489cf4555b86c7f3fde83c660e//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://iasbh.tmgrup.com.tr/fbe211/1200/675/0/0/1920/1080?u=https://isbh.tmgrup.com.tr/sbh/2025/11/03/31-yil-once-bosaltilan-koyler-kurulan-seralar-sayesinde-yeniden-hayat-buldu-video-1762154696351.jpeg"}},"logAttrs":{"id":"532809_0","hasSummarization":true,"hasVideo":true,"urls":["https://www.haberler.com/guncel/yuksekova-da-koye-donus-projesi-ile-tarima-donus-19213419-haberi/","https://www.sabah.com.tr/video/yasam/31-yil-once-bosaltilan-koyler-kurulan-seralar-sayesinde-yeniden-hayat-buldu-video","https://www.yeniakit.com.tr/foto-galeri/bir-zamanlar-sessizdi-simdi-yeniden-hayat-var-yuksekovanin-bosaltilan-koyleri-seralarla-canlandi-131499","https://www.haberler.com/guncel/yuksekova-da-koye-donus-projesi-ile-tarima-donus-19213419-haberi/"],"summarizationTexts":["Yüksekova'da Köye Dönüş Projesi ile Tarıma Dönüş","Yüksekova'da 1994 yılında terör olayları nedeniyle çok sayıda köy sakini göç etmişti.","Devlet desteğiyle kurulan seralar, bölge halkına hem umut hem de geçim kapısı oldu.","Geçen yıllar içinde büyük zorluklar yaşayan aileler, güvenlik güçlerinin başarılı operasyonlarının ardından 2020 yılından itibaren kış aylarını ilçe merkezinde geçirmeye, yaz aylarını ise yıllar önce terk ettikleri köylerine dönerek tarım yapmaya başladı."],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Yüksekova'da Köye Dönüş Projesi ile Tarıma Dönüş","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.sabah.com.tr/video/yasam/31-yil-once-bosaltilan-koyler-kurulan-seralar-sayesinde-yeniden-hayat-buldu-video","faviconSources":["https://www.sabah.com.tr","https://www.yeniakit.com.tr","https://www.haberler.com"],"textParts":[{"text":"3 Kasım"}],"divider":false},"hasVideo":true,"timelineGroupTitle":"3 Kasım","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"10:42"},{"id":"534501_0","totalSources":14,"url":"/gundem/science/akademisyenler-karadeniz-de-bazi-balik-turlerinde-mikroplastikleri-arastirdi-5345010","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a0000019a4e63c89c990457b15acbd24890//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://img.cdn.haber365.com/uploads/images/news/karadenizdeki-baliklarda-mikroplastik-arastirmasi-145.jpg"}},"logAttrs":{"id":"534501_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/erzurum/akademisyenler-karadenizde-bazi-balik-turlerin-7476786","https://www.haber365.com/karadeniz-deki-baliklarda-mikroplastik-arastirmasi-h343758","https://www.haberler.com/guncel/akademisyenler-karadeniz-de-bazi-balik-turlerinde-19217540-haberi/","https://www.haberturk.com/erzurum-haberleri/39609543-akademisyenler-karadenizde-bazi-balik-turlerinde-mikroplastikleri-arastirdi"],"summarizationTexts":["Akademisyenler Karadeniz'de bazı balık türlerinde mikroplastikleri araştırdı","TÜBİTAK desteğiyle 5 üniversiteden akademisyenler, Karadeniz'de bazı balık türlerinde mikroplastikleri araştırdı.","Proje kapsamında bir araya gelen su ürünleri, kimya, veteriner ve sağlık bilimleri fakültelerinden bilim insanları, istavrit, barbun ve mezgiti incelemeye aldı.","Elde edilen balıklarda öncelikli olarak tür tayini yaptıklarını, balıkları belirli boylara göre sınıflandırdıklarını ve boylar üzerinden mikroplastik varlığını tespit etmeye çalıştıklarını söyleyen Alak, mikroplastikle ilgili kısımların, tamamen steril ortamlarda, tek kişi hariç giriş çıkışın olmadığı laboratuvarlarda, metal ve cam parçalarla alkol eşliğinde çalışıldığını bildirdi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Akademisyenler Karadeniz'de bazı balık türlerinde mikroplastikleri araştırdı","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haber365.com/karadeniz-deki-baliklarda-mikroplastik-arastirmasi-h343758","faviconSources":["https://www.haber365.com","https://www.haberler.com","https://www.haberturk.com"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Dün","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"13:23"},{"id":"535771_0","totalSources":11,"url":"/gundem/science/antarktika-da-tehlike-buyuyor-hektoria-buzulu-iki-ayda-sekiz-kilometre-geri-cekildi-5357710","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a538322af9ce63920f7d8b1bec0//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://images.ntv.com.tr/images/000_77WM2UL-461881.jpg?format=webp&width=1200&height=630"}},"logAttrs":{"id":"535771_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.aa.com.tr/tr/yesilhat/iklim-degisikligi/antarktikadaki-hektoria-buzulunun-2-ayda-8-kilometreden-fazla-geri-cekildigi-ortaya-cikti/1827837","https://www.ntv.com.tr/dunya/hektoria-alarmi-antarktikadaki-en-hizli-buzul-erimesi-kaydedildi-1694061","https://www.ekonomim.com/dunya/antarktikada-tehlike-buyuyor-hektoria-buzulu-iki-ayda-sekiz-kilometre-geri-cekildi-haberi-853331","https://www.birgun.net/haber/antarktikada-rekor-erime-hektoria-buzulu-8-kilometre-geri-cekildi-666463"],"summarizationTexts":["Antarktika'daki Hektoria Buzulu'nun 2 ayda 8 kilometreden fazla geri çekildiği ortaya çıktı","Araştırmacılar, Antarktika'daki Hektoria Buzulu'nun 8 kilometreden fazla geri çekildiğini tespit etti. Bu, yakın tarihte kaydedilen en hızlı buzul gerilemesi olarak kayıtlara geçti.","ABD'deki Colorado Boulder Üniversitesi öncülüğünde yapılan çalışmada, Antarktika Yarımadası'ndaki Hektoria Buzulu'na yönelik jeofizik veriler ve uydu görüntüleri incelendi.","Araştırmacılar, Kasım ve Aralık 2022'deki 2 aylık erime oranının, buzulun 8 kilometreden fazla geri çekilmesine neden olduğunu saptadı."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Antarktika'daki Hektoria Buzulu'nun 2 ayda 8 kilometreden fazla geri çekildiği ortaya çıktı","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.ntv.com.tr/dunya/hektoria-alarmi-antarktikadaki-en-hizli-buzul-erimesi-kaydedildi-1694061","faviconSources":["https://www.ntv.com.tr","https://www.ekonomim.com","https://www.birgun.net"],"textParts":[{"text":"5 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Bugün","timelineGroupIsToday":true,"timelineTime":"12:26"},{"id":"534337_0","totalSources":14,"url":"/gundem/science/nadir-gorulen-kirmizi-yilan-tatvan-da-ortaya-cikti-5343370","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a4e258e1fa8d208bbb33179cf99//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://www.patnoshabergazetesi.com/images/media/2025/11/tatvanda-nadir-gorulen-kirmizi-yilan-goruntulendi.jpg"}},"logAttrs":{"id":"534337_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.aksiyon.com.tr/tatvan-da-nadir-kirmizi-yilan-dolicophis-schmidti-goruntulendi-207874","https://www.patnoshabergazetesi.com/tatvanda-nadir-gorulen-kirmizi-yilan-goruntulendi/90427","https://www.star.com.tr/yasam/sans-eseri-buldular-nadir-kirmizi-yilan-tatvanda-ortaya-cikti-haber-1975144/","https://www.haberport.com/gundem/tatvan-da-nadir-kirmizi-yilan-goruntulendi-dolicophis-schmidti-280822h"],"summarizationTexts":["Tatvan'da nadir kırmızı yılan (Dolicophis schmidti) görüntülendi","Bitlis’in Tatvan ilçesine bağlı İncekaya köyü kırsalında gezintiye çıkan doğa gezgini Rıdvan Bütün, nadir görülen kırmızı yılan (Dolicophis schmidti) görüntüledi.","Arkadaşlarıyla birlikte kırsal bölgede yürüyüş yapan Bütün, yürüyüş sırasında arazide hareket eden yılanı fark etti.","Görüntülenen tür, bilimsel adıyla Dolicophis schmidti olarak kaydedildi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Tatvan'da nadir kırmızı yılan (Dolicophis schmidti) görüntülendi","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.patnoshabergazetesi.com/tatvanda-nadir-gorulen-kirmizi-yilan-goruntulendi/90427","faviconSources":["https://www.patnoshabergazetesi.com","https://www.star.com.tr","https://www.haberport.com"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Dün","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"12:05"},{"id":"533049_0","totalSources":16,"url":"/gundem/science/turk-bilim-insanlarindan-akciger-kanserinde-radyoterapiye-genetik-yanit-haritasi-5330490","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a49044f56f2a3381e316e60c1d3//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://cdn.karar.com/news/1864498.jpg"}},"logAttrs":{"id":"533049_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.cumhuriyet.com.tr/saglik/turk-bilim-insanlari-akciger-kanserinde-radyoterapiye-yaniti-belirleyen-12-gen-tespit-etti-2449318","https://www.karar.com/saglik-haberleri/akciger-kanseri-tedavisinde-yeni-donem-kisisellestirilmis-radyoterapi-2003639","https://www.haberport.com/gundem/akciger-kanserinde-radyoterapiye-yaniti-belirleyen-12-gen-kesfi-280415h","https://www.aksiyon.com.tr/turk-arastirmasi-akciger-kanserinde-radyoterapi-yanitini-belirleyen-12-gen-belirlendi-207465"],"summarizationTexts":["Türk bilim insanları akciğer kanserinde radyoterapiye yanıtı belirleyen 12 gen tespit etti","Akciğer kanseri tedavisinde yeni dönem: Kişiselleştirilmiş radyoterapi için 12 gen keşfi Akciğer kanseri tedavisinde yeni dönem: Kişiselleştirilmiş radyoterapi için 12 gen keşfi Türk bilim insanları TÜSEB ve SBÜ işbirliğinde yürüttükleri fare çalışmasında, akciğer kanserinde radyoterapiye verilen yanıtın derecesini belirleyen 12 gen tespit etti.","Tümör dokusu belirli bir hacme ulaştığında Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Kliniği'nde farelere radyoterapi uygulandı.","Çalışmada NGS ve biyoinformatik yöntemlerle gen ekspresyon profilleri çıkarıldı."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Türk bilim insanları akciğer kanserinde radyoterapiye yanıtı belirleyen 12 gen tespit etti","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.karar.com/saglik-haberleri/akciger-kanseri-tedavisinde-yeni-donem-kisisellestirilmis-radyoterapi-2003639","faviconSources":["https://www.karar.com","https://www.haberport.com","https://www.aksiyon.com.tr"],"textParts":[{"text":"3 Kasım"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"3 Kasım","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"12:29"}],"snippetParams":{"isRetina":false,"posterSizes":{"width":156,"height":100},"titleProps":{"size":"s"}},"title":"Bilim haberleri","maxPageNumber":2,"ajaxUrl":"/hikaye/result/get_category_stories?story_category=science","layout":"column","extendFirstItem":false,"disabledAjax":false,"logNode":{"name":"news-top-stories-right","attrs":{"isRoot":true,"isRightColumnStories":true,"category":"science","location":"gundem/science/diyarbakir-da-5-bin-yil-once-depremin-yiktigi-yapinin-enkazi-ortaya-cikartildi-5327490","storiesUrls":["/gundem/science/kuraklik-izmir-i-vurdu-su-seviyesi-tarihi-dususte-5332330","/gundem/science/100-yil-icinde-kaybolacak-sehirler-5332760","/gundem/science/turkiye-uzayda-yeni-bir-sayfa-acti-5327300","/gundem/science/7-katli-binanin-cokmesinin-ardindan-zeminin-tomografisi-santim-santim-cekiliyor-5321230","/gundem/science/satala-antik-kenti-nde-150-yil-sonra-yasal-olarak-bulunan-isis-bustu-5340080","/gundem/science/bilim-dunyasi-saskin-5342240","/gundem/science/deprem-arastirmacisi-ahmet-yakut-sindirgi-da-36-saat-gecirdi-depremlerin-karakteristigini-anlatti-5315000","/gundem/science/avustralya-da-yayinlandi-muzik-dinlemek-demans-riskini-azaltabilir-5343720","/gundem/science/stratejik-madenlerde-yeni-donem-5356890","/gundem/science/izmir-de-ulusal-kutup-bilimleri-sempozyumu-ve-kutup-senligi-basladi-izmir-haberleri-5358830","/gundem/science/hakkari-de-bosaltilan-koyler-yeniden-canlaniyor-koye-donus-projeleri-ile-seracilik-basladi-5328090","/gundem/science/akademisyenler-karadeniz-de-bazi-balik-turlerinde-mikroplastikleri-arastirdi-5345010","/gundem/science/antarktika-da-tehlike-buyuyor-hektoria-buzulu-iki-ayda-sekiz-kilometre-geri-cekildi-5357710","/gundem/science/nadir-gorulen-kirmizi-yilan-tatvan-da-ortaya-cikti-5343370","/gundem/science/turk-bilim-insanlarindan-akciger-kanserinde-radyoterapiye-genetik-yanit-haritasi-5330490"]}},"nextId":"535779_0","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"8udqw06-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"additional_news"}}}}},"type":"newstr","subtype":"additional_news"},"8udq6":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"8udqw07-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"portal","subtype":"footer"}}}}},"type":"portal","subtype":"footer"}}