• Buradasın

    MHP'li Yıldız'dan 'Türkiyeli' açıklaması: 1938’de “Türk” olarak değiştirilerek tarihe karıştı

    t24.com.tr9 Ağustos
  • MHP'li Yıldız'dan 'Türkiyeli' açıklaması: 1938’de “Türk” olarak değiştirilerek tarihe karıştıt24.com.tr’te aç

    Diğer yayınlar

    MHP'den 'Türkiyeli' çıkışı - Sözcü Gazetesi
    sozcu.com.tr9 Ağustos
    MHP'den ''Türkiyeli'' savunması: Tarihisel süreçli açıklama geldi
    haber3.com10 Ağustos

    İçerik konuları

    Feti Yıldız

  • Yanıt bulun

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Türkiyeli kavramı, ilk kez 3 Nisan 1924 tarihli Muhamat Kanunu'nda "teba" kelimesi yerine vatandaşlığı tanımlamak amacıyla kullanılmıştır 24.
    Bu kullanım, 1938 yılında "Türk" ifadesiyle değiştirilmiş ve terim tarihe karışmıştır 24.
    Kavramın tarihsel kökeniyle ilgili başka bir bilgi bulunamamıştır.
    Türkiyeli kavramının kullanımı, akademi, medya ve politika alanlarında tartışmalı bir konudur 1. Bu terim genellikle Türk milliyetçileri tarafından eleştirilirken, bazı Yeni Osmanlıcı veya çok kültürlülüğü ve çoğulculuğu destekleyen kesimler tarafından destek görmektedir 1.
    5 kaynak
    Türkiyeli kavramı, Türk vatandaşı bireyleri kapsayan ulusal bir üst kimlik önerisi olması nedeniyle tartışmalıdır 2.
    Tartışmanın bazı nedenleri:
    • Türk milliyetçileri, bu kavramın Türkiye'yi çok uluslu bir yapıya sokarak ülkenin üniter yapısını tehlikeye atacağını ve etnik ayrılıkçılığa zemin hazırlayacağını iddia etmektedir 24.
    • Bazı kesimler, "Türk" kelimesinin aynı adlı etnik gruba atıfta bulunduğunu ve "Türkiyeli" teriminin daha kapsayıcı olduğunu savunmaktadır 24.
    Türkiyeli terimi, ilk olarak 1900'lerin başlarında Tunalı Hilmi tarafından kullanılmış ve 2000'li yıllarda Türkiye'nin AB üyelik süreci kapsamında yeniden gündeme gelmiştir 25. 2023 yılında Türk Dil Kurumu (TDK), bu kelimenin tanımını yaparken "Türk" kelimesine yönlendirme yapmaması nedeniyle tepki çekmiş ve kelimenin sözlükten kaldırılmasına karar verilmiştir 24.
    5 kaynak
    Türkiyelilik kavramı, genellikle siyasi ve anayasal bağlamlarda kullanılır. Bu kavram, Türkiye vatandaşı bireyleri kapsayan ulusal bir üst kimlik önerisi olarak ortaya atılmıştır 12.
    Kullanım bağlamları:
    • Tarihsel Kullanım: İlk olarak 1900'lerin başlarında Tunalı Hilmi tarafından kullanılmıştır 1. Resmi metinlerde ise ilk kez 1915 yılında tespit edilmiştir 1. Mustafa Kemal Atatürk de bu terimi çeşitli konuşmalarında kullanmıştır 1.
    • AB Üyelik Süreci: 2000'li yıllarda, Avrupa Birliği'nin desteği ile alınan politik reformlar çerçevesinde yeniden gündeme gelmiştir 1.
    • Anayasa Tartışmaları: 2004 yılında Başbakanlık desteğiyle yayımlanan Azınlık Hakları ve Kültürel Haklar Çalışma Grubu Raporu'nda, anayasada "Türk" yerine "Türkiyeli" teriminin kullanılması önerisi geniş çaplı tartışmalara yol açmıştır 12.
    Türkiyelilik kavramı, etnik ve dini azınlık gruplarının kimlik sorunlarına çözüm olarak da sunulmuştur 2. Ancak, bu kavramın kullanımı, Türk milliyetçileri tarafından eleştirilirken, bazı Yeni Osmanlıcı veya çok kültürlülüğü destekleyen kesimler tarafından destek görmektedir 1.
    5 kaynak
    Türkiye'de kimlik tartışmaları, özellikle 1980'li yıllardan itibaren küresel politikalara eklemlenme süreciyle birlikte şekillenmiştir 1. Bu dönemde, dinsel ve etnik temelli kimlik siyasetleri öne çıkmıştır 1.
    • Dinsel kimlik siyaseti: 1980'lerin başlarından itibaren İslamcı kimlik siyaseti, ekonomik, sosyal ve siyasal maliyetler yaratmış ve toplumsal bütünleşmeyi engellemiştir 1.
    • Etnik kimlik siyaseti: Etnik bağlamda gelişen Kürt kimliği siyaseti, 1990'lardan itibaren yumuşama sürecine girse de, hala çift parametreli bir yapı olarak varlığını sürdürmektedir 5.
    Ayrıca, Atatürk döneminde Türkiye, kendi özgün kimliğini üretme çabasıyla "Türk" kelimesini kullanmış, ancak bu etnik değil, Türkiye'yi ifade eden coğrafi bir ulus kimliğidir 2.
    Kimlik tartışmaları, modernlik, postmodernlik ve küreselleşme gibi kavramlarla da ilişkilendirilmektedir 5. Kimlik, hem bireysel hem de toplumsal-siyasal bir nitelik kazandığında sorun haline gelmektedir 5.
    5 kaynak
    MHP'nin "Türkiyeli" kavramına bakışı olumsuz yöndedir. MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, "Türkiyeli" ifadesinin ilk kez 1924 yılında vatandaşlığa terfi amacıyla kullanıldığını, ancak 1938 yılında "Türk" kelimesine dönüşerek tarih sahnesinden çekildiğini belirtmiştir 123. Yıldız, bu kavramı Kurtuluş Savaşı'nda emperyalist işgalcilerle işbirliğinde olan şahıslara benzetmiştir 5.
    MHP'nin bu konudaki görüşü, "Türkiyeli" kavramının yürürlükte olmadığı ve "Türk" kimliğinin ön planda tutulması gerektiği yönündedir 45.
    5 kaynak