F-16 modernizasyonu, Türkiye için birkaç önemli nedenle kritik öneme sahiptir:
Savunma kapasitesinin artırılması: Modernizasyon, F-16'ların radar, elektronik harp ve silah sistemlerini güncelleyerek etkinliğini artırır 23. Bu, hava üstünlüğünü sağlamak ve düşman hedeflerine etkili saldırılar düzenlemek için gereklidir 2.
Uluslararası arenada güçlenme: Modernize edilmiş F-16'lar, Türkiye'nin uluslararası alandaki gücünü ve caydırıcılığını artırır 2.
Ulusal güvenlik: Modernizasyon, F-16'ların gövde ömrünü uzatarak, 2030'lara kadar aktif hizmette kalmalarını sağlar 5.
Yerli savunma sanayinin gelişimi: Modernizasyon süreçleri, yerli mühimmat ve sistemlerin geliştirilmesine olanak tanır, bu da ekonomik bağımsızlığı artırır 2.
Türkiye, F-16 modernizasyonu ile aynı zamanda F-35 programına dönüş olasılığını da değerlendirmektedir, bu da 5. nesil hava harekat kapasitesine daha hızlı ulaşmasını sağlar 34.
5 kaynak
ABD ile Türkiye arasındaki savunma iş birliği nasıl gelişti?
ABD ile Türkiye arasındaki savunma iş birliği, özellikle Soğuk Savaş döneminde ve NATO üyeliği çerçevesinde gelişmiştir 23.
Bazı önemli adımlar:
1952: Türkiye'nin NATO'ya katılması, savunma iş birliğinin temellerini atmıştır 23.
1963: "Ortak Savunma ve Ekonomi İşbirliği Anlaşması" ile savunma faaliyetleri ortak yürütülmeye başlanmış ve Türkiye'deki ABD askeri personel sayısı azaltılmıştır 2.
1974: Kıbrıs Harekâtı sonrası ABD'nin uyguladığı ambargo, Türk Savunma Sanayii'nin kurulmasına yol açmıştır 12.
1976: Savunma İşbirliği Anlaşması ile askeri yardım ve teknoloji transferi sağlanmıştır 4.
1980: SEİA (Savunma ve Ekonomik İşbirliği Antlaşması) yürürlüğe girmiş, bu antlaşma ile ABD'nin Türkiye'ye yaptığı ekonomik yardımlar artmış ve Türkiye F-16 üretebilecek duruma gelmiştir 5.
Günümüzde de İncirlik Hava Üssü gibi askeri üsler ve çeşitli anlaşmalar çerçevesinde savunma iş birliği devam etmektedir 35.
Düşük görünürlük (stealth) özelliği: Düşman sistemlerinin uçağı tespit etme ve izleme yeteneklerini geciktiren veya engelleyen kendini koruma ve radar karıştırma yeteneklerine sahiptir 3.
Çok rollü ve çok maksatlı savaş uçağı: Veri toplama, veriyi analiz etme ve işlenmiş veriyi dost unsurlara aktarma yeteneğine sahiptir 3.
11 adet yük taşıma istasyonu: Her üç varyantta da bulunur, ancak bazı istasyonlarda taşınabilen yükler farklılık gösterir 3.
5 kaynak
Türkiye'nin F-35 programından çıkarılma süreci nasıl gerçekleşti?
Türkiye'nin F-35 programından çıkarılma süreci şu şekilde gerçekleşti:
S-400 krizi: Türkiye, 2017 yılında Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi satın aldı 3. Bu durum, özellikle ABD ve NATO tarafından "sistem uyumsuzluğu" ve "gizli teknolojilere erişim riski" gerekçesiyle eleştirildi 3.
CAATSA yaptırımları: ABD, 2019 yılında Hasımlarla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) kapsamında Türkiye'ye yaptırımlar uyguladı 3.
Programdan çıkarılma: ABD, Temmuz 2019'da Türkiye'nin F-35 programından resmi olarak çıkarıldığını açıkladı 15.
Türkiye, programdan çıkarıldığında 100 adet F-35A uçağı alımını taahhüt etmişti 5. Ancak program kapsamında üretilen uçaklar Türkiye'ye verilmedi ve Türkiye'den birçok firma tarafından üretilen 1000'den fazla parça başka tedarikçilerle değiştirildi 5.
{"dd5z0":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/gundem/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"agenda","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem/","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping/","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance/","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap/","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel/","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel/","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"dialogProps":{"host":"yandex.com.tr","lang":"tr","project":"news","queryParams":{"exp_flags":"skin","preset":"oceania","utm_source":"portal-news"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fgundem%2Fpolitics%2Fkill-switch-yuklu-f-35-leri-mi-alacagiz-3797710%3Flr%3D213%26ncrnd%3D80131","tld":"com.tr","platform":"desktop"},"className":"PortalHeader-User"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Gündem içinde","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"news_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/gundem/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"9945729571758905704","lr":213,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1758905848019481-3259803125945648334-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-187-BAL","lr":"213","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"dd5zw01-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"portal","subtype":"header"}}}}},"type":"portal","subtype":"header"},"dd5z1":{"state":{"links":[{"id":"gundem","title":"Ana Sayfa","url":"https://yandex.com.tr/gundem","target":"_self"},{"id":"sports","title":"Spor","url":"https://yandex.com.tr/sports/","target":"_self"},{"id":"turkey","title":"Türkiye","url":"https://yandex.com.tr/gundem/turkey","target":"_self"},{"id":"world","title":"Dünya","url":"https://yandex.com.tr/gundem/world","target":"_self"},{"id":"politics","title":"Siyaset","url":"https://yandex.com.tr/gundem/politics","target":"_self"},{"id":"incidents","title":"Günün içinden","url":"https://yandex.com.tr/gundem/incidents","target":"_self"},{"id":"business","title":"İş","url":"https://yandex.com.tr/gundem/business","target":"_self"},{"id":"science","title":"Bilim","url":"https://yandex.com.tr/gundem/science","target":"_self"},{"id":"entertainment","title":"Eğlenceler","url":"https://yandex.com.tr/gundem/entertainment","target":"_self"}],"activeLinkId":"politics","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"dd5zw02-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"newstr","subtype":"header-categories"},"dd5z2":{"state":{"title":"F-35 savaş uçakları neden önemli, hangi ülkelerde var?","titleUrl":"https://www.airlinehaber.com/turkiye-abd-zirvesinde-tarihi-anlasma-iddiasi-250-ucak-ve-savunma-is-birligi/","breadcrumbs":[{"text":"Gündem","url":"/gundem/"},{"text":"Siyaset","url":"/gundem/politics"}],"isLoggedIn":false,"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"Gundem вертикаль: Сюжеты","title":"Sonuçlarda yanlış olan nedir?","checkBoxLabels":[{"value":"Faydasız, kalitesiz içerik"},{"value":"Medya içeriği hikaye ile uyuşmuyor"},{"value":"Faydasız medya içeriği"},{"value":"Kalitesiz, bilgilendirici özelliği eksik hikaye başlığı"},{"value":"Şok edici, rahatsız edici içerik"},{"value":"Hikayede birden fazla olay konu ediliyor"},{"value":"Siteye erişilemiyor"},{"value":"Hikayede 18+ içerik konu ediliyor"},{"value":"Diğer"}]}}],"useNativeShare":false,"hasShareButton":true,"badge":{"url":"https://www.airlinehaber.com/turkiye-abd-zirvesinde-tarihi-anlasma-iddiasi-250-ucak-ve-savunma-is-birligi/","faviconSources":["https://www.airlinehaber.com"],"textParts":[{"text":"airlinehaber.com","bold":true},{"text":"21 Eylül"}],"divider":false},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"dd5zw03-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"page_header"}}}}},"type":"newstr","subtype":"page_header"},"dd5z3":{"state":{"storyId":"379771_0","isLoggedIn":false,"mainStory":{"id":"379771_0","otherSources":0,"totalSources":5,"header":{"url":"https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-hangi-ulkelerde-var,1262673","text":"F-35 savaş uçakları neden önemli, hangi ülkelerde var?","badge":{"url":"https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-hangi-ulkelerde-var,1262673","faviconSources":["https://t24.com.tr"],"textParts":[{"text":"t24.com.tr","bold":true},{"text":"21 Eylül"}],"divider":false}},"logAttrs":{"id":"379771_0","hasSummarization":true,"urls":["https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-hangi-ulkelerde-var,1262673","https://www.airlinehaber.com/turkiye-abd-zirvesinde-tarihi-anlasma-iddiasi-250-ucak-ve-savunma-is-birligi/","https://www.muhalif.com.tr/kose-yazisi/4646/kill-switch-yuklu-f-35leri-mi-alacagiz","https://www.karar.com/teknoloji-haberleri/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-turkiye-alirsa-ne-olur-hangi-1993140","https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-hangi-ulkelerde-var,1262673","https://www.tamindir.com/haber/turkiye-f-35-alacak-mi-gundem_99943/"],"summarizationTexts":["F-35 savaş uçakları neden önemli, hangi ülkelerde var?","Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasında savunma ve havacılık alanında tarihî bir anlaşmaya imza atılabileceği iddia ediliyor.","Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 25 Eylül'de Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelecek.","Görüşmenin en önemli gündem maddelerinden biri, yıllardır çözülemeyen F-35 savaş uçağı krizi olacak.","Türkiye, Rusya'dan S-400 hava savunma sistemini satın almasının ardından 2020'de ABD ile ortak üretim sürecine girdiği F-35 programından çıkarılmıştı.","ABD tarafıyla yürütülen görüşmelerde F-16 modernizasyonu ve yeni F-16 alımı gündeme gelirken, F-35 konusu da zaman zaman yeniden açıldı."],"newsFreshness":[false,false,false,false,false]},"items":[{"type":"carousel","items":[{"id":"14133069512717137581_2","url":"https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-hangi-ulkelerde-var,1262673","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a000001996aa4daa272399909b8adeda1e0//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://media-cdn.t24.com.tr/media/library/2025/09/1758430563377-ac-510-be-0-962-e-11-f-0-baf-3-df-7955-adb-839.jpg"},"badge":{"url":"https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-hangi-ulkelerde-var,1262673","faviconSources":["https://t24.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"9171709474718069912_2","url":"https://www.airlinehaber.com/turkiyenin-f-35-programina-donus-hedefi/","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a000001997a47d14336c10f9d36dce34bfd//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://www.airlinehaber.com/wp-content/uploads/2025/09/Turkiyenin-F-35-Programina-Donus-Hedefi.jpg"},"badge":{"url":"https://www.airlinehaber.com/turkiyenin-f-35-programina-donus-hedefi/","faviconSources":["https://www.airlinehaber.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"5947762087040158832_2","url":"https://sanayigazetesi.com.tr/turkiye-f-16-ve-f-35-parcalarini-uretmek-istiyor/","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a00000199759dde1575b68978d535292b12//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://sanayigazetesi.com.tr/wp-content/uploads/2025/09/F-35A-Belgica.jpg"},"badge":{"url":"https://sanayigazetesi.com.tr/turkiye-f-16-ve-f-35-parcalarini-uretmek-istiyor/","faviconSources":["https://sanayigazetesi.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"13878810393965460959_2","url":"https://www.ekonomim.com/dunya/middle-east-eye-yazdi-turkiye-kaana-motor-almak-icin-f-16lardan-vazgecebilir-haberi-845008","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a000001997be88f3365f2e4318fb8f2c63a//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://img.ekonomim.com/rcman/Cw1280h720q95gc/storage/files/images/2025/09/24/middle-east-eye-yazdi-turkiye-kaana-motor-almak-icin-f-16lardan-vazgecebilir-dgoz_cover.jpg"},"badge":{"url":"https://www.ekonomim.com/dunya/middle-east-eye-yazdi-turkiye-kaana-motor-almak-icin-f-16lardan-vazgecebilir-haberi-845008","faviconSources":["https://www.ekonomim.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"721295634951460202_2","url":"https://www.internethaber.com/erdogan-trumptan-25-eylulde-bunu-isteyecekmis-abdli-bloombergin-iddiasi-2413086h.htm","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a0000019975697d44f362271cba71ec61f1//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://img.internethaber.com/rcman/Cw1280h720q95gc/storage/files/images/2025/09/23/erdogan-trump-gorusmesi-25-eylu-kivh_cover.jpg"},"badge":{"url":"https://www.internethaber.com/erdogan-trumptan-25-eylulde-bunu-isteyecekmis-abdli-bloombergin-iddiasi-2413086h.htm","faviconSources":["https://www.internethaber.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"15481779380366380705_2","url":"https://www.airportgundem.com/turkiye-f-35-programina-geri-donuyor-mu/","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a000001997b40dce681f69f54b60460553f//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://www.airportgundem.com/wp-content/uploads/2025/09/Turkiye-F-35-Programina-Geri-Donuyor-Mu.webp"},"badge":{"url":"https://www.airportgundem.com/turkiye-f-35-programina-geri-donuyor-mu/","faviconSources":["https://www.airportgundem.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"14279107545388069384_2","url":"https://www.dunya.com/gundem/gozler-erdogantrump-zirvesinde-gazze-ticaret-ve-savunma-dosyalari-masada-haberi-795562","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a000001997f76ca96eb7bd9ccab4bd3d8a4//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://image.dunya.com/rcman/Cw1280h720q95gc/storage/files/images/2025/09/20/erdogan-trump-cmgh_cover.jpg"},"badge":{"url":"https://www.dunya.com/gundem/gozler-erdogantrump-zirvesinde-gazze-ticaret-ve-savunma-dosyalari-masada-haberi-795562","faviconSources":["https://www.dunya.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"17427919611225404643_2","url":"https://www.mepanews.com/erdogan-f-35-alimi-konusunu-trump-ile-gorusecegim-74247h.htm","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a0000019974f6f1f6f6e3a88be643efc9b4//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://cdn.mepanews.com/news/80042.jpg"},"badge":{"url":"https://www.mepanews.com/erdogan-f-35-alimi-konusunu-trump-ile-gorusecegim-74247h.htm","faviconSources":["https://www.mepanews.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"2755574585870560213_2","url":"https://www.haber7.com/guncel/haber/3565855-turkiyeden-abdye-suprirz-f-35-teklifi-kritik-adim","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019979fa2339ab6884ac5347c80a44//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://i20.haber7.net/resize/1280x720//haber/haber7/photos/2025/39/turkiyeden_abdye_f_35_teklifi_kritik_adim_1758687505_3498.jpg"},"badge":{"url":"https://www.haber7.com/guncel/haber/3565855-turkiyeden-abdye-suprirz-f-35-teklifi-kritik-adim","faviconSources":["https://www.haber7.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"18305357183206903548_2","url":"https://www.turkiyegazetesi.com.tr/dunya/abd-basini-iddia-etti-turkiye-boeingten-sonra-lockheed-martin-ucaklarina-da-talip-oldu-1147888","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a000001997549c146bc5ecf040d106a9764//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://i.turkiyegazetesi.com.tr/images/25-09/23/abd-basini-iddia-etti-turkiye-boeingten-sonra-lockheed-martin-ucaklarina-da-talip-oldu-17586092904484.jpg"},"badge":{"url":"https://www.turkiyegazetesi.com.tr/dunya/abd-basini-iddia-etti-turkiye-boeingten-sonra-lockheed-martin-ucaklarina-da-talip-oldu-1147888","faviconSources":["https://www.turkiyegazetesi.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}}]},{"type":"text","url":"https://www.airlinehaber.com/turkiye-abd-zirvesinde-tarihi-anlasma-iddiasi-250-ucak-ve-savunma-is-birligi/","text":{"text":"Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasında savunma ve havacılık alanında tarihî bir anlaşmaya imza atılabileceği iddia ediliyor.","badge":{"url":"https://www.airlinehaber.com/turkiye-abd-zirvesinde-tarihi-anlasma-iddiasi-250-ucak-ve-savunma-is-birligi/","textParts":[{"text":"1","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"21 Eylül"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasında savunma ve havacılık alanında tarihî bir anlaşmaya imza atılabileceği iddia ediliyor."}}},{"type":"text","url":"https://www.muhalif.com.tr/kose-yazisi/4646/kill-switch-yuklu-f-35leri-mi-alacagiz","text":{"text":"Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 25 Eylül'de Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelecek.","badge":{"url":"https://www.muhalif.com.tr/kose-yazisi/4646/kill-switch-yuklu-f-35leri-mi-alacagiz","textParts":[{"text":"2","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"22 Eylül"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 25 Eylül'de Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelecek."}}},{"type":"text","url":"https://www.karar.com/teknoloji-haberleri/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-turkiye-alirsa-ne-olur-hangi-1993140","text":{"text":"Görüşmenin en önemli gündem maddelerinden biri, yıllardır çözülemeyen F-35 savaş uçağı krizi olacak.","badge":{"url":"https://www.karar.com/teknoloji-haberleri/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-turkiye-alirsa-ne-olur-hangi-1993140","textParts":[{"text":"3","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"20 Eylül"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Görüşmenin en önemli gündem maddelerinden biri, yıllardır çözülemeyen F-35 savaş uçağı krizi olacak."}}},{"type":"text","id":"8723116206623693744","url":"https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-hangi-ulkelerde-var,1262673","text":{"text":"Türkiye, Rusya'dan S-400 hava savunma sistemini satın almasının ardından 2020'de ABD ile ortak üretim sürecine girdiği F-35 programından çıkarılmıştı.","badge":{"url":"https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-hangi-ulkelerde-var,1262673","textParts":[{"text":"4","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"21 Eylül"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Türkiye, Rusya'dan S-400 hava savunma sistemini satın almasının ardından 2020'de ABD ile ortak üretim sürecine girdiği F-35 programından çıkarılmıştı."}}},{"type":"text","url":"https://www.tamindir.com/haber/turkiye-f-35-alacak-mi-gundem_99943/","text":{"text":"ABD tarafıyla yürütülen görüşmelerde F-16 modernizasyonu ve yeni F-16 alımı gündeme gelirken, F-35 konusu da zaman zaman yeniden açıldı.","badge":{"url":"https://www.tamindir.com/haber/turkiye-f-35-alacak-mi-gundem_99943/","textParts":[{"text":"5","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"20 Eylül"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"ABD tarafıyla yürütülen görüşmelerde F-16 modernizasyonu ve yeni F-16 alımı gündeme gelirken, F-35 konusu da zaman zaman yeniden açıldı."}}}]},"sources":[{"url":"https://www.airlinehaber.com/turkiye-abd-zirvesinde-tarihi-anlasma-iddiasi-250-ucak-ve-savunma-is-birligi/","displayName":"airlinehaber.com"},{"url":"https://www.muhalif.com.tr/kose-yazisi/4646/kill-switch-yuklu-f-35leri-mi-alacagiz","displayName":"muhalif.com.tr"},{"url":"https://www.karar.com/teknoloji-haberleri/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-turkiye-alirsa-ne-olur-hangi-1993140","displayName":"karar.com"},{"url":"https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-hangi-ulkelerde-var,1262673","displayName":"t24.com.tr"},{"url":"https://www.tamindir.com/haber/turkiye-f-35-alacak-mi-gundem_99943/","displayName":"tamindir.com"}],"otherNewsProps":{"layout":"multicolumn","title":"Diğer konular","items":[{"id":"8723116206623693744","url":"https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-hangi-ulkelerde-var,1262673","target":"_blank","title":{"text":"F-35 savaş uçakları neden önemli, hangi ülkelerde var?","textAs":"h3","lines":2},"logAttrs":{"id":"8723116206623693744","hasSummarization":false,"url":"https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-hangi-ulkelerde-var,1262673","isFresh":false},"badge":{"url":"https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-hangi-ulkelerde-var,1262673","faviconSources":["https://t24.com.tr"],"textParts":[{"text":"t24.com.tr","bold":true},{"text":"21 Eylül"}],"divider":false},"forceOrientation":"vertical","rel":"nofollow"},{"id":"7119717545627259192","url":"https://www.sozcu.com.tr/ne-f-16-ne-f-35-trump-ve-erdogan-in-masasindan-kaan-cikabilir-p230780","target":"_blank","title":{"text":"Ne F-16, ne F-35: Trump ve Erdoğan'ın masasından KAAN çıkabilir - Sözcü Gazetesi","textAs":"h3","lines":2},"logAttrs":{"id":"7119717545627259192","hasSummarization":false,"url":"https://www.sozcu.com.tr/ne-f-16-ne-f-35-trump-ve-erdogan-in-masasindan-kaan-cikabilir-p230780","isFresh":true},"badge":{"url":"https://www.sozcu.com.tr/ne-f-16-ne-f-35-trump-ve-erdogan-in-masasindan-kaan-cikabilir-p230780","faviconSources":["https://www.sozcu.com.tr"],"textParts":[{"text":"sozcu.com.tr","bold":true},{"text":"24 Eylül"}],"divider":false},"forceOrientation":"vertical","rel":"nofollow"}]},"nextId":"15301664804474811604_2","snippetOptions":{"forceOrientation":"vertical","isRetina":false,"titleProps":{"lines":2}},"baseVisibleOtherSources":2,"relatedTopics":[{"id":"891009939956380597_0","title":"Abd","url":"/gundem/topic/abd-8910099399563805970","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"891009939956380597_0","url":"gundem/topic/abd-8910099399563805970"}}},{"id":"3458128037190397889_0","title":"Recep Tayyip Erdoğan","url":"/gundem/topic/recep-tayyip-erdogan-34581280371903978890","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"3458128037190397889_0","url":"gundem/topic/recep-tayyip-erdogan-34581280371903978890"}}},{"id":"5002088527359848688_0","title":"Ucak Haberleri","url":"/gundem/topic/ucak-haberleri-50020885273598486880","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"5002088527359848688_0","url":"gundem/topic/ucak-haberleri-50020885273598486880"}}},{"id":"6103236308830632640_0","title":"Yerli Savas Ucagi","url":"/gundem/topic/yerli-savas-ucagi-61032363088306326400","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"6103236308830632640_0","url":"gundem/topic/yerli-savas-ucagi-61032363088306326400"}}},{"id":"6135470786794484945_0","title":"Savunma Sanayi","url":"/gundem/topic/savunma-sanayi-61354707867944849450","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"6135470786794484945_0","url":"gundem/topic/savunma-sanayi-61354707867944849450"}}},{"id":"7639631846576531371_0","title":"Abd Turkiye","url":"/gundem/topic/abd-turkiye-76396318465765313710","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"7639631846576531371_0","url":"gundem/topic/abd-turkiye-76396318465765313710"}}},{"id":"8412582882429333388_0","title":"Türkiye","url":"/gundem/topic/turkiye-84125828824293333880","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"8412582882429333388_0","url":"gundem/topic/turkiye-84125828824293333880"}}},{"id":"10366956565613186956_0","title":"Beyaz Saray","url":"/gundem/topic/beyaz-saray-103669565656131869560","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"10366956565613186956_0","url":"gundem/topic/beyaz-saray-103669565656131869560"}}},{"id":"10974155295009226574_0","title":"Donald Trump","url":"/gundem/topic/donald-trump-109741552950092265740","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"10974155295009226574_0","url":"gundem/topic/donald-trump-109741552950092265740"}}},{"id":"11012314060567989592_0","title":"ABD","url":"/gundem/topic/abd-110123140605679895920","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"11012314060567989592_0","url":"gundem/topic/abd-110123140605679895920"}}},{"id":"14014893763988871504_0","title":"F35","url":"/gundem/topic/f35-140148937639888715040","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"14014893763988871504_0","url":"gundem/topic/f35-140148937639888715040"}}},{"id":"17333939772049690077_0","title":"Turk Savunma Sanayii","url":"/gundem/topic/turk-savunma-sanayii-173339397720496900770","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"17333939772049690077_0","url":"gundem/topic/turk-savunma-sanayii-173339397720496900770"}}}],"video":{"embedUrl":"https://www.youtube.com/embed/95XDAZWR9EM?enablejsapi=1&wmode=opaque","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a000001997557054a00eedd56d4be126478/S820x410","size":{"width":820,"height":410},"originalUrl":"https://avatars.mds.yandex.net/get-video_thumb_fresh/2090922/ebb36954f20a98f94cd7e1030a53f3ad0922_rt/orig"}}},"isHermione":false,"socialPosts":[],"disabledAjax":false,"logAttrs":{"isRoot":true,"isStory":true,"id":"379771_0","hasVideo":true,"hasSearchVideoLink":false,"hasSearchBroadcastLink":false,"hasSearchSeriesLink":false,"hasTwitterPosts":false,"hasSummarization":true,"hasRelatedTopics":true,"location":"gundem/politics/kill-switch-yuklu-f-35-leri-mi-alacagiz-3797710","newsUrls":["https://www.airlinehaber.com/turkiye-abd-zirvesinde-tarihi-anlasma-iddiasi-250-ucak-ve-savunma-is-birligi/","https://www.muhalif.com.tr/kose-yazisi/4646/kill-switch-yuklu-f-35leri-mi-alacagiz","https://www.karar.com/teknoloji-haberleri/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-turkiye-alirsa-ne-olur-hangi-1993140","https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-hangi-ulkelerde-var,1262673","https://www.tamindir.com/haber/turkiye-f-35-alacak-mi-gundem_99943/","https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-neden-onemli-hangi-ulkelerde-var,1262673","https://www.sozcu.com.tr/ne-f-16-ne-f-35-trump-ve-erdogan-in-masasindan-kaan-cikabilir-p230780"],"videoUrls":["https://www.youtube.com/embed/95XDAZWR9EM?enablejsapi=1&wmode=opaque"],"topicUrls":["/gundem/topic/abd-8910099399563805970","/gundem/topic/recep-tayyip-erdogan-34581280371903978890","/gundem/topic/ucak-haberleri-50020885273598486880","/gundem/topic/yerli-savas-ucagi-61032363088306326400","/gundem/topic/savunma-sanayi-61354707867944849450","/gundem/topic/abd-turkiye-76396318465765313710","/gundem/topic/turkiye-84125828824293333880","/gundem/topic/beyaz-saray-103669565656131869560","/gundem/topic/donald-trump-109741552950092265740","/gundem/topic/abd-110123140605679895920","/gundem/topic/f35-140148937639888715040","/gundem/topic/turk-savunma-sanayii-173339397720496900770"]},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"dd5zw04-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"story_summarization"}}}}},"type":"newstr","subtype":"story_summarization"},"dd5z4":{"state":{"answers":[{"id":0,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.youtube.com/watch%3fv=nbyUmWicSn8?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.kuzeyekspres.com.tr/haber/22191982/savas-ucaklari-neden-ucuyor-son-dakika-26-ekim-2024-f-16lar-neden-havalandi?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.trhaber.com/savunma/f-16-diplomasisi-sona-eriyor-turkiye-abd-iliskilerinde-yeni-donem-bundan-sonra-ne-olacak-h809764.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.aa.com.tr/tr/analiz/gorus-f-16-savunma-diplomasisi-planlanan-sona-yaklasti/3142546?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/f-35-ve-f-16-turkiyenin-envanterinde-hangi-savas-ucaklari-var-f-35-programindan-cikarilmasi-hava-kuvvetlerini-nasil-1884216?size=16&stub=1"],"title":"F-16 modernizasyonu Türkiye için neden önemli?","markdown":"F-16 modernizasyonu, Türkiye için birkaç önemli nedenle kritik öneme sahiptir:\n\n* **Savunma kapasitesinin artırılması**: Modernizasyon, F-16'ların radar, elektronik harp ve silah sistemlerini güncelleyerek etkinliğini artırır [```2```](https://www.kuzeyekspres.com.tr/haber/22191982/savas-ucaklari-neden-ucuyor-son-dakika-26-ekim-2024-f-16lar-neden-havalandi)[```3```](https://www.trhaber.com/savunma/f-16-diplomasisi-sona-eriyor-turkiye-abd-iliskilerinde-yeni-donem-bundan-sonra-ne-olacak-h809764.html). Bu, hava üstünlüğünü sağlamak ve düşman hedeflerine etkili saldırılar düzenlemek için gereklidir [```2```](https://www.kuzeyekspres.com.tr/haber/22191982/savas-ucaklari-neden-ucuyor-son-dakika-26-ekim-2024-f-16lar-neden-havalandi).\n* **Uluslararası arenada güçlenme**: Modernize edilmiş F-16'lar, Türkiye'nin uluslararası alandaki gücünü ve caydırıcılığını artırır [```2```](https://www.kuzeyekspres.com.tr/haber/22191982/savas-ucaklari-neden-ucuyor-son-dakika-26-ekim-2024-f-16lar-neden-havalandi).\n* **Ulusal güvenlik**: Modernizasyon, F-16'ların gövde ömrünü uzatarak, 2030'lara kadar aktif hizmette kalmalarını sağlar [```5```](https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/f-35-ve-f-16-turkiyenin-envanterinde-hangi-savas-ucaklari-var-f-35-programindan-cikarilmasi-hava-kuvvetlerini-nasil-1884216).\n* **Yerli savunma sanayinin gelişimi**: Modernizasyon süreçleri, yerli mühimmat ve sistemlerin geliştirilmesine olanak tanır, bu da ekonomik bağımsızlığı artırır [```2```](https://www.kuzeyekspres.com.tr/haber/22191982/savas-ucaklari-neden-ucuyor-son-dakika-26-ekim-2024-f-16lar-neden-havalandi).\n\nTürkiye, F-16 modernizasyonu ile aynı zamanda F-35 programına dönüş olasılığını da değerlendirmektedir, bu da 5. nesil hava harekat kapasitesine daha hızlı ulaşmasını sağlar [```3```](https://www.trhaber.com/savunma/f-16-diplomasisi-sona-eriyor-turkiye-abd-iliskilerinde-yeni-donem-bundan-sonra-ne-olacak-h809764.html)[```4```](https://www.aa.com.tr/tr/analiz/gorus-f-16-savunma-diplomasisi-planlanan-sona-yaklasti/3142546)."},{"id":1,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.tgrthaber.com/aktuel/avrupa-abd-savunma-sanayi-ve-turk-savunma-sanayinin-tarihcesi-2715325?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://web.archive.org/web/20241103064102/https://tr.wikipedia.org/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri-T%C3%BCrkiye_ili%C5%9Fkileri?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.haberanlik.com.tr/makale/22360411/hande-ortay/abd-ile-diplomatik-iliskiler-ve-savunma-isbirligi?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tariholay.com/olaylar/turkiye-abd-savunma-isbirligi-anlasmasi?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://stratejikortak.com/2019/03/turkiyedeki-usler-ve-abd-ile-iliskisi.html?size=16&stub=1"],"title":"ABD ile Türkiye arasındaki savunma iş birliği nasıl gelişti?","markdown":"**ABD ile Türkiye arasındaki savunma iş birliği**, özellikle Soğuk Savaş döneminde ve NATO üyeliği çerçevesinde gelişmiştir [```2```](https://web.archive.org/web/20241103064102/https://tr.wikipedia.org/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri-T%C3%BCrkiye_ili%C5%9Fkileri)[```3```](https://www.haberanlik.com.tr/makale/22360411/hande-ortay/abd-ile-diplomatik-iliskiler-ve-savunma-isbirligi). \n\n**Bazı önemli adımlar**:\n* **1952**: Türkiye'nin NATO'ya katılması, savunma iş birliğinin temellerini atmıştır [```2```](https://web.archive.org/web/20241103064102/https://tr.wikipedia.org/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri-T%C3%BCrkiye_ili%C5%9Fkileri)[```3```](https://www.haberanlik.com.tr/makale/22360411/hande-ortay/abd-ile-diplomatik-iliskiler-ve-savunma-isbirligi).\n* **1963**: \"Ortak Savunma ve Ekonomi İşbirliği Anlaşması\" ile savunma faaliyetleri ortak yürütülmeye başlanmış ve Türkiye'deki ABD askeri personel sayısı azaltılmıştır [```2```](https://web.archive.org/web/20241103064102/https://tr.wikipedia.org/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri-T%C3%BCrkiye_ili%C5%9Fkileri).\n* **1974**: Kıbrıs Harekâtı sonrası ABD'nin uyguladığı ambargo, Türk Savunma Sanayii'nin kurulmasına yol açmıştır [```1```](https://www.tgrthaber.com/aktuel/avrupa-abd-savunma-sanayi-ve-turk-savunma-sanayinin-tarihcesi-2715325)[```2```](https://web.archive.org/web/20241103064102/https://tr.wikipedia.org/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri-T%C3%BCrkiye_ili%C5%9Fkileri).\n* **1976**: Savunma İşbirliği Anlaşması ile askeri yardım ve teknoloji transferi sağlanmıştır [```4```](https://tariholay.com/olaylar/turkiye-abd-savunma-isbirligi-anlasmasi).\n* **1980**: SEİA (Savunma ve Ekonomik İşbirliği Antlaşması) yürürlüğe girmiş, bu antlaşma ile ABD'nin Türkiye'ye yaptığı ekonomik yardımlar artmış ve Türkiye F-16 üretebilecek duruma gelmiştir [```5```](https://stratejikortak.com/2019/03/turkiyedeki-usler-ve-abd-ile-iliskisi.html).\n\nGünümüzde de İncirlik Hava Üssü gibi askeri üsler ve çeşitli anlaşmalar çerçevesinde savunma iş birliği devam etmektedir [```3```](https://www.haberanlik.com.tr/makale/22360411/hande-ortay/abd-ile-diplomatik-iliskiler-ve-savunma-isbirligi)[```5```](https://stratejikortak.com/2019/03/turkiyedeki-usler-ve-abd-ile-iliskisi.html)."},{"id":2,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-teknik-ozellikleri-neler-hangi-ulkelerde-var,1262626?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://strasam.org/savunma/havacilik-ve-uzay-sanayii/f-35-savas-ucaginin-artilari-ve-eksileri-nelerdir-ucagin-teknik-ozellikleri-bolum-2-1554?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.youtube.com/watch%3fv=maHxaCFGf-U?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-44038289?size=16&stub=1"],"title":"F-35 savaş uçağının teknik özellikleri nelerdir?","markdown":"**F-35 savaş uçağının bazı teknik özellikleri**:\n* **Hız**: 1,6+ Mach (saatte yaklaşık 1.900 km) [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II)[```2```](https://t24.com.tr/haber/f-35-savas-ucaklari-teknik-ozellikleri-neler-hangi-ulkelerde-var,1262626).\n* **Menzil**:\n * F-35A: 2.200 km [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II).\n * F-35B: 1.667 km [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II).\n * F-35C: 2.593 km [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II).\n* **Servis tavanı**: 60.000 ft (18.288 m) [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II).\n* **Tırmanış değeri**: 40.000 fit/dak (200 m/sn) [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II).\n* **Muharebe yarıçapı**:\n * F-35A: 1.081 km [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II).\n * F-35B: 868 km [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II).\n * F-35C: 1.138 km [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II).\n* **Kaldırma fanıyla (STOVL) uçuş**: F-35 motoru üzerine Rolls-Royce kaldırma sistemi entegre edilmiştir [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II).\n* **Güç/ağırlık oranı**:\n * F-35A: 0,89 [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II).\n * F-35B: 0,92 [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II).\n * F-35C: 0,81 [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II).\n* **Düşük görünürlük (stealth) özelliği**: Düşman sistemlerinin uçağı tespit etme ve izleme yeteneklerini geciktiren veya engelleyen kendini koruma ve radar karıştırma yeteneklerine sahiptir [```3```](https://strasam.org/savunma/havacilik-ve-uzay-sanayii/f-35-savas-ucaginin-artilari-ve-eksileri-nelerdir-ucagin-teknik-ozellikleri-bolum-2-1554).\n* **Çok rollü ve çok maksatlı savaş uçağı**: Veri toplama, veriyi analiz etme ve işlenmiş veriyi dost unsurlara aktarma yeteneğine sahiptir [```3```](https://strasam.org/savunma/havacilik-ve-uzay-sanayii/f-35-savas-ucaginin-artilari-ve-eksileri-nelerdir-ucagin-teknik-ozellikleri-bolum-2-1554).\n* **11 adet yük taşıma istasyonu**: Her üç varyantta da bulunur, ancak bazı istasyonlarda taşınabilen yükler farklılık gösterir [```3```](https://strasam.org/savunma/havacilik-ve-uzay-sanayii/f-35-savas-ucaginin-artilari-ve-eksileri-nelerdir-ucagin-teknik-ozellikleri-bolum-2-1554)."},{"id":3,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/f-35-ve-f-16-turkiyenin-envanterinde-hangi-savas-ucaklari-var-f-35-programindan-cikarilmasi-hava-kuvvetlerini-nasil-1884216?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.ekonomim.com/sektorler/savunma-sanayi/turkiyenin-envanterinde-hangi-savas-ucaklari-var-haberi-825831?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://politikaakademisi.org/2025/07/23/turkiyenin-f-35-programindan-cikarilmasi-ve-eurofighter-typhoona-yonelmesi-sureci/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://eksisozluk.com/turkiyenin-f-35-programindan-cikarilmasi--5984363%3fp=18?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://shiftdelete.net/turkiye-f-35-programindan-cikarildi?size=16&stub=1"],"title":"Türkiye'nin F-35 programından çıkarılma süreci nasıl gerçekleşti?","markdown":"**Türkiye'nin F-35 programından çıkarılma süreci şu şekilde gerçekleşti**:\n\n* **S-400 krizi**: Türkiye, 2017 yılında Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi satın aldı [```3```](https://politikaakademisi.org/2025/07/23/turkiyenin-f-35-programindan-cikarilmasi-ve-eurofighter-typhoona-yonelmesi-sureci/). Bu durum, özellikle ABD ve NATO tarafından \"sistem uyumsuzluğu\" ve \"gizli teknolojilere erişim riski\" gerekçesiyle eleştirildi [```3```](https://politikaakademisi.org/2025/07/23/turkiyenin-f-35-programindan-cikarilmasi-ve-eurofighter-typhoona-yonelmesi-sureci/).\n* **CAATSA yaptırımları**: ABD, 2019 yılında Hasımlarla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) kapsamında Türkiye'ye yaptırımlar uyguladı [```3```](https://politikaakademisi.org/2025/07/23/turkiyenin-f-35-programindan-cikarilmasi-ve-eurofighter-typhoona-yonelmesi-sureci/).\n* **Programdan çıkarılma**: ABD, Temmuz 2019'da Türkiye'nin F-35 programından resmi olarak çıkarıldığını açıkladı [```1```](https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/f-35-ve-f-16-turkiyenin-envanterinde-hangi-savas-ucaklari-var-f-35-programindan-cikarilmasi-hava-kuvvetlerini-nasil-1884216)[```5```](https://shiftdelete.net/turkiye-f-35-programindan-cikarildi).\n\nTürkiye, programdan çıkarıldığında 100 adet F-35A uçağı alımını taahhüt etmişti [```5```](https://shiftdelete.net/turkiye-f-35-programindan-cikarildi). Ancak program kapsamında üretilen uçaklar Türkiye'ye verilmedi ve Türkiye'den birçok firma tarafından üretilen 1000'den fazla parça başka tedarikçilerle değiştirildi [```5```](https://shiftdelete.net/turkiye-f-35-programindan-cikarildi)."}],"dialogStoreProps":{"baseUrl":"","baseUrlWs":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isHermione":false,"isMacOS":false,"tld":"com.tr","isEmbeddedFuturis":false,"isLoggedIn":false,"brand":"yazeka","reqId":"1758905848019481-3259803125945648334-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-187-BAL","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"logNode":{"name":"news-yazeka","attrs":{"isRoot":true,"isRelatedQueries":true}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"dd5zw05-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"related_queries"}}}}},"type":"newstr","subtype":"related_queries"},"dd5z5":{"state":{"snippets":[{"id":"384280_0","totalSources":60,"url":"/gundem/politics/mhp-den-terorsuz-turkiye-icin-milli-birlik-ve-dayanisma-bulusmalari-toplantisina-davet-samsun-son-haber-samsun-haber-samsunspor-haberleri-3842800","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a0000019980a6451b4e4e81d9b372d098f1//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://img.gercekgundem.com/rcman/Cw1280h720q95gc/storage/files/images/2025/09/25/bahceliye-4-kelimelik-buyuk-surpriz-diyarbakir-surlarina-asildi-np1s.png"}},"logAttrs":{"id":"384280_0","hasSummarization":true,"hasVideo":true,"urls":["https://gunebakisgazetesi.com/haber/26396818/mhpden-terorsuz-turkiye-icin-milli-birlik-ve-dayanisma-bulusmalari-toplantisina-davet","https://www.gercekgundem.com/guncel/bahceliye-4-kelimelik-buyuk-surpriz-diyarbakir-surlarina-asildi-556917","https://www.karsmanset.com/haber/mhpden-terorsuz-turkiye-icin-milli-birlik-ve-dayanisma-1537295.htm","https://www.aksam.com.tr/siyaset/mhpden-asirlik-birlik-sonsuz-kardeslik-daveti/haber-1605022"],"summarizationTexts":["MHP’den \"Terörsüz Türkiye İçin Milli Birlik ve Dayanışma Buluşmaları\" toplantısına davet","Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yaptığı tarihi çağrı ile ‘Terörsüz Türkiye’ sürecine hız kazandıran MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin önerisiyle kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu toplantılarını sürdürüyor.","MHP Adana İl Başkanı Yusuf Kanlı'da, basın mensuplarıyla bir araya gelerek açıklamalarda bulundu.","Toplantıya Osmaniye, Hatay, Kahramanmaraş, Karaman, Kayseri, Mersin, Nevşehir ve Niğde teşkilatlarının da katılacağı belirtildi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"MHP’den \"Terörsüz Türkiye İçin Milli Birlik ve Dayanışma Buluşmaları\" toplantısına davet","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.gercekgundem.com/guncel/bahceliye-4-kelimelik-buyuk-surpriz-diyarbakir-surlarina-asildi-556917","faviconSources":["https://www.gercekgundem.com","https://www.karsmanset.com","https://www.aksam.com.tr"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":true},{"id":"381686_0","totalSources":82,"url":"/gundem/politics/son-dakika-3816860","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a00000199854a9f656fbec5144f92eaf6dc//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://iasbh.tmgrup.com.tr/64984c/1200/675/0/0/299/168?u=https://isbh.tmgrup.com.tr/sbh/2025/09/26/abb-konser-sorusturmasi-suphelileri-adliye-sevk-edildi-1758877562255.jpg"}},"logAttrs":{"id":"381686_0","hasSummarization":false,"hasVideo":true,"urls":["https://www.sabah.com.tr/gundem/2025/09/26/abb-konser-sorusturmasi-suphelileri-adliye-sevk-edildi","https://www.milliyet.com.tr/gundem/abb-konser-harcamalari-sorusturmasi-14-gozalti-adliyeye-sevk-edildi-7453067","https://www.hurriyet.com.tr/gundem/ankara-buyuksehir-belediyesine-konser-sorusturmasi-14-kisi-adliyeye-sevk-edildi-42962246","https://www.sozcu.com.tr/abb-sorusturmasinda-14-kisi-adliyeye-sevk-edildi-p231332","https://www.yenisafak.com/gundem/ankara-buyuksehir-belediyesi-konser-sorusturmasi-gozaltindaki-14-supheli-adliyeye-sevk-edildi-4752416"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true,true,true]},"title":{"text":"ABB konser soruşturması şüphelileri adliyeye sevk edildi","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.sabah.com.tr/gundem/2025/09/26/abb-konser-sorusturmasi-suphelileri-adliye-sevk-edildi","faviconSources":["https://www.sabah.com.tr","https://www.milliyet.com.tr","https://www.hurriyet.com.tr"],"textParts":[{"text":"7 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":true},{"id":"384879_0","totalSources":44,"url":"/gundem/politics/can-holding-yk-baskani-kemal-can-gozaltina-alindi-3848790","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a0000019984eb2871654212d301e424f823//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://www.haberaktuel.com/wp-content/uploads/nhzhwzxek5lgogpgk1me5.jpg"}},"logAttrs":{"id":"384879_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.afyonturkeligazetesi.com/can-holding-yonetim-kurulu-baskani-kemal-can-gozaltina-alindi/116372","https://www.haberaktuel.com/can-holding-yonetim-kurulu-baskani-kemal-can-gozaltina-alindi-5-3323255","https://www.egetelgraf.com/son-dakika-can-holding-patronu-gozaltinda","https://www.hurriyet.com.tr/gundem/can-holding-yonetim-kurulu-baskani-kemal-can-gozaltina-alindi-42961900"],"summarizationTexts":["Can Holding Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Can Gözaltına Alındı","Firari olarak aranan Can Holding Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Can, “suç örgütü kurmak”, “vergi kaçakçılığı”, “dolandırıcılık” ve “kara para aklama” suçlarıyla ilgili yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alındı.","Başsavcılık, Can Holding hakkında “suç örgütü kurmak”, “vergi kaçakçılığı”, “dolandırıcılık” ve “kara para aklama” suçlamalarıyla soruşturma başlatmıştı.","Soruşturma kapsamında Can Holding bünyesinde faaliyet gösteren şirketler üzerinden kaynağı belirsiz yüklü tutarda para girişlerinin yapıldığı, bu paraların çeşitli şirketler arasında aktarılarak izlerinin gizlenmeye çalışıldığı, faturasız işlemler ve sahte belge düzenlemeleriyle vergi yükümlülüğünün azaltıldığı iddia edilmişti."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Can Holding Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Can Gözaltına Alındı","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haberaktuel.com/can-holding-yonetim-kurulu-baskani-kemal-can-gozaltina-alindi-5-3323255","faviconSources":["https://www.haberaktuel.com","https://www.egetelgraf.com","https://www.hurriyet.com.tr"],"textParts":[{"text":"9 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"384718_0","totalSources":99,"url":"/gundem/politics/erdogan-trump-ile-beyaz-saray-da-gorustu-3847180","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a00000199824cd19daf036b622f95663be2//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://img.ekonomim.com/rcman/Cw1280h720q95gc/storage/files/images/2025/09/25/trumptan-erdogana-sandalye-jesti-daha-once-2-lidere-de-yapmisti-8rgo_cover.png"}},"logAttrs":{"id":"384718_0","hasSummarization":true,"hasVideo":true,"urls":["https://www.kalehaber.net/erdogan-ve-trump-beyaz-sarayda-2-saat-gorustu","https://www.ekonomim.com/dunya/trumptan-erdogana-sandalye-jesti-daha-once-2-lidere-de-yapmisti-haberi-845292","https://www.milliyet.com.tr/dunya/abd-baskani-trumptan-cumhurbaskani-erdogana-sandalye-jesti-7452768","https://www.kalehaber.net/erdogan-ve-trump-beyaz-sarayda-2-saat-gorustu"],"summarizationTexts":["Erdoğan ve Trump Beyaz Saray’da 2 Saat Görüştü","Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beyaz Saray'daki Oval Ofis'te ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi.","Görüşme, 2 saat 20 dakika sürdü.","Zirve kapsamında önce baş başa görüşen iki lider, ardından heyetler arası öğle yemeğinde bir araya geldi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Erdoğan ve Trump Beyaz Saray’da 2 Saat Görüştü","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.ekonomim.com/dunya/trumptan-erdogana-sandalye-jesti-daha-once-2-lidere-de-yapmisti-haberi-845292","faviconSources":["https://www.ekonomim.com","https://www.milliyet.com.tr","https://www.kalehaber.net"],"textParts":[{"text":"21 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":true},{"id":"383574_0","totalSources":43,"url":"/gundem/politics/ispanya-gazze-ye-yardim-gonderecek-3835740","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a000001997dc4c8d4ba2fba532e4f1d701e//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://aksarayhaber68.com/resimler/2025-9/25/88138981750733.webp"}},"logAttrs":{"id":"383574_0","hasSummarization":true,"urls":["https://aksarayhaber68.com/haber/ispanya-basbakani-sanchez-kuresel-sumud-filosuna-yardim-icin-gemi-gonderecegiz-109169.html","https://aksarayhaber68.com/haber/ispanya-basbakani-sanchez-kuresel-sumud-filosuna-yardim-icin-gemi-gonderecegiz-109169.html","https://www.haberaktuel.com/ispanya-gazze-ye-gemilerle-yardim-gonderecek-3320514","https://www.konhaber.com/haber-sanchez_kuresel_sumud_filosu_na_yardim_icin_yarin_askeri_gemi_gonderecegiz-1978865.html"],"summarizationTexts":["İspanya Başbakanı Sanchez: Küresel Sumud Filosu'na yardım için gemi göndereceğiz","ABD, (DHA) - İSPANYA Başbakanı Pedro Sanchez, Gazze'ye giden Küresel Sumud Filosu'na yardım için gemi gönderecekleri açıkladı.","Sanchez, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’ndaki oturumun ardından yaptığı açıklamada, bu kararın uluslararası hukukun uygulanmasını desteklemek ve vatandaşlarının Akdeniz’de güvenli bir şekilde seyahat etme hakkının korunmasına katkı sağlamak amacıyla alındığını belirtti.","İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Gazze’ye doğru yolda olan Küresel Sumud Filosu’nu korumak üzere ülkesinin Cartagena Limanı’ndan yarın bir askeri geminin yola çıkacağını duyurdu."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"İspanya Başbakanı Sanchez: Küresel Sumud Filosu'na yardım için gemi göndereceğiz","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://aksarayhaber68.com/haber/ispanya-basbakani-sanchez-kuresel-sumud-filosuna-yardim-icin-gemi-gonderecegiz-109169.html","faviconSources":["https://aksarayhaber68.com","https://www.haberaktuel.com","https://www.konhaber.com"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false}],"snippetParams":{"isRetina":false,"posterSizes":{"width":156,"height":100},"titleProps":{"size":"s"}},"title":"Siyaset sicak gelişmeler","maxPageNumber":2,"ajaxUrl":"/hikaye/result/get_category_stories?story_category=politics","layout":"column","extendFirstItem":false,"disabledAjax":false,"logNode":{"name":"news-top-stories-right","attrs":{"isRoot":true,"isRightColumnStories":true,"category":"politics","location":"gundem/politics/kill-switch-yuklu-f-35-leri-mi-alacagiz-3797710","storiesUrls":["/gundem/politics/mhp-den-terorsuz-turkiye-icin-milli-birlik-ve-dayanisma-bulusmalari-toplantisina-davet-samsun-son-haber-samsun-haber-samsunspor-haberleri-3842800","/gundem/politics/son-dakika-3816860","/gundem/politics/can-holding-yk-baskani-kemal-can-gozaltina-alindi-3848790","/gundem/politics/erdogan-trump-ile-beyaz-saray-da-gorustu-3847180","/gundem/politics/ispanya-gazze-ye-yardim-gonderecek-3835740"]}},"nextId":"384637_0","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"dd5zw06-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"additional_news"}}}}},"type":"newstr","subtype":"additional_news"},"dd5z6":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"dd5zw07-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"portal","subtype":"footer"}}}}},"type":"portal","subtype":"footer"}}