• İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün (ŞİÖ) daha barışçıl ve ekonomik işbirliğine dayalı bir dünya inşa etmek için somut adımlar atması gerektiğini söyledi. 
    1
    1 Eylül
    Pezeşkiyan ayrıca, barış inşası çerçevesinde üye ülkelerin dışişleri bakanlarından oluşacak bir komite kurulmasını önererek, bu komitenin bölgesel barış ve güvenliği tehdit eden krizler konusunda istişarelerde bulunarak somut çözüm önerileri geliştirmesi ve takibini sağlayacak bir mekanizma oluşturması gerektiğini vurguladı. 
    2
    1 Eylül
    Ayrıca Pezeşkiyan, İran'ın bölgesel işbirliğini geliştirmeye hazır olduğunu belirterek, Çabahar Limanının ulusal demiryolu ağına bağlanmasının Çin, Orta Asya ülkeleri ve Afganistan'ın erişimini artıracağını kaydetti. 
    3
    1 Eylül
    Pezeşkiyan, ŞİÖ'nün 10 yıllık kalkınma stratejisinin altyapı, teknoloji, enerji ve dijital ekonomi gibi alanlarda işbirliğini artırmak için büyük fırsat sunduğunun altını çizdi. 
    4
    1 Eylül

    Diğer konular

  • Yanıt bulun

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), 1996 yılında Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya ve Tacikistan arasında kurulmuştur 15.
    Örgütün tarihi şu şekilde özetlenebilir:
    • 1996 134. 26 Nisan 1996'da Şanghay'da toplanan beş ülke, sınır bölgelerinde askeri güveni artırmaya yönelik bir anlaşma imzalayarak Şanghay Beşlisi'ni oluşturmuştur 134.
    • 2001 123. 15 Haziran 2001'de düzenlenen Şanghay Zirvesi'nde Özbekistan'ın örgüte katılımının onaylanmasının ardından örgütün adı Şanghay İşbirliği Örgütü olarak değiştirilmiştir 125.
    • 2005 1. 2005’te İran, ŞİÖ’ye gözlemci üye olarak kabul edilmiştir 15.
    • 2017 15. 8-9 Haziran 2017 tarihlerinde Astana’da gerçekleştirilen ŞİÖ Devlet Başkanları Zirvesi’nde, Pakistan ve Hindistan örgüte tam üye olarak kabul edilmiştir 15.
    • 2021 15. 17 Eylül 2021'de Duşanbe’de düzenlenen ŞİÖ Liderler Zirvesi’nde, İran ŞİÖ’ye dokuzuncu üye olarak ilan edilmiştir 25.
    ŞİÖ, terörizm, köktencilik, ayrılıkçılık, örgütlü suçlar ve yasadışı göçle mücadele ederken, aynı zamanda siyaset, ekonomi, bilim ve teknoloji, kültür ve eğitim alanlarında iş birliğini geliştirmeyi amaçlamaktadır 2.
    5 kaynak
    Bölgesel kriz komitesinin amacı, üye ülkelerin dışişleri bakanlarından oluşarak bölgesel barış ve güvenliği tehdit eden krizler hakkında görüş alışverişinde bulunmak, kriz yönetimine yönelik öneriler geliştirmek ve bu önerilerin takibini sağlamaktır 13.
    Ayrıca, bir üyenin talebi üzerine derhal toplanma yetkisine sahip olarak, egemenliği ihlal edilen üyeye destek olmayı hedefler 13.
    5 kaynak
    İran'ın Şanghay İşbirliği Örgütü'ndeki (ŞİÖ) rolü, barış inşası ve ekonomik iş birliği üzerine odaklanan önerilerle şekillenmektedir 12.
    İran'ın sunduğu bazı öneriler:
    • Barış İnşası Komitesi: Üye ülkelerin dışişleri bakanlarından oluşacak bir komite kurularak bölgesel barış ve güvenliği tehdit eden krizler konusunda somut çözüm önerileri geliştirilmesi ve bu önerilerin takip edilmesi 12.
    • Mali İş Birliği: "ŞİÖ Özel Hesaplar ve Takaslar Girişimi" ile ulusal para birimleriyle takasların genişletilmesi, dolar bağımlılığının azaltılması ve çok taraflı döviz takas fonunun oluşturulması 12.
    • Çabahar Limanı: Limanın İran ulusal demiryolu ağına bağlanması, bu sayede Çin, Orta Asya ülkeleri ve Afganistan'ın Hint Okyanusu'na erişiminin kolaylaştırılması 12.
    İran, bu adımlarla ŞİÖ'de aktif bir rol alarak, örgütün daha barışçıl ve ekonomik iş birliğine dayalı bir küresel düzen için somut adımlar atmasını hedeflemektedir 12.
    5 kaynak
    Şi Cinping'in küresel yönetişim reformu, "Küresel Yönetişim Girişimi" (GGI) adıyla bilinen beş temel ilkeye dayanmaktadır 13:
    1. Egemen eşitliğe bağlılık 13. Tüm ülkeler, küresel yönetişime eşit düzeyde katılmalı ve sürecin hem karar alıcıları hem de faydalanıcıları olmalıdır 13.
    2. Uluslararası hukuk kuralına uyum 13. BM Şartı ve uluslararası ilişkilerin temel normları tarafsız bir şekilde uygulanmalıdır 13.
    3. Çok taraflılığın uygulanması 13. Küresel yönetişim, kapsamlı istişare ve ortak fayda vizyonuna uygun şekilde uygulanmalıdır 13.
    4. İnsan odaklı yaklaşım 13. Küresel yönetişim sistemi, halkın ihtiyaçlarını ön planda tutmalıdır 13.
    5. Somut eyleme odaklanma 13. Sistemik ve sonuç odaklı bir strateji izlenmelidir 13.
    Şi Cinping, bu girişimle daha adil, kapsayıcı ve insan odaklı bir küresel yönetişim sistemi oluşturmayı hedeflemektedir 13.
    5 kaynak
    Çabahar Limanı'nın bölgesel önemi şu şekilde özetlenebilir:
    • Afganistan ve Orta Asya'ya erişim: Çabahar, Afganistan ve Orta Asya ülkeleri için denize çıkış kapısıdır 235. Hububat gibi ürünlerin Hindistan'dan Afganistan'a ulaştırılmasında en kısa ve ucuz transit güzergah olarak kabul edilir 3.
    • Stratejik konum: Hürmüz Boğazı'na uzak konumu, daha hızlı ve güvenli ulaşım sağlar 4. Ayrıca, Uluslararası Kuzey-Güney Ulaşım Koridoru (INSTC) projesine stratejik erişim sunar 4.
    • Ekonomik fırsatlar: İran'ın ticaret potansiyelini artırır ve çeşitli denizcilik ile kara hatlarıyla bağlantı kurma imkanı tanır 4.
    • Hindistan için önem: Hindistan, Çabahar Limanı'nı kullanarak Orta ve Güneydoğu Asya ülkelerine ulaşmayı hedefler 23.
    Çabahar Limanı, aynı zamanda Çin'in Gwadar Limanı'na karşı bir denge unsuru olarak da görülür 23.
    5 kaynak