• SGK, ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanlara erken emeklilik hakkı tanıyan uygulama için yeni bir duyuru yayımladı. Bu durum kamuoyunda ‘Yıpranma payı kaldırıldı’ şeklinde anlaşılsa da işin aslı öyle değil. Gelin neden yeni bir duyuru yapıldığına, sistemde nelerin değiştiğine birlikte bakalım...hurriyet.com.tr’te aç
  • Yanıt bulun

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Erken emeklilik için gereken şartlar, kişinin sigorta başlangıç tarihine ve statüsüne göre değişiklik gösterir:
    • 1999 Öncesi Sigortalılar:
      • Kadınlar için 5000, erkekler için 5975 prim günü 25.
      • Kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi 12.
    • 1999-2008 Arası Sigortalılar:
      • Kademeli emeklilik sistemi uygulanır 25.
      • Yaş ve prim gün sayısı, sigorta başlangıcına ve yıla göre değişir 25.
    • 2008 Sonrası Sigortalılar:
      • Emeklilik yaşı ve prim gün sayısı kademeli olarak artar 5.
      • Kadınlar için 58, erkekler için 60 yaşından başlayarak 65'e kadar yükselebilir 5.
    • Engelli Bireyler:
      • En az %40 engel oranı ve belirli prim gün sayısı (engellilik oranına göre değişir) 15.
    • Yıpranma Hakkı Olan Meslekler:
      • Madencilik, gazetecilik, askerlik, itfaiyecilik gibi ağır ve tehlikeli işlerde çalışanlar için yıpranma payı uygulanır 15.
    Erken emeklilik için doğum, askerlik, yurtdışı çalışma süreleri gibi borçlanmalar da yapılabilir 4.
    En doğru bilgi için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) il veya ilçe müdürlüklerine başvurulması önerilir 1.
    5 kaynak
    SGK'nın yeni uygulaması şu şekilde işliyor:
    • Meslek kodu kısıtlaması: SGK, işverenlerin çalışanlar için bildirdiği meslek kodlarını daha sıkı denetliyor 2. FHSZ kapsamına girmeyen bir meslek koduyla yapılan bildirimler sistem tarafından otomatik olarak reddediliyor 2.
    • Düzeltme mekanizması: Riskli bir işte çalıştığı halde yanlış meslek koduyla bildirilen çalışanlar için SGK, bir düzeltme mekanizması sunuyor 2. İşverenler, bağlı bulundukları sosyal güvenlik merkezine başvurarak durumu belgeleyebilir 2. SGK’nın yapacağı inceleme sonucunda uygun görülen durumlarda yıpranma payı hakkı geri verilebiliyor 2.
    • Uygulama başlangıcı: Yeni sistem, Nisan 2025 hizmet bildirimlerinin yapıldığı Mayıs 2025 itibarıyla yürürlüğe girdi 2.
    Yıpranma payı hakkından yararlanabilecek meslekler:
    • Yer altı madenciliği çalışanları 25;
    • Demir-çelik sanayi işçileri 25;
    • Asit ve cıva üretiminde çalışanlar 25;
    • Sağlık personeli (doktor, hemşire, ebe vb.) 25;
    • Emniyet, jandarma, sahil güvenlik ve MİT personeli 25;
    • Gazeteciler ve TRT çalışanları 25;
    • İtfaiyeciler 25;
    • Ceza infaz kurumu personeli 25;
    • Türk Silahlı Kuvvetleri personeli 25.
    Her sigortalının durumu farklı olduğu için emeklilik detayları konusunda SGK'dan bilgi alınması önerilir 5.
    5 kaynak
    SGK'nın meslek kodlarını kısıtlamasının sebebi, yalnızca fiilen riskli ve yıpratıcı görevleri yerine getiren çalışanların yıpranma payı hakkından yararlanabilmesini sağlamaktır 24.
    Yapılan değişiklikle, madencilik gibi ağır iş kollarında görev yapan ancak işin doğrudan riskine maruz kalmayan çaycı, aşçı, bekçi gibi çalışanlar yıpranma payı hakkından çıkarılırken, yeni düzenlemeyle bu durum son bulmuştur 234.
    Yeni düzenlemeye göre, FHSZ hakkından yararlanabilecek mesleklerden bazıları şunlardır:
    • yer altı madenciliği çalışanları 4;
    • demir-çelik sanayi işçileri 4;
    • asit ve cıva üretiminde çalışanlar 4;
    • sağlık personeli 4;
    • emniyet, jandarma, sahil güvenlik ve MİT personeli 4;
    • gazeteciler ve TRT çalışanları 4;
    • itfaiyeciler 4;
    • ceza infaz kurumu personeli 4;
    • Türk Silahlı Kuvvetleri personeli 4.
    Ayrıca, işverenlerin çalışanlar için bildirdiği meslek kodlarının daha sıkı denetlenmesi amacıyla, FHSZ kapsamına girmeyen bir meslek koduyla yapılan bildirimler sistem tarafından otomatik olarak reddedilmektedir 4.
    5 kaynak
    2025 yılı itibarıyla yıpranma hakkı (fiili hizmet süresi zammı) kapsamında olan bazı meslekler şunlardır:
    • Sağlık çalışanları: Hemşireler, doktorlar, paramedikler, sağlık teknisyenleri 145.
    • Emniyet ve güvenlik güçleri: Polisler, askerler, jandarma mensupları 145.
    • Madenciler: Yeraltı çalışanları 135.
    • Basın ve gazetecilik: Basın kartına sahip gazeteciler 15.
    • Diğer meslekler: İtfaiyeciler, sahil güvenlik komutanlığı mensupları, diş hekimleri, eczacılar, ebeler, cam ve alüminyum fabrikası çalışanları, kurşun ve arsenik işleri ile uğraşanlar, çimento fabrikası çalışanları 123.
    Yıpranma hakkından yararlanabilmek için ilgili meslekte en az 3.600 gün çalışmış olmak ve belirli prim şartlarını sağlamak gereklidir 12.
    5 kaynak
    Fiili hizmet süresi zammı, emeklilik yaşını ve prim gün sayısını şu şekillerde etkiler:
    • Emeklilik yaşı:
      • Bazı meslek grupları için emeklilik yaşını öne çeker 14.
      • Süre sınırlamasına bağlı olarak, belirli mesleklerde emeklilik yaşından indirim yapılmaz 15.
    • Prim gün sayısı:
      • 360 gün çalışma karşılığında, her iş için değişen sayıda gün, prim gün sayısına eklenir 14.
      • 360 günden eksik sürelere ait fiili hizmet süresi zammı, 360 gün için eklenen süreyle orantılı olarak belirlenir 24.
    Örnekler:
    • TSK, EGM personeli: 8 yıla kadar fiili hizmet süresi zammı alabilir 1.
    • 10. sırada yer alan meslek grupları: En az 1800 gün çalışmış olanlar için emeklilik yaşından indirim yapılır 24.
    • 18. sırada yer alan meslek grupları: Bu süreler tamamen emeklilik yaşından indirilir 24.
    5 kaynak